Wetenschappers voor toekomstig Oostenrijk
De econoom Elinor Ostrom heeft getoonddat zelfgeorganiseerde groepen zeer goed in staat zijn om gemeenschappelijke goederen duurzaam te beheren – in tegenstelling tot de pessimistische theorie van de ‘tragedie van de commons’. Maar gaat dit alleen over traditionele dorpsgemeenschappen?
De wereld van de commons is rijk en divers, maar het is vaak onze opvoeding die deze vertroebelt. Wij zijn geen geboren egoïsten. Het zijn de omstandigheden die we als vanzelfsprekend beschouwen die sociale wezens die oorspronkelijk bereid waren samen te werken, veranderen in een ‘homo oeconomicus’, de ‘rationele nutsmaximalisator’. Bij een experiment1 bij kinderen van 20 maanden liet de onderzoeker een lepel vallen en probeerde tevergeefs er met zijn hand bij te komen. De meeste kinderen herkenden zijn nood en brachten hem de lepel. Ze bleven dit doen, zelfs als hij niet eens dankjewel zei. Maar als hij ze beloonde met een snoepje en de beloning na een paar herhalingen ineens verdween, verloren de meeste kinderen hun bereidheid om te helpen. Maar de bereidheid om samen te werken is niet synoniem met zelfverloochening altruïsme. Commoners kunnen zeker nutsmaximalisatoren zijn, namelijk het gemeenschappelijke nut.
Het bekendste voorbeeld van een functionerende commons is Wikipedia. Hier kan iedereen kennis delen en kennis creëren. Deze kennis-commons wordt beheerd door de gebruikers zelf. Het anarchistische begin is complex geworden Systeem van checks and balances ontwikkeld dat overname door trollen en andere free rider grotendeels kan afweren. Als je kijkt naar centraal beheerde platforms zoals X of Facebook, zie je hoe groot dit succes kan zijn.
Ook het besturingssysteem van de computer Linux is ontstaan uit het commons-idee. Iedereen kan het gebruiken, en iedereen kan het verbeteren, aanpassen en aanpassen aan zijn eigen behoeften. Alle open source-software is gebaseerd op het commons-principe. Maar er is ook open source-hardware, dat wil zeggen vrij bruikbare, patentvrije ontwerpplannen Sessel tot Passiefhuis.
de Tenement-syndicaat in Duitsland is een vereniging van 187 gemeenschapshuisvestingsprojecten. De projecten zijn net zo divers als hun oorsprong. Sommige zijn om puur praktische redenen opgericht, andere met politieke en sociaal veranderende doelstellingen of om sloopplannen te voorkomen. Het syndicaat gebruikt zijn knowhow en adviseert over nieuwe projecten, organiseert directe leningen van particulieren en onderhoudt een solidariteitsfonds. Bovenal biedt het syndicaat de individuele woningprojecten bescherming tegen zichzelf. Om de huizen definitief van de vastgoedmarkt te verwijderen, fuseert elk woningproject met het syndicaat tot een GmbH. Dit geeft het syndicaat gelijke stemrechten in zaken die verband houden met de verkoop of conversie naar condominiums.
Omni Commons is een gezamenlijk project van verschillende collectieven in Oakland, Californië: Alle projecten hier zijn voor iedereen toegankelijk en worden gezamenlijk uitgevoerd: natuurwetenschappelijk laboratorium, hackerruimte, kunstatelier, vergader- en repetitieruimtes, drukkerij, concert- en theaterruimte, een een school waar iedereen les kan geven en iedereen kan leren, en een cafetaria die gratis voedsel uitdeelt dat is gemaakt van gered voedsel.
Vorig jaar de “alternatieve Nobelprijs” – correcte naam: “Right Livelihood Award“ – naar het coöperatieve netwerk Cecosesola uitgereikt in Venezuela. Namelijk: “Voor de oprichting van een eerlijk en coöperatief economisch model als een robuust alternatief voor winstgedreven economieën.” Cecosesola (Central de Cooperativas de Lara) is een netwerk van landelijke en stedelijke coöperaties in de uitlopers van de Andes, dat betaalbare goederen en diensten levert aan meer dan 100.000 gezinnen in zeven Venezolaanse staten. En dat is al 55 jaar zo. De coöperaties produceren en distribueren voedsel, bieden gezondheidszorg, transport en zelfs begrafenissen. Zij exploiteren vier grote markten in de 1,25 miljoen inwoners tellende stad Barquisimento. Het voedsel wordt daar verkocht tegen een uniforme prijs per kilo; 1 kg tomaten kost hetzelfde als 1 kg aardappelen. De individuele dorpsgemeenschappen overleggen met de medewerkers van de coöperatie over hun productiekosten: zaden, irrigatieleidingen, brandstof voor pompen, muilezels die de groenten naar de begaanbare wegen brengen... De kosten van alle gemeenschappen worden bij elkaar opgeteld, evenals de door elke gemeenschap geproduceerde hoeveelheden. dorp Groenten. Dit resulteert in de uniforme prijs per kilo. Verschillende productieomstandigheden op gunstige en minder gunstige locaties worden uitgebalanceerd.De standaardprijs scheelt veel bureaucratie, er zijn geen kosten voor marketing en reclame en er zijn geen tussenpersonen. “Onze maatstaf zijn simpelweg de productiekosten, inclusief wat de producenten nodig hebben om te leven”, legt coöperatielid Noel Vale Valera uit. Als gevolg hiervan liggen de prijzen van Cecosesola aanzienlijk onder de gebruikelijke marktprijzen. Ruim een halve eeuw lang kon de coöperatie politieke en economische crises overleven, waaronder de hyperinflatie, die in 1917 bijna 3.000 procent bereikte. Je leest het in het boek “De wereld van de commons“door Silke Helfrich en David Bollier.2
Op de website van het boek staat een stervormig logo: "Open Access". Open Access is de implementatie van het commons-idee in de wetenschap. De Duitse Onderzoeksstichting DFG biedt het volgende Definitie: "Open Access (Engels voor open access) is gratis toegang tot wetenschappelijke publicaties en ander materiaal op internet. Iedereen kan een onder open access-voorwaarden gepubliceerd wetenschappelijk document gratis lezen, downloaden, opslaan, linken, afdrukken en gebruiken.” In de praktijk betekent dit bijvoorbeeld dat je het boek van Silke Helfrich als pdf kunt downloaden. Wetenschappelijke tijdschriften zijn duur en de losse artikelen op internet zitten veelal verborgen achter een betalingsbarrière. Maar er zijn ook open access tijdschriften waarvan de bijdragen, net als die van andere tijdschriften, worden gecontroleerd door onafhankelijke reviewers (peer review), maar zonder betaling toegankelijk zijn op internet. Maar niet alles wat iemand als wetenschappelijk op internet zet, kun je open access noemen. Om de kwaliteit te garanderen is er de “Directory van Open Access tijdschriften" en dat "Directory van Open Access-boeken'.
Niet alleen voor wetenschappelijke publicaties, maar voor alle soorten publicaties.”Creative Commons" gemaakt. Dit zijn internationaal gestandaardiseerde licenties die producenten in staat stellen hun producten op zodanige wijze beschikbaar te stellen aan het grote publiek dat deze niet door anderen kunnen worden toegeëigend. Dit betekent dat inhoud zonder beperkingen of onder verschillende voorwaarden kan worden gedeeld. Het meest voorkomende gebruik is een licentie die vereist dat de auteur wordt vermeld en dat distributie onder dezelfde voorwaarden plaatsvindt. Ook is het mogelijk om het te beperken tot niet-commercieel gebruik of te bepalen dat het werk niet mag worden gewijzigd.
Terug naar meer tastbare commons. Heb je zin om te “kruipen”? In Innsbruck op de hoek van de Andreas-Hofer-Straße en Franz-Fischer-Straße, boven de ingang van de ondergrondse parkeergarage, staat een prachtige, vrij toegankelijke mirabellenboom. Net als duizenden andere fruitbomen en bessenstruiken op openbaar terrein, staat deze op de kaart van mundraub.org.
En kent u het enige zelfbeheerde park in Wenen? Het is de vierkante rastertuin in het 4e district. Hoe de bewoners in de jaren zeventig voor deze gemeenschapstuin hebben gevochten en, met actieve steun van een ORF-televisieteam, de sloop van hun huizen hebben voorkomen, leest u op de website Eerste Weense protestwandelpad hoor en zie.
Omslagfoto: Wild Woods Farm in Iowa voorziet 200 huishoudens rechtstreeks van 30 verschillende soorten groenten. Dit is het wekelijkse deel dat leden kunnen ophalen bij een van de zeven afhaalstations.
Foto: Amerikaanse afdeling van de landbouw – Public Domain
1 Warneken, Felix/Tomasello, Michael (2008): “Extrinsieke beloningen ondermijnen altruïstische neigingen bij 20-maanden-ouden”, in: Developmental Psychology, Vol 44 (6), pp. 1785-1788.
2 Silke Helfrich, David Bollier, Heinrich Böll Foundation (red.) (2015): De wereld van de commons. Patronen van gezamenlijke actie. Berlijn, Boston, Bielefeld.
Dit bericht is gemaakt door de Option Community. Doe mee en post uw bericht!
