Elisabeth Oberzaucher
"Als de biologie revolutionaire, in plaats van evolutionaire, strategieën had gebruikt, zou er hoogstwaarschijnlijk geen leven op aarde zijn."
Evolutie is een nooit eindigend proces, hoewel we de indruk kunnen hebben dat iets niet echt in beweging is - tenminste voor zover het onze biologische eigenschappen betreft.
Veranderingen op het genetische niveau zijn meestal erg traag, de klassieke mechanismen van mutatie en selectie worden alleen van generatie op generatie van kracht. Daarentegen kunnen epigenetische processen veel sneller effectief zijn. Er zijn bijvoorbeeld effecten van hongersnood op de fysiologie van volgende generaties aangetoond. Een andere bron van biologische variatie zijn de micro-organismen waarmee we in een nauwe symbiose leven: de darmflora is verantwoordelijk voor de stoffen waarin ons voedsel vrijkomt en kan dus enorme invloed op de fysiologie uitoefenen. Het onderzoek naar de complexe effecten van de microflora op de menselijke gezondheid, psyche en gedrag staat nog in de kinderschoenen, maar de eerste indicaties wijzen op verstrekkende effecten.
Evolutie en epigenetica
In de biologie is verandering dagelijkse business. Levende dingen veranderen voortdurend, nieuwe soorten evolueren terwijl anderen uitsterven. Slechts zeer weinig soorten overleven ongewoon lang, en omdat ze zo buitengewoon zijn, worden ze levende fossielen genoemd.
Het is lang gedacht dat evolutie een beetje werkt als fitnesstraining: als je een spier een stuk moeilijker maakt, wordt het dikker en sterker, en op de een of andere manier wordt dit kenmerk geërfd aan de volgende generatie. de Lamarcki School De erfenis van verworven eigenschappen was door de Darwinistische evolutietheorie die alleen de bron van verandering ziet als een bron van verandering, en laat het aanpassingsproces alleen toe door de interactie van deze willekeurige veranderingen met de leefomstandigheden - dat wil zeggen, door selectie. Tot voor kort werden mutatie en selectie beschouwd als de enige mechanismen die effectief zijn in biologische evolutie. Door de ontdekking van epigenetica, die het in- en uitschakelen van genen inhoudt, onder andere door omgevingsinvloeden, ervaart het idee van Lamarck een opwekking. Naast mutatie-verworven eigenschappen, ondergaan organismen mutabiliteit door het activeren en deactiveren van reeds bestaande informatie.
Revolutie vs. evolutie
Naast deze strikt biologische factoren spelen sociale en culturele invloeden ook een cruciale rol in de evolutie van soorten, vooral in landen met zeer complexe culturele en technologische innovaties. Deze vormen van innovatie zijn veel sneller: als het effect van een genetische verandering niet wordt gezien tot de volgende generatie, dan kan technologie binnen een jaar verouderd zijn. De technologische ontwikkeling kent een versnelling, die heeft geleid tot het feit dat in een mensenleven de communicatiemogelijkheden van telex tot videotelefonie een echte revolutie doormaakten. Maar is dat echt een revolutie?
Afgezien van de snellere opeenvolging van innovaties, is het proces van onze technologische ontwikkeling meer een evolutie, een proces van verandering, meestal zonder de actieve vernietiging van het bestaande. De oudere technologieën zullen nog een tijdje bestaan en zullen geleidelijk worden vervangen door nieuwe die een verbetering betekenen van de status-quo. Het is dus veelbetekenend dat ondanks de duidelijke technologische superioriteit van smartphones, deze klassieke mobiele telefoons en zeker niet de vaste telefonie niet volledig zijn vervangen. Evolutionaire processen worden gekenmerkt door de eerste diversificatie die aanhoudt of eindigt in de ene variant die de andere verdringt. Revoluties, aan de andere kant, beginnen met een destructieve handeling waarbij bestaande systemen worden geëlimineerd. Op de ruïnes van deze vernietiging bouw dan nieuwe structuren. Als biologie revolutionaire, in plaats van evolutionaire, strategieën zou hebben gebruikt, zou er hoogstwaarschijnlijk geen leven op aarde zijn.
De technische man
Culturele en technologische ontwikkelingen lijken minder gebaseerd op willekeurige innovaties dan biologische evolutie. De mogelijkheden zijn echter zo divers dat het onmogelijk is om betrouwbare voorspellingen te doen over waar de reis naartoe zal gaan. Sommige algemene trends lijken te voorzien: de evolutie van mensen zal versnellen als technologie steeds meer geïntegreerd raakt. De mens-machine interfaces worden steeds intuïtiever - zoals we dat al zien aan de hand van touchscreens in plaats van toetsenborden - en worden steeds meer geïntegreerd. Dus vanuit het perspectief van vandaag lijkt het zeer waarschijnlijk dat mensen binnenkort implantaten hebben om hun gadgets onder controle te houden.
Evolutie zonder ethiek?
Vooral op het gebied van de geneeskunde zijn deze visies veelbelovend: autonoom gereguleerde insuline regulatoren zouden insulinetoediening door geïmplanteerde sensoren kunnen moduleren, zodat diabetes een veel minder lastige ziekte zou zijn. De transplantatiegeneeskunde belooft een nieuw potentieel door de mogelijkheid om hele organen te produceren in de 3D-printer. Onderzoek is natuurlijk nog lang niet vertaald in breedspectrumtherapeutische behandelingen, maar de visie lijkt redelijk waarschijnlijk. Genetische diagnostiek speelt een steeds grotere rol in de voortplantingsgeneeskunde. Dit roept ethische problemen op.
De ontworpen mens
In de prenatale diagnostiek worden genetische analyses gebruikt om de overlevingskans in te schatten. Bij kunstmatige inseminatie kunnen dergelijke methoden ook worden gebruikt om bepaalde eigenschappen bij het nageslacht te selecteren - de rand voor de baby van de ontwerper is hier erg smal. Preimplantatie genetische diagnose maakt het mogelijk om het geslacht van geïmplanteerde embryo's te kiezen - is dat ethisch aanvaardbaar?
Terwijl de selectie van embryo's voor veel meer in een grijs gebied kan vallen, de ethische implicaties zijn nog niet duidelijk, heeft de wetenschap al de volgende stap, die de relevantie van deze vraag verder versterkt genomen: CRISPR is een nieuwe methode in genetische manipulatie, waardoor het mogelijk selectief bewerkstelligen door relatief eenvoudige middelen van genetische modificatie. Begin augustus werd gemeld de eerste succesvolle manipulatie van een menselijk embryo met de CRISPR Cas9 methode. De onderzoekers geïnactiveerd een gen dat verantwoordelijk is voor hart-en vaatziekten en plotselinge hartdood. Aangezien de genvariant wordt overgeërfd dominant, ziek bagagedrager. Dus, door de afschaffing van het defecte gen variant niet alleen de kans dat een persoon ziek worden verminderd, maar betekent dit dat in plaats van een gegarandeerde toestand van een persoon en de helft van hun nakomelingen, niemand ziek.
De enorme mogelijkheden om menselijk leed te verlichten, gekoppeld aan relatief eenvoudige uitvoerbaarheid, leiden tot een uitgesproken enthousiasme over deze nieuwe methode. Er zijn echter ook waarschuwende stemmen: hoe goed kan het systeem worden gecontroleerd? Is het echt zo dat alleen de bedoelde wijzigingen worden geactiveerd? Kan de methode ook worden gebruikt voor duistere intenties? Last but not least, rijst de vraag of het kan lukken als zelfs de biologische basis van onze menselijkheid niet langer aan onze invloed ontsnapt.
De haalbaarheidsgrenzen
De wetenschappelijke en technologische innovaties stellen ons in staat om de toekomst in eigen handen te nemen als nooit tevoren. Dankzij de culturele en technische mogelijkheden die we hebben gehad om de wereld te transformeren volgens onze wensen en behoeften, kunnen we onze biologische toekomst nu beïnvloeden. Bij het manipuleren van de wereld zoals we dat willen, is de mensheid niet geprezen om haar beraad en wijsheid bij het omgaan met hulpbronnen. In dit licht lijken bezorgdheden over de nieuwste wetenschappelijke innovaties geschikt. Een wereldwijde discussie over de ethische implicaties is hoog tijdrovend. Het is noodzakelijk om richtlijnen te ontwikkelen die het gebruik van technologieën reguleren die de mensheid fundamenteel kunnen veranderen. Denkbaar is een drempel van bruikbaarheid die overschreden moet worden om genetische modificatie mogelijk te maken. Waar teken je deze regel? Waar is de grens tussen nog steeds gezond en al ziek? Dat deze overgang zelden duidelijk is, toont onder meer de jaarlijks terugkerende discussie over de definitie van geestesziekte. Wat wordt gedefinieerd als een ziekte is het resultaat van een overeenkomst, geen onveranderlijk feit. Daarom is een eenvoudige regel dat genveranderingen toegestaan moeten worden als ze een ziekte tegengaan, niet echt effectief. De complexiteit van het probleem is zo groot dat een uitgebreid debat onvermijdelijk is om een zinvolle oplossing te vinden.
Foto / Video: Shutterstock.
