O le Atinaʻeina o Atinaʻeina o Atinaʻe a Malo Aufaatasi na faʻaaogaina i le tolu tausaga talu ai ma faʻatautaia luitau o le lalolagi atoa. 17 SDG sini e tatau ona faʻaogaina ai le auala i se lalolagi sili atu.
Ua tatou vaaia se lalolagi e saoloto mai le mativa, fiaai, faamaʻi ma manaoga ma mafai ai ona olaola ola uma
O loo feagai le lalolagi ma le tele o luitau. Fesuiaiga o le tau, mativa ma le fiaai o nisi ia. I le tausaga 2015, i le 25. Setema, ia faapena o Malo Aufaatasi lisi o mataupu talanoaina 2030 ua talia mo le atinae gafataulimaina. E aofia ai le 17 SDGs - Sini Tau Atinaʻeina le Atinaʻeina poʻo le faaliliuina o sini o le Atinaʻeina Faʻaauau o le 17.
Mo le taimi muamua, o sini faapena sa tutusa tutusa mo atunuu uma o le au paia. Ua taʻua lenei mea o se mafaufauga fou i luga o networkeda a Malo Aufaatasi, lea ua latou iloa ai o le mativa, faaleagaina o le siosiomaga, le tutusa, gaosiga ma le taumafaina, faiga sese ma le tele o isi faafitauli e le toe avea ma luitau faaitulagi. O le lisi o mataupu o loʻo taua ai e faʻaaoga sini uma i atunuu uma. O le Agenda 2030 ua sainia uma setete sui o 193 o Malo Aufaatasi. I le faia o lea tulaga, ua latou tautino atu i le faʻaaogaina o le SDGs i le tulaga faʻale-malo ma faʻavaomalo.
Le 17 SDGs i se tilotilo
O le 17 SDGs lisi o mataupu talanoaina 2030 faʻaauau atili isi subsoals 169. I le aotelega, o le SDGs e tatau ona taʻitaʻi atu i se "suiga o lo tatou lalolagi": "Ua tatou vaaia se lalolagi e saoloto mai le mativa, fiaai, faamaʻi ma manaoga ma mafai ai ona olaola ola uma", e uiga i le maliega. Ae o sini e sili atu ma aofia ai le puipuiga o le siosiomaga faapea foi le aoga ma le tutusa, faapea foi ma se tulaga gafataulimaina ma tumau le tamaoaiga:
-
SDG 1: matitiva i ona foliga uma ma faaiʻu i soo se mea
Seʻi vagana 2030, e tatau ona faʻaumatia le mativa. O lenei, e tusa ai ma le faʻamatalaga o loʻo i ai nei, e aafia ai tagata e tatau ona faia i lalo o le 1,25 tala i le aso. O le fua o le mativa "i ona tulaga uma" e tatau ona vavaeeseina.
-
SDG 2: Leai se fiaai
Faʻaiʻuina le fiaʻai, ausia o le saogalemu o meaʻai ma le lelei o mea taumafa, ma le faʻaleleia o mea gafa faʻaauau mea sili ona taua ile SDG 2.
-
SDG 3: soifua maloloina ma le soifua manuia
O le faʻamautinoaina o se olaga soifua maloloina mo tagata uma o soo se vaitausaga ma faʻaleleia lo latou ola lelei o se sini folafolaina a Malo Aufaatasi. Mo se faʻataʻitaʻiga, e tatau ona faʻaitiitia le maliu o tina ma pepe. E faʻapea foʻi le numera o maliu mai faʻalavelave faʻafuaseʻi faʻaititia. O le faʻaititia o le faʻaaogaina o fualaau faasaina e aofia ai isi mea ua taula i lalo ifo.
-
SDG 4: Aʻoaʻoga maualuga
Faʻatasi ai ma lana faʻatulagaga, o le UN e manaʻo ia mautinoa, tutusa ma maualuga le aʻoga i le lumanaʻi ma faʻalautele avanoa mo aʻoaʻoga i le olaga atoa mo tagata uma.
-
SDG 5: tutusa tutusa o alii ma tamaitai
Faʻasalaga e faasaga i fafine ma teineiti e fia faʻamuta le UN i le lalolagi atoa.
-
SDG 6: Suavai mama ma le tumama
Seia oʻo i le 2030, o Malo Aufaatasi e mananao e ausia le lautele ma tutusa le avanoa i vai mamā mama ma taugofie mo mea uma.
-
SDG 7: Taugofie ma mama malosi
Ina ia ausia le 7. O se tasi o sini o le faʻateleina lea o le faʻasili o malosiaga faʻafouina ma faʻaleleia le malosi o le malosi.
-
SDG 8: Atinaʻega Faʻavae ma le Atinaʻeina o Tamaoaiga
O le tasi sini o le faʻaleleia o le gasolosolo lelei, faʻapitoa ma le gafataulimaina o le tamaoaiga, galue malosi atoatoa ma lelei galuega mo tagata uma.
-
SDG 9: Alamanuia, Atinae ma Atinaʻe Eseese
Fausiaina o atinaʻe faʻaleleia, faʻamalosia le faʻaauau ma le gaosiga o alamanuia, ma le lagolagoina o le faʻafouina o isi sini a le UN.
-
SDG 10: itiiti ifo le tutusa
E iai le popolega i mea e le tutusa i totonu ole va o atunuu ma e tatau ona tutusa avanoa tutusa. E aofia ai le faʻamalosia o atinaʻe atinaʻe ma se faigamalaga lelei mo le femalagaaʻi lelei ma fuafua lelei.
-
SDG 11: Aganuu ma Aganuʻu Agavaʻa
O le avanoa taugofie, o le toefaafouina o nofoaga eleelea ma le tuʻuina atu o felauaiga lautele o nisi ia o polokalama o loʻo ofoina atu iinei.
-
SDG 12: Faʻatinoina o le Faʻatauga ma le Gaosiga o Mamanu
Seia oʻo i le 2030, o le UN e manaʻo ia ausia le pulega gafataulimaina ma le faʻaaoga lelei o punaoa faanatura ma tapunia meaʻai, mo se faataitaiga.
-
SDG 13: fua mo le puipuia o le tau
Le puipuiga o le tau e tatau ona tuʻufaʻatasia i faiga faʻavae, fuafuaga ma fuafuaga a le atunuʻu. E tatau foʻi ona faʻamalosia aʻoaʻoga ma faʻalauteleina e tusa ai ma le UN.
-
SDG 14: ola i lalo o le vai
Faʻaauau pea ma faʻaauau le faʻaaogaina o sami, sami ma punaoa o le gataifale mo atinae gafataulimaina o loʻo i luma o lenei SDG.
-
SDG 15: Olaga ile fanua
O sini nei i le pito i luma:
- Puipuia, toe faʻaleleia ma faʻaleleia le faʻaogaina o le faʻaogaina o meaola o le terrestrial
- Faatoagaina vaomatua i vaomatua
- Feteenaʻi le faʻatafunaina,
- Faʻamamaina le palapala ma toe fesuiaʻi ma
- faʻauʻu i le leiloa o meaola eseese
-
SDG 16: filemu, faʻamaoni ma faʻavae malosi
E aofia ai le faʻaleleia o sosaiete filemu ma aofia ai mo atinae gafataulimaina, mafai ai e tagata uma ona maua le faʻamasinoga, ma le faʻatino lelei o le faʻatinoga, tali atu ma faʻapitoa i faʻalapotopotoga uma.
-
SDG 17: faiga faapaaga e ausia sini
Mo se faʻataʻitaʻiga, e faʻamalosia ai foaʻi a le ODA e iloilo le tuʻufaʻatasiga o le 0,20 pasene o latou Tupe Maua Maualuga i Atunuu Lelei Atiaʻe (LDCs).
E mafai ona e mauaina auiliiliga o vaega SDG uma auiliili, mo se faʻataʻitaʻiga iinei.
O le SDG i le faʻatinoga
O malo uma o le 193 o Malo Aufaatasi o loʻo naunau e galulue agai i le faatinoga o le 2030 Agenda ma ana sini e 17 gafataulimaina mo le atinaeina o le atunuu, tulaga faaitulagi ma faavaomalo i le tausaga 2030. "Agenda 12" komisi.
Ae ui i lea, talu ai nei lava le SDG Watch Austria - o se sosaiete a le sosaiete mo le faʻatinoga o Sini Autu Faʻaauau mo Atinaʻe faʻatasi ma faalapotopotoga a le 130 - na faitioina le faʻatinoina o le SDG i Austria: "E faʻatusatusa i le tele o atunuu, e leai se fuafuaga a Ausetalia e faʻaaoga ai le 2030 agenda. E leai se fuafuaga tuʻufaʻatasia ma faʻaʻumiʻumi i le auala e ausia ai sini. E manaʻomia foʻi se aʻafiaga faʻapitoa o sosaiete lautele ma sili atu le malamalama "Fai mai Annelies Vilim, o le pule o le AG Global Responsibility i le taimi o le lolomiina o le Lipoti a le Faamasinoga o Suetusi i Faatinoina o le 2030 Agenda ma sini o Atinaʻe Faʻaauau a le UN i Iulai 2018.
Mataitu ma Lipoti
Mo le mataituina faavaomalo o le SDG, o se faʻailoga o le lalolagi o faʻamaumauga o 230 ua atinaʻeina e le UN Inter-Agency and Group Expert on SDG Indicators (IAEG-SDGs). O faʻamatalaga o lo o lolomiina (i luga o le initaneti i le https://unstats.un.org/sdgs) i totonu o se Lipoti Faʻaauau mo Atinaʻe Atinaʻe na lomia i tausaga taʻitasi e Malo Aufaatasi. O le lipoti a le 2018 e faʻamaonia ai, faatasi ai ma isi mea, le faʻaitiitiga o maliu o tina ma pepe i Aferika ma iloa ai ua faaluaina le avanoa i le eletise. Ae ui i lea, e tusa ai ma le lipoti, o le tele o faafitauli e faʻaauau, e pei o le leai o se galuega a le autalavou, fale le lelei i le tele o itulagi poʻo le le lava o le soifua maloloina, ma faʻapea foi ona faʻamatala ai luitau mo le lumanaʻi.
O a SDGs (i le Siamani):
Malamalama i itu o atinae gafataulimaina (Siamani)
Malamalama i itu o atinae gafataulimaina
O a SDGs:
Photo / Vitio: Shutterstock.
Faʻafetai mo lau tala sili! O le vaega galulue "Decentralized Sustainability Strategies - Local Agenda 21" e fesoʻotaʻi foʻi ma UN UN Sustainable Development Goals (SDGs) i le atunuʻu atoa. Masalo o se manatu lena mo se isi tusitusiga (autu Faʻatinoina o le SDGs i Austria)?
Faʻafetai mo le faʻaoga, Claudia!
O le a manaia foi le iloa pe faapefea ona faʻatinoina le SDG i Austria. O se faʻataʻitaʻiga lelei o lenei mea e mafai ona avea ma faigamalo a le 21 i totonu o Ausetalia i Austria, lea e faavae i SDGs. Lelei sili, Claudia