Elizabeth Oberzaucher
Ndeipi nheyo yekudzoka kusingaperi uye mberi pakati pezviviri izvi zvakanyanyisa? Tinofanira kusarudza imwe yeiri kana nzira inovimbisa iri pakati? Padanho rekubereka, retsika uye reunyanzvi, tsika uye hunyanzvi kuita sevanopikisa. Madzitateguru anoedza kuderedza njodzi neine hushoma maitiro ekutsika nekutsika nzira dzakatsika-tsikwa zveavo vakatobudirira kuita saizvozvo. Iyi nzira iri kuvimbisa zvakare chero mamiriro ezvinhu achiramba akafanana. Nekudaro, chimiro chakachinja chinogona kuita hurongwa hwakaedzwa ndokuedzwa zvachose.
Dambudziko remamiriro ekunze rinoda kuti tifunge zvekare
Ne dambudziko remamiriro ekunze, vanhu vese vari kutarisana nedambudziko rinogona kungogadziriswa nemhinduro nyowani, kana kuti zvinokuvadza zvakanyanya zvinogona kudzivirirwa. Kunyangwe ruzhinji rwevanhu rwave vachiziva nezvedambudziko kwenguva yakareba, hapana matanho akakosha uye anoshanda ekugadzirisa dambudziko akagadziriswa nekuitwa. Dambudziko remamiriro ekunze rinoda kudzamisa kufunga uye kutendeuka kubva kune tsika dzakagadzira nharaunda yedu nguva nenguva: iyo yekutanga kukura, kutarisa kune pfupi-pfupi purofiti, kutarisa kwezvinhu zvepfuma. Ese aya matungamiriri akashata kana isu tichida kudzivirira yakaipa mhedzisiro yekushanduka kwemamiriro ekunze kwakaitwa nevanhu.
Tsika vs. Kugadziriswa = mukomana vs. Mukadzi mukuru?
Zvave zvichizivikanwa kubvira kare kuti kuchinja kwemamiriro ekunze kunoitwa nevanhu kune zvakakomba pasi rose. Nekudaro, ichangotanga kutenderera. Matanho akasimba emamiriro ekunze ari kuunzwa mune dzimwe nyika, asi nyaya iyi yasvikawo kune ruzhinji. Chinhu chinonyanya kushamisa pane zvazviri kuitika ndechekuti Chishanu cheRamangwana Movement inounza chizvarwa mumigwagwa yekushanduka kwezvematongerwo enyika iyo isingatombobvira yafungidzirwa kuti inogoneka. Vechidiki vanoita mamiriro ekunze iwo musoro wazvo, tora chembere chembere pabasa ravo kwete kuparadza pasi rino. Kuchinja simba rinogadzirwa nesangano iri kuita matanho anoshanda anogona kudzora shanduko yemamiriro ekunze pasi zvino razova dambudziko guru. Kusiyana neyekushambadzira kwepamhepo, kutora chikamu muchiitiko kune mubairo pachako uye kunokupa iwe kunzwa kwakanaka kwawakabatsira. Kuchenjerera kukuru kunofanirwa kutorwa pano kuti uve nechokwadi chekuti activism haina kuora ikave mugumo mukati mega, nekudzikamisa hana, uye kuti mushure mezvo munhu anonzwa zvakanaka paanokwira ndege yerwendo rwekupera kwevhiki nekuti munhu akakurumidza kuratidza zvisati zvaitika.
Kufamba kunogara kunotanga neruzivo rwekuita zvemashoko, rwunotungamira pakuziva dambudziko. Kana zvichinge zvaonekwa kuti dambudziko riripo rinoda kugadziriswa, danho rinotevera ndere kukurudzira mhinduro dzinogoneka, iyo inozoitwa zvakawanda sezvinobvira. Kunyangwe kuziva nezve dambudziko kuri kuita kunge kuripo, iko kuda kutora matanho pamatanho ese, kubva kumatongerwo enyika kune iyeye, kuri kuzeza. Chiverengero chakati chezviitiko zvepfungwa zvine basa rekuona kuti matanho anokanganiswa haaitirwe zvakanyanya.
Kuita kumwe chete
Vanonzi "Kuita kumwe chete”Zvinotungamira kune chokwadi chekuti vanhu vanofanirwa kuita chimwe chinhu, asi chinodiwa ichi chinogutiswa nechekuita. Nekudaro, isu tinotenga hana yakajeka nekuchinja hunhu munzvimbo imwe, tinzwe kuti taita mupiro, uye nekudaro takazviruramisa isu kuramba tichichengetedza hunhu hunopisa mamiriro ekunze mune zvimwe zvinhu.
Munhu wega wega anosvikwa nevanofunga sarudzo havagone, ivo pachavo kuunza shanduko yezvinoitika mukuvandudza kwemamiriro ekunze. Asi, iyo mamiriro acho anoda zano rakakwana rinosanganisa matanho akawanda. Uku kuoma kwebasa kunounza pamwe chete nechimwe chipinganidzo chekushandisa: Nekuti mhinduro dziri nyore hadziiti apa, iko kuziva kwedu kunokurumidza kuneteswa, uko kunotungamira mukutadza kuita sarudzo uye nemhedzisiro yekusaita.
Bunny zvematongerwo enyika
Kune vezvematongerwo enyika, kuomarara kubva mukushandiswa zvisina tsarukano uye kusaremekedza zviwanikwa zvepasi pano zvine njodzi yenguva pfupi: njodzi dzinodikanwa uye kudiwa kwekuona purofiti uye kunyaradzo yega wega kunogona kuisa pangozi kubvumidzwa kweiyo bumbiro. Chipi zvacho chinovimbisa kuvandudzwa kwenguva refu kuburikidza nekuvhara kwekukanganisa kwenguva pfupi kungave kuri kwekuchenjera sarudzo, asi kunzwa kwedu kwehurema kunowanzo kukoshesa purofiti yekukurumidza kupfuura inotarisirwa remangwana remangwana.
Saka hazvizove zvakakwana kuti tivimbe nechero nzira dzemweya kuunza shanduko isingaperi. Manzwiro anogona kushandira kuzunza vanhu kumusoro uye kuvaburitsa kunze kwekusaita basa. Musoro wenyaya unofanirwa kuunzwa kune imwe nzvimbo yekunzwisisa kuburikidza neruzivo rwakazara kuitira kuti kuda kwevanhu kupa mari hakuende kunoparara munzira dzehunyanzvi.
Muenzaniso biology - iyo yekudyidzana
Biology inoonekwa nemusanganiswa wekare uye mutsva. Kuburikidza nenhaka, yakaedzwa uye yakaedzwa inopfuudzwa kune chimwe chizvarwa chinotevera, uye zvakanyanya chimwe chinhu chakazviratidza icho, kazhinji ruzivo runoenderana narwo ruchawanikwa muchizvarwa chinotevera nekuti rwakave negwara pakuberekwa. Nekudaro, isu hatisi kubata nekufanana kwekufambiswa kwemashoko pano: Muzvisikwa zvese zvipenyu, tsika yeruzivo rwemhando inosiyanisa neyakasiyana misiyano: Kune rimwe divi, pane zvikanganiso pakutevedzera, i.e. izvo zvatinoziva sekushanduka. Izvi zvinogona kuva nemhedzisiro kana yakaipa mhedzisiro kana isina mhedzisiro pazvisikwa. Uye zvakare, ruzivo ruripo runogona kuvezwa uye kuita kuti uite - zvisikwa zvemitemo zvisinga shandure ruzivo rwechibereko, asi zvirokwazvo zvinogona kutungamira kune shanduko mukati mechikamu. Saka ichi hachisi chinhu chaicho chitsva.
Kwechitatu kunobva genetic inuction ndiko kuchinjanisa kweruzivo ruzivo mune mamiriro ekuzvara, i.e. hupombwe. Chaizvoizvo kutaura, hapana chinhu chitsva chakanyatsogadzirwa pano, asi kusanganiswa kweruzivo rwakasiyana kubva kuvabereki kunoumba hunyanzvi hwekuumbwa, huno shandura maitiro echinyakare.
Sezvineiwo, kune zvinhu zvipenyu zvinogona kubereka vese pabonde uye asexally. Akatoita zvemazuva ano Darwin Antoinette Brown Blackwell akaziva mhinduro yekunetseka kwenzvimbo: Zvepabonde zvinongotanga kuitika kana mamiriro ekunze akachinja zvakanyanya uye kuumbwa kwacho kuri kunyanya kudiwa. Neizvi, akanzwisisa zvirinani kupfuura Darwin mashandiro aripo pakati petsika nezvitsva zvinoshanda mubiology. Darwin Dzidziso yemhindumupindu ndeiya yetsika. Kuvandudzwa hakuna nzvimbo yakakodzera munzira yayo yetsiano. Ndokusaka asina kunyatsoziva zvekuita nezvebonde - mushure mezvose, kutsauka kubva kumhando yakasarudzika kwakamhanyisa kuenda kune kwake kwekufungidzira kwekushanduka.
Mhinduro dzakareruka hadzisi
Mune mizhinji mizhinji, kudzoka kwesimba renyukireya uye geoengineering kunoonekwa semhinduro kudambudziko remamiriro ekunze. Maonero aya ndeaya anobva pane zvechinyakare maitiro ekufunga, uye anovimbisa kuti isu tinogona kusiira dambudziko kuchienzi nesainzi. Kuzivikanwa kweaya matekinoroji ekuedza kuti shanduko yemamiriro ekunze ichitongwa nekuda kwekuti maitiro ekuchinja haana kugadzikana maererano nekusimba. Kumirira kunopesana nepfungwa yekukura uye hakuonekwe sewakakosha.
Muchokwadi, geoengineering inogona kufananidzwa nekurwisa acute allergic reaction ine epinephrine. Icho chaicho chikonzero chinoramba chisina kugadziriswa uye saka chinongoshandiswa chete mune chaiyo acute kesi. Kupindira kwakakura kwakadaro kunowanzove kwakaomarara uye kusvika kure migumisiro isingazivikanwe kwatiri maererano neiyo geoengineering.
Planet Earth ino hurongwa hwakaomarara hunoratidzwa nekudyidzana kwakawanda, zvimwe zvacho zvisingazivikanwe, uye zvimwe zvacho zvisingakwanisi kufanotaurwa zvakavimbika nekuda kwekuoma kwavo. Chero kupindira mukati meiyo yakaoma system ine simba kunogona kutungamira kune zvisingatarisirwi migumisiro Matanho eeooeringering anogona kunatsiridza mamiriro ezvinhu, asi mupasi rose inosimudzira nzira yenjodzi.
Photo / Video: Shutterstock.
