Alexandra Frantz
Keurmerken en keurmerken voor voeding zijn booming. In totaal worden de Oostenrijkse consumenten geconfronteerd met meer dan 100 keurmerken. Er worden idyllische ideeën geopperd die vaak niet aan de verwachtingen voldoen.
Het sociale kwaliteitskeurmerk Fairtrade heeft het consumentenvertrouwen in Oostenrijk gewonnen. Oostenrijk is nu een van de meest dynamische markten van de organisatie. In dit land noteerde de "goede handel" een omzetgroei van ongeveer zeven procent. De geschatte totale verkoop van fairtradeproducten in 2012 bedroeg 107 miljoen euro. Ter vergelijking: de omzet in 2006 bedroeg 42 miljoen euro. Cijfers hardop Fairtrade Oostenrijk-Managing Director Oostenrijk Hartwig Kirner moet verder worden overtroffen. "We verwachten dat de positieve trend van de afgelopen jaren zich in 2014 zal voortzetten."
Want de supermarktketens hebben de consument allang weten te raken en breiden hun assortiment steeds verder uit. “We zien dat het bewustzijn van sociale rechtvaardigheid bij mensen de laatste jaren gestaag is toegenomen. Klanten graven graag dieper in de buidel voor fairtradeartikelen”, zegt Spar-topman Gerhard Drexel.
Groeimotoren in de detailhandel zijn zoetwaren (plus 32 procent tot 192 ton), koffie en vers fruit (elk plus zes procent). De grootste groei zit in de categorie gemak (compotes, spreads, conserven). Met name ananas in blik uit Thailand, het eerste Fairtrade blikproduct in de Oostenrijkse handel, zorgde voor een volumestijging van 55 ton in 2011 naar 192 ton.
Regelmatige controles
Maar krijgen klanten op het noordelijk halfrond ook Fairtrade als er Fairtrade op staat? Uiteraard zijn er externe controles door een testinstituut en zijn de meeste grondstoffen op de producten traceerbaar. Regelmatige controles door partnerorganisatie FLO-Cert zorgen ervoor dat de Fairtrade-normen grotendeels worden nageleefd, waaronder naast het verbod op genetisch gemodificeerde zaden ook vrijheid van vergadering, gezondheids- en veiligheidsregels en het verbod op uitbuitende kinderarbeid vallen.
Leden die de regels overtreden worden eerst geschorst en indien nodig gedecertificeerd. Desondanks zijn gevallen van misbruik niet uit te sluiten. "Natuurlijk zijn er ook zwarte schapen, dat is niet te vermijden", zegt Kirner. Er is echter geen certificeringssysteem dat misbruik 100 procent kan voorkomen.
Minimumprijs en sociale normen
Het Fairtrade-label garandeert in ieder geval minimale sociale normen voor producenten in de producerende landen. Ongeveer 70 procent van de producten wereldwijd met het Fairtrade-keurmerk is afkomstig van coöperaties van kleine boeren. Daarom richt Fairtrade zich met name op boerenfamilies die zich hebben georganiseerd in coöperaties van kleine boeren, zoals bijvoorbeeld bij de koffieproductie. Het netwerk omvat momenteel ongeveer 1,3 miljoen kleine boeren en werknemers uit 70 landen.
Producten: minimaal 20 procent fairtrade
En Fairtrade biedt lokale producenten nog iets anders. Voor veel kleine boeren is het zegel hun enige kans om toegang te krijgen tot de wereldmarkt. Zodra een fabrikant alle beschikbare ingrediënten betrekt bij gecertificeerde Fairtrade-bronnen en het betreffende product voor minimaal 20 procent uit dergelijke ingrediënten bestaat, mag de producent de Fairtrade-vlag voeren.
En hier komt Fairtrade om de hoek kijken met zijn minimumprijs: als de wereldmarktprijs boven deze minimumprijs stijgt, krijgen de coöperaties de hogere marktprijs. Als de wereldmarktprijs onder de Fairtrade minimumprijs ligt, moet deze alsnog door de handelaar worden uitbetaald aan de producentengroepering. Houd er rekening mee dat vele tonnen gecertificeerde producten niet onder de juiste voorwaarden kunnen worden verkocht. "Het fairtradepotentieel zou er zijn", zegt Kirner. Fairtrade-licentiehouders moeten gemiddeld maar liefst 60 procent van hun gewassen verkopen tegen marktprijzen.
Eerlijke handel versus eerlijke handel
Fairtrade is een handelsmerk waarvoor fabrikanten gecertificeerd moeten zijn om te gebruiken. Dit sluit echter niet uit dat producten zonder Fairtrade-logo niet ook eerlijk verhandeld zijn. In veel gevallen overtreft de eerlijkheid zelfs die van Fairtrade. Voor sommige dealers en fabrikanten is het belangrijk om hun toeleveringsbronnen persoonlijk te kennen. Sommige producten overtreffen het aandeel van 20 procent aan ingrediënten dat vereist is voor het Fairtrade-merk. Aan de andere kant is er natuurlijk ook hier de zogenaamde “greenwashing”.
bevordering van eerlijke handel
Een belangrijke factor is de gastronomie. Het beste is om bij een bezoek aan een koffiehuis altijd om eerlijke koffie te vragen. Want als de wens van de klant er is, dan gebeurt er wat. Maar je kunt ook vragen om eerlijke handel in de handel!
Foto / Video: Helmut Melzer, Fairtrade Oostenrijk.
