ვერონიკა იანროროვა
ევროკავშირის მოქალაქეების მხოლოდ 16 პროცენტი კვლავ ენდობა თავის პოლიტიკურ პარტიებს. ამავე დროს, სამოქალაქო საზოგადოება სარგებლობს მაღალი რეპუტაციით მოსახლეობაში. აქვს პოტენციალი აღადგინოს დაკარგული ნდობა და წინააღმდეგობა გაუწიოს მოქალაქეების გაუცხოებას სახელმწიფოს მხრიდან?
ეკონომიკურმა კრიზისმა არამარტო ძლიერი დარტყმა მიაყენა ევროპაში ეკონომიკურ ზრდას. იგი ასევე აღნიშნავს იმ პერიოდს, როდესაც ევროპელთა რწმენა ევროკავშირის ინსტიტუტებში, ისევე როგორც მათ ეროვნულ მთავრობებსა და პარლამენტებში დაეცა. ბოლოდროინგის ევროკავშირის ბოლოდროინდელი გამოკითხვა აჩვენებს, რომ ევროპის მასშტაბით ევროკავშირის მოქალაქეების მხოლოდ 16 პროცენტი ენდობა თავის პოლიტიკურ პარტიებს, მაშინ როდესაც ისინი პირდაპირ არ ენდობიან მთელ 78 პროცენტებს. ავსტრია ერთ-ერთია იმ ქვეყნებიდან, სადაც ეროვნულ პარლამენტს და მთავრობას კვლავ აქვთ შედარებით მაღალი ნდობის დონე (44 ან 42 პროცენტი). ნებისმიერ შემთხვევაში, უფრო მეტია ვიდრე ევროკავშირის ინსტიტუტებში (32 პროცენტი). თავის მხრივ, მათ უმრავლესობას, რომლებმაც დაკარგეს ნდობა თავიანთი ეროვნული მთავრობებისა და პარლამენტებისთვის, ისევე როგორც ევროკავშირის ინსტიტუტებში, ჭარბობს ევროკავშირის მასშტაბით.
ენდობა პოლიტიკურ ინსტიტუტებს ავსტრიასა და ევროკავშირში (პროცენტულად)
ნდობის ამ კრიზისის შედეგები არ არის უმნიშვნელო. გასულ წელს მემარჯვენე პოპულისტური, ევროკავშირის კრიტიკულ და ქსენოფობიურ პარტიებს გამარჯვებულები გამოჩნდნენ ევროპულ არჩევნებში და ძველი კონტინენტი მასობრივი პროტესტით გამოირჩეოდა - არა მხოლოდ საბერძნეთში, იტალიაში, საფრანგეთში ან ესპანეთში, არამედ ბრიუსელში, ირლანდიაში, გერმანიასა თუ ავსტრიაში. ხალხი ქუჩაში წავიდა, რადგან პოლიტიკის მიტოვებულად გრძნობენ თავს. ხალხის უკმაყოფილება მათ პოლიტიკურ წარმომადგენლებთან უკვე დიდი ხანია გლობალურ განზომილებაში გადავიდა. მაგალითად, CIVICUS სამოქალაქო საზოგადოების მდგომარეობის შესახებ (2014) დასკვნაში ნათქვამია, რომ 2011 ადამიანი 88 ქვეყნებში ან ყველა შტატის დაახლოებით ნახევარი მონაწილეობდა მასობრივ მიტინგებში. ლტოლვილთა ამჟამინდელი კრიზისის, მაღალი (ახალგაზრდული) უმუშევრობის, ექსტრემალური შემოსავლის და სიმდიდრის უთანასწორობის გათვალისწინებით, რომელიც სუსტია ეკონომიკური ზრდის მიღწევასთან ერთად, მოსალოდნელია, რომ საზოგადოების პოლარიზაცია კვლავ გაუარესდება. გასაკვირი არ არის, რომ თანამედროვე დემოკრატიების ერთ – ერთი უდიდესი საზრუნავი მოქალაქეების პოლიტიკური პროცესების გაუცხოებაა. და თუ ის არ არის, მაშინ ის უნდა იყოს.
ჩნდება კითხვა, შეიძლება თუ არა სამოქალაქო საზოგადოების დემოკრატიულმა გაძლიერებამ წინააღმდეგობა გაუწიოს საზოგადოების პოლარიზაციას და სოციალური ერთიანობის დაშლას. აქვს თუ არა მას პოტენციალი აღადგინოს ხალხის ნდობა და შეაჩეროს დემოკრატიული ღირებულებების, ადამიანის უფლებების, სოციალური წონასწორობისა და ტოლერანტობის უარი? მას შეუძლია წარმოადგინოს მონაწილეობის, დემოკრატიისა და სოციალური სამართლიანობის იდეა ბევრად უფრო სანდო, ვიდრე სახელმწიფო და ისარგებლოს იმით, რაც კარგა ხანია დაკარგულია პოლიტიკურ ინსტიტუტებზე: მოსახლეობის ნდობა.
”სამოქალაქო საზოგადოებას თანმიმდევრულად ეძლევა უფრო მეტი ნდობა, ვიდრე მთავრობები, ბიზნესის წარმომადგენლები და მედია. ჩვენ ვცხოვრობთ იმ პერიოდში, როდესაც ნდობა ყველაზე ღირებულია ყველა ვალუტაში. "
ინგრიდ სრინათი, ცივიკუსი
Marktforschunsginstitut ბაზრის (2013) მიერ ჩატარებული წარმომადგენლობითი სატელეფონო გამოკითხვის თანახმად, ათიდან გამოკითხულთა ცხრა ადამიანი დიდ მნიშვნელობას ანიჭებს ავსტრიაში სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციებს, ხოლო 50 პროცენტზე მეტი ავსტრიელი თვლის, რომ მათი მნიშვნელობა კიდევ უფრო გაიზრდება. ევროპულ დონეზე, მსგავსი სურათი იბადება: ევრობარომეტრის 2013– ის მიერ ჩატარებულმა გამოკითხვამ ევროკავშირის მოქალაქეთა დამოკიდებულება მონაწილე დემოკრატიაზე, აჩვენა, რომ ევროპელთა 59 პროცენტს მიაჩნია, რომ არასამთავრობო ორგანიზაციები (არასამთავრობო ორგანიზაციები) იზიარებენ თავიანთ ინტერესებსა და ღირებულებებს. ”სამოქალაქო საზოგადოებას თანმიმდევრულად ეძლევა უფრო მეტი ნდობა, ვიდრე მთავრობები, ბიზნესის წარმომადგენლები და მედია. ჩვენ ვცხოვრობთ იმ პერიოდში, როდესაც ნდობა ყველაზე ღირებულია ყველა ვალუტისგან, ”- თქვა ინტრიდ სრინათმა, CIVICUS გლობალური ალიანსის ყოფილი გენერალური მდივანი სამოქალაქო მონაწილეობისთვის.
ეს ფაქტი საერთაშორისო ორგანიზაციების მიერ უფრო და უფრო ითვალისწინებს. მაგალითად, თავის მოხსენებაში სამოქალაქო საზოგადოების მომავლის შესახებ, მსოფლიო ეკონომიკური ფორუმი წერს: ”სამოქალაქო საზოგადოების მნიშვნელობა და გავლენა იზრდება და უნდა ხელი შეუწყოს ნდობის აღდგენას. [...] სამოქალაქო საზოგადოება აღარ უნდა ჩაითვალოს, როგორც "მესამე სექტორი", არამედ როგორც წებოვანი, რომელიც ერთად ფლობს საჯარო და კერძო სფეროებს. " თავის რეკომენდაციით, ევროსაბჭოს მინისტრთა კომიტეტმა ასევე აღიარა "არასამთავრობო ორგანიზაციების მნიშვნელოვანი წვლილი დემოკრატიისა და ადამიანის უფლებების განვითარებაში და განხორციელებაში, კერძოდ, საზოგადოების ცნობიერების ამაღლების, საზოგადოებრივ ცხოვრებაში მონაწილეობის მიღებისა და საჯარო ხელისუფლების ორგანოების გამჭვირვალობისა და ანგარიშვალდებულების უზრუნველყოფის გზით". ევროპის მაღალი დონის მრჩეველთა ჯგუფი (BEPA) ასევე მოუწოდებს სამოქალაქო საზოგადოების ჩართულობას, რომ მთავარ როლს ასრულებდნენ ევროპის მომავალში: ”აღარ არის მოქალაქეებისა და სამოქალაქო საზოგადოების კონსულტაცია და განხილვა. დღეს საუბარია იმაზე, რომ მოქალაქეებს უფლება მისცენ, დაეხმარონ ევროკავშირის გადაწყვეტილების მიღებაში, მათ აძლევს პოლიტიკას და სახელმწიფოს წინაშე პასუხისმგებლობის მიცემის შესაძლებლობა. ”- ნათქვამია მოხსენებაში სამოქალაქო საზოგადოების როლის შესახებ.
და პოლიტიკური წონა?
მრავალი ავსტრიული არასამთავრობო ორგანიზაცია ცდილობს გულწრფელი ძალისხმევა მონაწილეობის მისაღებად პოლიტიკურ გადაწყვეტილებათა მიღებაში და მოსაზრებების მიღებაში. "ჩვენი თემებით, ჩვენ უშუალოდ მივმართავთ შესაბამის გადაწყვეტილებების მიმღებებს ადმინისტრაციაში (სამინისტროები, ხელისუფლება) და კანონმდებლობა (ეროვნული საბჭო, მიწის ნაკვეთი), პრობლემების შესახებ ინფორმირებულობის ამაღლებას და პრობლემების გადაწყვეტას გვთავაზობს." გარემოს, ბუნებისა და ცხოველების კეთილდღეობა. WWF ავსტრიაში, თავისი კამპანიის ფარგლებში, ასევე დაუკავშირდა საპარლამენტო პარტიებს, სამინისტროებს, ხელისუფლებას და პოლიტიკურ წარმომადგენლებს პროვინციულ და მუნიციპალურ დონეზე. Asylkoordin sterreich, უცხოელთა და ლტოლვილთა დახმარების ორგანიზაციების ქსელი, თავის მხრივ, ახორციელებს უწყვეტ გაცვლას პოლიტიკურ პარტიებთან, ასე რომ, მაგალითად, იქმნება საპარლამენტო კითხვები, რომლებიც სტიმულირებულია თავშესაფრის კოორდინაციით ან თუნდაც შემუშავებული.
”ოფიციალურ დონეზე, ავსტრიაში კანონმდებლობაში მონაწილეობის შესაძლებლობები ძალიან შეზღუდულია.”
თომას მორტინგერი, ეკო ოფისი
მიუხედავად იმისა, რომ ავსტრიის პოლიტიკას, ადმინისტრაციასა და სამოქალაქო საზოგადოებას შორის გაცვლა ცოცხალია, იგი ხასიათდება თვითნებობის მაღალი ხარისხით. ის ტარდება მხოლოდ არაფორმალურ საფუძველზე და შემოიფარგლება მხოლოდ რამდენიმე ორგანიზაციით. უმეტეს შემთხვევაში, ინიციატივა მოდის სამოქალაქო საზოგადოების წარმომადგენლების მხრიდან. თომას მორდინგერი ÖkoBüro- სგან გვაცნობს ამ თანამშრომლობის პრაქტიკას: ”სამინისტროები ინახავს საკუთარ ჩამონათვალს, რომელ ორგანიზაციებსაც ეწვივნენ კომენტარი. ამასთან, შეფასების პერიოდები ხშირად ძალიან მოკლეა ან დადგენილია იურიდიული ტექსტის უფრო ღრმა ანალიზისთვის, რომ მათში შედის შვებულების კლასიკური დრო. ” მართალია, სამოქალაქო საზოგადოების წარმომადგენლებს, როგორც წესი, შეუძლიათ მოსაზრებების გამოთქმა, ამის გაკეთების სავალდებულო წესი არ არსებობს. ”ოფიციალურ დონეზე, ავსტრიაში კანონმდებლობაში მონაწილეობის შესაძლებლობები ძალზე შეზღუდულია”, - განაგრძო მორდინგერმა. ეს დეფიციტი ასევე დადასტურებულია არაკომერციული ორგანიზაციების (IGO) მმართველი დირექტორის ფრანც ნეუნტეუფლის მიერ: "დიალოგი ყოველთვის არის შემთხვევითი, პუნქტუალური და გრძელი, არა ისეთი ორგანიზებული და სისტემატური, როგორც სასურველია."
”დიალოგი ყოველთვის არის შემთხვევითი, პუნქტუალური და არა ისეთი ორგანიზებული და სისტემატური, როგორც სასურველია”.
ფრანც Neunteufl, არაკომერციული ორგანიზაციების ადვოკატირება (IGO)
ამავე დროს, სამოქალაქო დიალოგი დიდი ხანია საერთაშორისო სტანდარტია. მაგალითად, თეთრი ფურცელი ევროპის მმართველობაზე, ორჰუსის კონვენცია და ევროსაბჭო ითხოვენ სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციების სტრუქტურირებულ მონაწილეობას საკანონმდებლო პროცესში. ამავე დროს, საერთაშორისო ორგანოები - იქნება გაერო, G20, თუ ევროკომისია - წარმოადგენს და რეგულარულად მონაწილეობს სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციებს ოფიციალურ საკონსულტაციო პროცესში.
სამოქალაქო საზოგადოება: გარიგება
ფრანც Neunteufl- სთვის, ეგრეთ წოდებული "კომპაქტური" სამოქალაქო საზოგადოებასა და მთავრობას შორის ოფიციალური და სავალდებულო თანამშრომლობის მოდელის მაგალითია.ეს კომპაქტი არის წერილობითი შეთანხმება სახელმწიფო და სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციებს შორის, რომლებიც განისაზღვრება მათი ჩართულობის მიზანს და ფორმას. მაგალითად, კომპაქტი მოუწოდებს საზოგადოებას, პატივი სცეს და დაიცვან სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციების დამოუკიდებლობა და მიზნები, უზრუნველყონ, რომ მათ რესურსები რაციონალურად და სამართლიანად მიეწოდოთ და რაც შეიძლება ადრეული თარიღიდან ჩაერთონ პოლიტიკური პროგრამების შემუშავებაში. თავის მხრივ, სამოქალაქო საზოგადოება მოუწოდებს პროფესიონალურ ორგანიზაციას, მყარ მტკიცებულებას, როგორც გადაწყვეტილებებისა და კამპანიების შემოთავაზების საფუძველს, სისტემატურად იდენტიფიცირებენ და წარმოადგენენ მისი სამიზნე ჯგუფის შეხედულებებს და ინტერესებს, და არანაკლებ სიცხადე იმის შესახებ, თუ ვინ წარმოადგენენ და ვინ არ არიან.
კომპაქტის დასკვნის საფუძველზე, ბრიტანეთის მთავრობამ მიიღო ვალდებულება "მისცეს ხალხს მეტი ძალაუფლება და კონტროლი საკუთარ ცხოვრებაზე და მათ თემებზე და განახორციელოს სოციალური ვალდებულება სახელმწიფო კონტროლისა და ზემოდან ქვემოთ პოლიტიკის მიღმა". იგი თავის როლს პირველ რიგში ხედავს "კულტურული ცვლილებების გაადვილებაში ცენტრის მხრიდან ძალაუფლების მიცემისა და გამჭვირვალეობის გაზრდის გზით". ასე რომ, გასაკვირი არაა, რომ ინგლისსაც აქვს საკუთარი "სამოქალაქო საზოგადოების სამინისტრო".
სინამდვილეში, ევროკავშირის ყველა წევრი ქვეყნის დაახლოებით ნახევარი შეიმუშავა ასეთი დოკუმენტი და სამოქალაქო საზოგადოებასთან სავალდებულო პარტნიორობაში შევიდა. სამწუხაროდ ავსტრია არ არის.
არასამთავრობო ორგანიზაცია ავსტრია
ავსტრიის სამოქალაქო საზოგადოება მოიცავს დაახლოებით 120.168 კლუბებს (2013) და საქველმოქმედო ფონდების არაღიარებულ რაოდენობას. მიმდინარე ეკონომიკური ანგარიში ავსტრია კვლავ აჩვენებს, რომ წელიწადში 2010 5,2 პროცენტი ავსტრიაში ყველა მუშახელის დასაქმდა არაკომერციული სექტორში 15 წლებში.
არც უნდა იქნას უგულებელყოფილი სამოქალაქო საზოგადოების ეკონომიკური მნიშვნელობა. მართალია, ეს ჯერ კიდევ სისტემატურად არ არის დაფიქსირებული ამ ქვეყანაში, მაგრამ მაინც შეფასებულია ხელოვნების წესების მიხედვით. მაგალითად, ვენის ეკონომიკის უნივერსიტეტის და დუნაის უნივერსიტეტის Krems– ის მიერ ჩატარებული გამოთვლები აჩვენებს, რომ ავსტრიული არასამთავრობო ორგანიზაციების მთლიანი დამატებული ღირებულება 5,9 და 10 შორის, წელიწადში მილიარდ ევროს შეადგენს. ეს შეესაბამება დაახლოებით 1,8 და 3,0 პროცენტს ავსტრიის მთლიანი შიდა პროდუქტის მშპ.
ფოტო / ვიდეო: Shutterstock, ვარიანტი მედია.
უცნაურია, რომ არც „სამოქალაქო საზოგადოების ინიციატივა“ და არც სამწუხაროდ მდუმარე „ავსტრიის სოციალური ფორუმი“ არ არის ნახსენები, რომლებიც მართლაც დამოუკიდებელი არასამთავრობო ორგანიზაციების ყველაზე დიდი თემატური პლატფორმაა. მსხვილი შემოწირულობების მქონე არასამთავრობო ორგანიზაციები უფრო კომპანიებს ჰგვანან და „არაკომერციული ორგანიზაციების“ შემთხვევაში ბევრი უკვე სახელმწიფო სისტემაშია ინტეგრირებული ან პარტიასთან დაახლოებული.
სამწუხაროდ ძალიან ზედაპირული სტატია ავსტრიაში არსებულ რეალურ ვითარებასთან დაკავშირებით.