WWF
80 vissoorten zijn al uitgestorven, waarvan 16 vorig jaar - In Oostenrijk staat 60 procent van alle vissoorten op de rode lijst - WWF roept op tot stopzetting van de aanleg, overexploitatie en vervuiling van waterlichamen
een nieuw rapport van de natuurbeschermingsorganisatie WWF (World Wide Fund for Nature) waarschuwt voor de wereldwijde vissterfte en de gevolgen daarvan. Wereldwijd wordt een derde van alle zoetwatervissoorten met uitsterven bedreigd. 80 soorten zijn al uitgestorven, waarvan 16 vorig jaar alleen. Over het algemeen neemt de biodiversiteit in rivieren en meren twee keer zo snel af als die in de zeeën of bossen, schrijft het WWF samen met 16 andere organisaties in zijn rapport. “Over de hele wereld lijden zoetwatervissen onder de massale vernietiging en vervuiling van hun leefgebieden.
De belangrijkste oorzaken zijn onder meer waterkrachtcentrales en dammen, wateronttrekking voor irrigatie en vervuiling door industrie, landbouw en huishoudens. Dan zijn er de extreme gevolgen van de klimaatcrisis en overbevissing ”, zegt WWF-rivierexpert Gerhard Egger. Volgens het rapport zijn de onderzochte bestanden van trekkende zoetwatervissen sinds 1970 wereldwijd met 76 procent afgenomen, die van grote vissoorten met maar liefst 94 procent. "Nergens anders is de mondiale natuurlijke crisis zo duidelijk merkbaar als in onze rivieren, meren en wetlands", waarschuwt Gerhard Egger.
Oostenrijk wordt ook bijzonder getroffen. Van de 73 inheemse vissoorten staat ongeveer 60 procent op de Rode Lijst van bedreigde diersoorten - als bedreigd, ernstig bedreigd of zelfs met uitsterven bedreigd. Zeven soorten zijn hier al uitgestorven - zoals de paling en de grote trekvissen Hausen, Waxdick en Glattdick. “We moeten een einde maken aan massale bouw, overmatig gebruik en vervuiling. Anders versnelt de dramatische dood van de vissen nog meer ”, zegt WWF-expert Gerhard Egger. Het WWF eist een reddingspakket van de Duitse regering dat rivieren ecologisch herstelt, onnodige barrières wegneemt en voorkomt dat de laatste vrijstromende rivieren worden geblokkeerd. “Dat vraagt om sterke natuurbeschermingscriteria in de Wet Uitbreiding Duurzaam. Nieuwe energiecentrales horen niet thuis in beschermde gebieden ”, zegt Egger.
Het gebrek aan doorgankelijkheid van rivieren als gevolg van duizenden en duizenden waterkrachtcentrales en andere barrières is volgens WWF een belangrijke reden voor de ineenstorting van de visbestanden. “Vissen moeten kunnen migreren, maar in Oostenrijk wordt slechts 17 procent van alle riviertrajecten als vrij stromend beschouwd. Vanuit ecologisch oogpunt heeft 60 procent renovatie nodig ”, legt Gerhard Egger uit. Daarnaast heeft de klimaatcrisis ook grote gevolgen voor de vissen. Hogere watertemperaturen bevorderen de verspreiding van ziekten, veroorzaken zuurstofgebrek en minimaliseren het broedsucces. De veel te hoge aanvoer van verontreinigende stoffen en nutriënten - hormonen, antibiotica, pesticiden, rioolwater - levert ook een belangrijke bijdrage aan de afname van de visbestanden.
Bouw, stroperij en overbevissing
Het WWF noemt in het rapport verschillende voorbeelden van de bedreiging voor vissen. Na de bouw van de Farakka-stuwdam in de jaren zeventig daalde de Hilsa-visserij in de Indiase Ganges van een opbrengst van 1970 ton vis naar slechts één ton per jaar. Het stropen van illegale kaviaar is een belangrijke reden waarom steur tot de meest bedreigde dierenfamilies ter wereld behoort. Overmatige vangsten in de rivier de Amoer hebben bijgedragen aan een catastrofale afname van de grootste zalmpopulatie van Rusland. In de zomer van 19 zijn er geen keta-zalm meer gevonden in de paaigebieden. Aanleg, stroperij en overbevissing zijn schadelijk voor zowel vissen als mensen. Omdat zoetwatervis de belangrijkste eiwitbron is voor 2019 miljoen mensen wereldwijd.
Vooral in Oostenrijk wordt de huchen bedreigd. De grootste zalmachtige vis van Europa wordt nu nog maar in ongeveer 50 procent van het voormalige verspreidingsgebied aangetroffen. Het kan zich op natuurlijke wijze voortplanten tot slechts 20 procent. Er zijn goede bestanden of een hoog ontwikkelingspotentieel op slechts ongeveer 400 kilometer van de rivier. Slechts negen procent hiervan is effectief beschermd. Energiecentrales zijn ook gepland voor de laatste retraite gebieden van de Huchen, zoals de Mur en Ybbs.
Download het WWF-rapport 'The World's Forgotten Fishes': https://cutt.ly/blg1env
Foto: Michel Roggo