ISDS o le faʻapuupuuga mo le faʻatupeina o faʻafitauli a le aufaipisinisi. Faʻaliliu i le Siamani, o le faaupuga "faʻasalaga o feeseeseaiga a le atunuʻu-setete" o lona uiga O se meafaigaluega o tulafono faʻavaomalo ma ua uma ona tuʻuina atu i le tele o maliega. Ua maeʻa faʻamasinoga a Europa i le 1400 maliega faʻapitoa taufaʻatupega e aofia ai le ISDS. I le lalolagi atoa e leo tele Attac Austria sili atu nai lo le 3300 o ia maliega. O le CETA o loʻo aofia ai foi le ISDS ma le ISDS o se vaega o faʻatalanoaga TTIP.

ISDS - tulaga faʻapitoa mo faʻapotopotoga

ISDS, o lenei mea e toetoe lava o se aia tatau mo le aufaipisinisi. Ua mafai e le ISDS ona faʻatagaina kamupani faʻavaomalo e faʻataunuʻu setete mo faʻaleagaina pe a latou talitonu o tulafono fou e faʻaitiitia a latou tupe.
O le lamatiaga i lea mea: O tulafono e mafai ona puipuia e faʻapotopotoga, talu ai e le manaʻo le faiga faʻavae e lamatia tulafono. Mo se faʻataʻitaʻiga, o loʻo tusia e le Environmental Institute of Munich, "O le puipuiga o tupe teufaafaigaluega e fatuina ai aia tatau mo kamupani faava o malo. Na ia tuuina atu ia i latou se auupega malosi e faamalosia ai a latou mea e fiafia i ai e faasaga i le faatemokalasi. "O le talitonuga o Alexandra Strickner, o le au faipisinisi i Attac Austria," O le ISDS e finau i tulafono mo le manuia o tagata lautele, aua e maua ai tulafono fou faatasi ai ma se igoa tau. E pei ona faaalia i faʻataʻitaʻiga, o lona uiga o tulafono fou i le tului lautele e le o faʻalauiloaina (pe na o sina mea itiiti) ona o le taufaaleaga taufaamatau, pe tatau foi i lena tagatanuu ona faʻaaoga a latou lafoga e "totogi" kamupani mo tupe leiloa. E na o na kamupani faava o malo e aoga. E mafai ona latou vaʻaia faamasinoga a le atunuʻu ma mauaina aia tatau e leai se tasi i totonu o le sosaiete. "

Se faʻataʻitaʻiga le faʻaaogaina?

Ae ui i lea, o le faiga o loʻo oʻo mai i lalo o le mamafa o le mamafa i le lalolagi atoa - ma o faiga faʻapolokiki o loʻo tali atu i se vaega: o atunuu e pei o Initia, Ekuatoa, Aferika i Saute, Initonesia, Tanzania ma Bolivia ua maeʻa nei maliega. Italia ua toesea mai le Feagaiga o Sini Malosiaga, lea e aofia ai foi ma le ISDS. I le toe faafouina o le vaega o fefaatauaiga i North American, o le a leai se ISDS i le va o le US ma Kanata. Na faʻatautaia e le Konekarate e le ogatasi le ISDS ma le tulafono a le EU i le va o atunuu o le EU (o le tele o maliega o le faʻateleina o le EU). I le amataga o Ianuari, na taʻua ai e le 22 EU sui usufono o le EU le 2019 o le faaiuga o le ISDS i le va o setete o EU: e uiga i le 190 o ia maliega o le a aafia. 2017 leotele Fono a Malo Aufaatasi i Fefaatauaiga ma Atinae (UNCTAD) mo le taimi muamua na faamutaina ai maliega tau tupe teufaafaigaluega ma le ISDS nai lo mea fou ua maeʻa. Ae o isi maliega a le ISDS ma Vietnam ma Mekisiko ua faʻatalanoaina ma ua tatau nei ona faʻamaonia e faalapotopotoga a le EU. E le gata i lea, o feutagaiga i maliega o tupe teufaafaigaluega ua amata nei i le va o le EU ma Iapani, Saina ma Initonesia.

ISDS: O le faiga sese o faʻapotopotoga

E faʻapena ona faʻamaonia e faʻapotopotoga le faatemokalasi - faʻamatalaina i le 180 sekone Faʻateleina le tele o faʻalapotopotoga o loʻo faʻaogaina se auala faapitoa e tau ai faaiuga faʻatemokalasi: ISDS (Settlement Dispute Settlement). Latou te suʻeina setete mo le faitau piliona o tālā ao lei faia faʻalilolilo, faamasinoga faalilolilo faalilolilo. E le o ni faamasino tutoʻatasi e filifili, ae o lōia vavalalata i le vaega o loʻo tele ni tupe maua mai taualumaga ma le amanaia faamasinoga a le faamasinoga.

Isi autu autu i le filifiliga.news

Photo / Vitio: Shutterstock.

Tusiaina e Karin Aneett

Freelance tusitala ma blogger i le Community filifiliga. Tekonolosi-alofa Labrador ulaula ma le naunau mo le nuʻu idyll ma vaivai nofoaga mo le taulaga aganuu.
www.karinbornett.at

Tuua se Faamatalaga