in , , ,

Lipoti o le tau lona 6 a le IPCC - o lo'o manino le fe'au: e mafai ma e tatau ona tatou fa'aafaina le fa'aoso o le lalolagi i le 2030 | Greenpeace int.

Interlaken, Suiselani - I aso nei, aʻo faʻauʻuina e le Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) lana mataupu mulimuli, o le tala atoa o le iloiloga lona ono o loʻo tuʻuina atu i malo o le lalolagi.

I le lipoti muamua a le IPCC i le iva tausaga ma le muamua talu mai le Paris Agreement, o le lipoti faʻapipiʻi o loʻo tuʻufaʻatasia ai lipoti faʻapitoa e tolu ma lipoti faʻapitoa e tolu e vali ai se mea moni, ae leai se mea e aunoa ma se faʻamoemoe pe a fai e malo i le taimi nei.

Fai mai Kaisa Kosonen, Faiga Faʻavae Sinia, Greenpeace Nordic: “O le taufaamata’u e matua’i tetele lava, ae fa’apea fo’i avanoa mo suiga. O lo tatou taimi lenei e tulaʻi ai, faʻalautele ma lototele. E tatau i malo ona taofi le faia o sina mea e sili atu ona lelei ae amata ona lava mea e fai.

Fa'afetai i saienitisi lototetele, nu'u ma ta'ita'i alualu i luma i le lalolagi atoa o lo'o fa'aauau pea ona fa'atupuina fofo o le tau e pei o le malosi o le la ma le matagi mo le tele o tausaga ma le tele o tausaga; O lea ua maua mea uma e mafai ona foia ai lea faaletonu. Ua o'o i le taimi e fa'ae'e ai la tatou ta'aloga, fa'atuputeleina atili, fa'ao'o le fa'amasinoga tonu o le tau ma fa'ate'a'ese mea e fiafia i ai suau'u. E i ai se matafaioi e mafai e soo se tasi ona faia.”

Reyes Tirado, Saienitisi Sinia, Greenpeace Research Laboratories i le Iunivesite o Exeter fai mai: “E le mafai ona alofia le faasaienisi o le tau: o la tatou taiala lea e ola ai. O filifiliga tatou te faia i aso nei ma aso uma mo le isi valu tausaga o le a mautinoa ai se lalolagi saogalemu mo le afe tausaga a sau.

E tatau i faipule ma taitai pisinisi i le lalolagi atoa ona faia se filifiliga: avea ma siamupini o le tau mo tupulaga o le taimi nei ma le lumanai, po o se tagata leaga e tuua se talatuu oona mo a tatou fanau po o fanau a fanau.”

Na taʻua e Tracy Carty, Faiga Faʻavae Faiga Faʻavae o le Lalolagi i Greenpeace International:
“Tatou te le faatali mo vavega; O lo'o ia i matou fofo uma e mana'omia e fa'aafaina ai le fa'aoso i lenei sefulu tausaga. Ae o le a tatou le faia se'i vagana ua ta'u mai e malo le taimi i suau'u e faaleagaina ai le tau. O le malilie i le vave ma le vave alu ese mai le koale, suauʻu ma kesi e tatau ona avea ma faʻamuamua mo malo.

E tatau i malo ona totogi tagata filogia mo mea leaga na faia i atunuu ma nuu e sili ona nafa ma le faʻafitauli o le tau. O lafoga fa'aletonu i luga ole suau'u ma kesi tetele e fesoasoani ai i tagata e toe maua mai tupe gau ma fa'aleagaina o se amataga lelei. O le tusitusiga o loʻo i luga o le puipui - ua oʻo i le taimi e taofi ai le viliina ma amata totogi."

Li Shuo, Faufautua Sinia Faiga Faavae, Greenpeace East Asia fai mai:
“E matua manino lava le suʻesuʻega. E tatau i Saina ona faʻaitiitia vave le faʻaaogaina o suauu. O le faʻalauteleina o malosiaga faʻafouina i le itu e le lava. I le taimi nei, e tatau ona tutumu o tatou lima e ausia se malosiaga faʻafouina i le lumanaʻi, ma o le umi tatou te teu faʻafaigaluega i le koale, o le sili atu foi lea ona tatou vaivai uma i mala o le tau ua leva ona lamatia. Ma o le tulaga lamatia tau tupe e mafua mai i fale afi eletise fou e tatau ona popole ai soʻo se tagata matau.

Na toe taʻua e le lipoti o fofo o loʻo i ai ma o le sefulu tausaga taua lenei mo gaioiga o le tau, ona o loʻo faʻaauau pea le leaga o aʻafiaga o le tau ma e faʻamoemoe e faʻateleina i soʻo se isi vevela. O le IPCC na tuʻuina atu mea moni e avea ma taʻiala faʻasaienisi auiliili, tuʻuina atu i malo se isi avanoa e fai ai le mea saʻo mo tagata ma le paneta.

Ae o le taimi ma avanoa e le faatapulaaina, ma o le lipoti o le a taʻitaʻia faiga faʻavae tau mo le tausaga atoa, ma tuʻu ai taʻitaʻi o le lalolagi e agaʻi i luma pe faʻaauau pea ona faʻatagaina le le tonu o le tau. COP28, o le fonotaga o loʻo lumanaʻi i le United Arab Emirates, e tatau ona faʻatalanoaina le lipoti faʻafouina i aso nei i le tauvaga taua e faʻaumatia ai le faʻalagolago i le suauu, faʻaleleia le malosi faʻafouina ma lagolagoina se suiga tonu i se lumanaʻi e leai se kaboni.

Tutoatasi Greenpeace Key Takeaways briefing mai le IPCC AR6 Synthesis ma lipoti a Vaega Galulue I, II & III.

puna
Ata: Greenpeace

Tusiaina e filifiliga

O le filifiliga o se faʻataʻitaʻiga, tutoʻatasi atoatoa ma faʻasalalauga faʻasalalauga lautele i luga o le gafataulimaina ma sosaiete lautele, na faavaeina i le 2014 e Helmut Melzer. Matou te faʻaalia faʻatasi ni suiga lelei i vaega uma ma lagolagoina faʻafouga anoa ma manatu agaʻi i luma - faʻamalosia-faʻatau, faʻamoemoe, lalo ifo i le lalolagi. O le fa'alapotopotoga filifiliga e fa'apitoa i tala fou ma fa'amaumauga taua le alualu i luma o lo tatou sosaiete.

Tuua se Faamatalaga