Keuze
De twee biotechbedrijven Corteva en Bayer hebben de afgelopen jaren honderden octrooiaanvragen op planten verzameld. Corteva heeft 1.430 patenten ingediend - meer dan enig ander bedrijf - op planten die nieuwe methoden gebruiken Genetic engineering werden gebruikt. Een gezamenlijk internationaal onderzoek door GLOBAL 2000, Friends of the Earth Europe, Corporate Europe Observatory (CEO), ARCHE NOAH, IG Saatgut - belangengroep voor GGO-vrij zaadwerk en de Weense Kamer van Arbeid onderzoekt deze stroom van patenten tegen de achtergrond van de momenteel besproken deregulering van de EU-wetgeving inzake genetische manipulatie met dreigende uitzonderingen voor nieuwe genetische manipulatie (NGT). "Het groeiend aantal octrooiaanvragen om de winst van deze NGT-methoden te vergroten, onthult het dubbelspel van de bedrijven", aldus de auteurs van het vandaag gepubliceerde rapport. "Chemie- en zaadbedrijven willen vereenvoudigde toegang tot de EU-markt voor hun NGT-planten en NGT-zaden en zo nog meer controle krijgen over boeren, plantenveredeling en ons voedselsysteem."
Corteva en Bayer controleren octrooizaken in de landbouw
Biotechbedrijven zoals Corteva en Bayer prijzen nieuwe genetische manipulatieprocessen als 'natuurlijke' processen die niet kunnen worden gedetecteerd en daarom moeten worden vrijgesteld van de veiligheidscontroles en etiketteringsvoorschriften van de Europese Unie voor genetisch gemodificeerd voedsel. Tegelijkertijd bereiden ze verdere NGT-octrooiaanvragen voor om hun technische innovaties veilig te stellen en zo de mazen in het octrooirecht te vergroten.
Licenties voor landbouwbiotechnologie zijn een lucratieve, groeiende onderneming. Corteva (voorheen Dow, DuPont en Pioneer) en Bayer (eigenaar van Monsanto) hebben al zeggenschap 40 procent van de wereldwijde markt voor industriële zaden. Corteva heeft wereldwijd zo'n 1.430 patenten aangevraagd op NGT-fabrieken, Bayer/Monsanto 119. Beide bedrijven hebben ook verregaande licentieovereenkomsten gesloten met de onderzoeksinstituten die de technologieën hebben ontwikkeld. Corteva domineert niet alleen het octrooilandschap voor NGT-fabrieken, maar is ook het eerste bedrijf met een NGT-fabriek in het EU-goedkeuringsproces. Met deze gepatenteerde Maïs, die resistent is tegen een specifiek herbicide, werd daarbij naast oude genetische manipulatie de NGT-methode CRISPR/Cas gebruikt.
Octrooi op planten en eigenschappen
Op producten en/of processen kunnen in de EU octrooien worden aangevraagd. Biotechbedrijven vragen bijvoorbeeld patenten aan waarmee ze aanspraak kunnen maken op de respectievelijke genetische manipulatieprocessen en de specifieke genetische kenmerken die door deze processen zijn ontwikkeld. Corteva is bijvoorbeeld houder van octrooi EP 2893023 voor een methode om het genoom van een cel te veranderen (ook met behulp van NGT-toepassing) en claimt intellectuele eigendomsrechten op alle cellen, zaden en planten die dezelfde "uitvinding" bevatten, of het nu gaat om broccoli, maïs, soja, rijst, tarwe, katoen, gerst of zonnebloem (“product-by-process claims”). Bij genetische manipulatie is het bijna onmogelijk om precies te weten wat er geoctrooieerd is, omdat toepassingen vaak bewust breed zijn om een bredere 'bescherming' te verkrijgen. Zaadbedrijven vervagen bewust de verschillen tussen conventionele veredeling, willekeurige mutagenese en oude en nieuwe genetische manipulatie. Omdat informatie over wat er in de octrooien staat nauwelijks beschikbaar is, is het moeilijk te achterhalen op welke planten of eigenschappen octrooi is verleend. Veredelaars, boeren of producenten hebben te maken met grote rechtsonzekerheid over wat ze kunnen doen met de planten waar ze dagelijks mee werken, welke royalty's er betaald moeten worden en wat mogelijk tot een rechtszaak kan leiden. Monsanto, nu gefuseerd met Bayer, heeft tussen 1997 en 2011 144 rechtszaken aangespannen tegen octrooi-inbreuken tegen boeren in de Verenigde Staten.
Vraag naar diverse, klimaatvriendelijke landbouw
Concentratie in de zadenmarkt gedreven door patenten zal leiden tot minder diversiteit. De klimaatcrisis dwingt ons echter om over te stappen op klimaatbestendige teeltsystemen, die niet minder, maar juist meer diversiteit vragen. Octrooien geven wereldwijde bedrijven controle over gewassen en zaden, beperken de toegang tot genetische diversiteit en bedreigen de voedselzekerheid.
“Steeds meer patenten op planten zijn een misbruik van patentrechten en brengen de toegang tot basisbronnen in de landbouw en voedselproductie in gevaar. Wij eisen dat mazen in het Europese octrooirecht op het gebied van biotechnologie en plantenveredeling met spoed worden gedicht en dat er duidelijke regels komen die conventionele veredeling uitsluiten van octrooieerbaarheid Katherine Dolan van NOAH'S ARK. Veredelaars hebben toegang nodig tot genetisch materiaal om klimaatvriendelijke gewassen te ontwikkelen. de boer recht op zaden moet worden gewaarborgd.
“Nieuwe genetische manipulatie in de landbouw moet gereguleerd blijven worden volgens het voorzorgsprincipe. NGT-gewassen moeten goed worden gereguleerd, met een Identificatie en veiligheidscontroles om de menselijke gezondheid en het milieu te beschermen om transparantie en traceerbaarheid in de hele toeleveringsketen voor consumenten en boeren te waarborgen." Brigitte Reisenberger, woordvoerster van GLOBAL 2000 genetische manipulatie.
Foto / Video: GLOBAL 2000 / Christopher Glanzl.
