Iphupha alizalisekanga….

"Ndinephupha ...". La yayingamagama adumileyo avela kwintetho kaMartin Luther King ngo-Agasti 28.08.1963, 50. Kwintetho yakhe, uthetha ngephupha lakhe laseMelika apho bonke abantu bayalingana. Emva phayaa, ngaphezulu kweminyaka engama-XNUMX eyadlulayo, enye indoda yazama ukubonisa ubuntu ukuba sonke siyafana kwaye sinemilinganiselo efanayo. Emva phaya wazama ukucacisa iingxaki zentlalo kwaye abonise abantu ukuba ikamva eliqaqambileyo lisilindele ukuba sihlala sonke. Kodwa ngaba iphupha lakhe liye lazaliseka? Ngoku siphila kwixesha apho bonke abantu belingana. Ngaba amalungelo oluntu athatyathwa njengesiqhelo namhlanje?

Ngelixa ndikhangela ulwazi malunga namalungelo oluntu kwi-Intanethi, ndiqaphele into enye, kwaye loo nto kukuba amalungelo oluntu ikakhulu asetwa ezindabeni ngokunxulumene nezopolitiko kunye nemfazwe. Uqhankqalazo oluchasene nabezopolitiko abophula amalungelo oluntu, iimfazwe kunye nokubulala kusekwe kwizimvo ezahlukeneyo, iimbono, iinkolo. Kodwa kutheni igama elinxamnye nokungalunganga okunxulumene nokubandezeleka kunye nosizi? Ngaba akunjalo na ukuba xa sisiva igama elilungelo lomntu sihlala sicinga kwangoko ngokwaphulwa kwamalungelo oluntu kwihlabathi lethu, ngabantu abahluphekileyo e-Afrika okanye base-Afrika-baseMelika ababonwa njengabaphantsi ngenxa yombala wabo wolusu. Kodwa kutheni kunjalo? Kutheni le nto abantu besanda bebulawa kwihlabathi liphela nangona bembalwa kwaye bembalwa amazwe enza isigwebo sentambo? Ngokwe-Amnesty International, ukubulawa kwabantu abangama-2019 kwenziwa ngo-657, ngaphandle kwe China. Ukongeza, ngaphezulu kwama-25.000 abantu kwihlabathi liphela balinde kumgca wokufa kude kube lixesha labo lokugqibela. Ukuvalwa umlomo kwihlabathi liphela, kodwa ukungcungcutheka kuxhaphake kwihlabathi liphela. Ukuthuthunjiswa kuthiwa kubhalwe kumazwe ayi-2009 phakathi kuka-2014 kunye no-141. Izopolitiko zizama ukungena emandleni ngobuqhetseba kunye nobundlobongela ukuze zilawule kwaye ngaloo ndlela zikhokele abantu kumazwe abo. Njengomzekelo ungathatha unyulo lukamongameli eBelarus, apho uAlexander Lukashenko kubonakala ukuba waphumelela ngeepesenti ezingama-80,23 kwaye ke amawaka abantu athabatha izitrato ukumqhankqalaza. Ukusuka kubundlobongela ukuya ekubulaleni, yonke into izanywa ukuguqula abantu kumzabalazo wabo wenkululeko. Inkululeko yesazela kunye nenkolo kunye nenkululeko yokuthetha, ukuhlangana kunye nokuhlangana kujongwa njengokungabalulekanga kwaye kuthintelwa kumazwe amaninzi ehlabathi. Iimfazwe ziyinyani ebuhlungu yabantu abaninzi kwaye zibashiya bengenakhaya okanye umhlaba. Baninzi ngakumbi abantwana ababulawa kukungondleki kunye nezifo ezinxulumene nokutya.

Ngaba eli lixesha elizayo uMartin Luther King aphupha ngalo? Ngaba eli lizwe lethu lingcono? Ngaba leyo yimvisiswano esenza sonwabe sonke? Andicingi njalo. Ndicinga ukuba kuya kufuneka siphuphe ixesha elide de abantwana bethu bangagwetywa ngokwebala labo, imvelaphi, inkolo, umbono wezopolitiko okanye udidi lwentlalo, kodwa ngokwesimilo sabo. Namhlanje sisekude kuloo nto. Ukuba ujonga ngakumbi kwihlabathi lethu, awuyi kufumana ikamva elingcono, liphupha nje elingazalisekanga.

Photo / Ividiyo: Shutterstock.