Għażla
L-ogħla numru ta’ eżekuzzjonijiet ġudizzjarji fid-dinja mill-2017 Fl-Arabja Sawdija, 81 persuna ġew eżegwiti f’ġurnata waħda biss L-eżekuzzjonijiet huma magħrufa minn 20 pajjiż Sitt pajjiżi għandhomhom piena tal-mewt kompletament jew parzjalment aboliti L-eżekuzzjonijiet fl-2022 laħqu l-ogħla livell f’ħames snin, b’sensiela ta’ eżekuzzjonijiet f’pajjiżi madwar il-Lvant Nofsani u l-Afrika ta’ Fuq, qalet illum Amnesty International hekk kif l-organizzazzjoni ħarġet ir-rapport annwali tagħha dwar il-piena tal-mewt. F'xi pajjiżi magħrufa għall-użu mifrux tagħhom tal-piena tal-mewt, bħaċ-Ċina, il-Korea ta 'Fuq u l-Vjetnam, in-numru ta' eżekuzzjonijiet baqa' sigriet, għalhekk in-numru attwali ta 'eżekuzzjonijiet imwettqa madwar id-dinja huwa ferm ogħla. Filwaqt li mhux magħruf in-numru eżatt ta’ nies eżegwiti fiċ-Ċina, m’hemmx dubju li l-pajjiż qed ikompli jwettaq l-aktar eżekuzzjonijiet, qabel l-Iran, l-Arabja Sawdija, l-Eġittu u l-Istati Uniti. Kienu magħrufa total ta’ 883 eżekuzzjoni minn 20 pajjiż, li jfisser żieda ta’ diqa ta’ 53 fil-mija meta mqabbel mas-sena ta’ qabel. Il-pajjiżi fil-Lvant Nofsani u l-Afrika ta’ Fuq jammontaw għall-akbar sehem ta’ din iż-żieda enormi, li lanqas tinkludi l-eluf ta’ eżekuzzjonijiet imwettqa fiċ-Ċina matul is-sena li għaddiet. Hawnhekk, in-numru ta’ eżekuzzjonijiet dokumentati żdied minn 520 fl-2021 għal 825 fl-2022. “Pajjiżi fil-Lvant Nofsani u l-Afrika ta’ Fuq urew kemm ftit għandhom rispett lejn il-ħajja umana. Madwar ir-reġjun, in-numru ta’ nies li ttieħdu ħajjithom żdied b’mod drammatiku; fl-Arabja Sawdija, 81 ruħ ġew eżegwiti f’ġurnata waħda biss. U l-Iran, fi sforz iddisprat biex itemm il-protesti tal-massa hemmhekk, eżekuta nies sempliċiment talli eżerċitaw id-dritt tagħhom li jipprotestaw,” qalet Agnès Callamard, is-Segretarju Ġenerali Internazzjonali ta’ Amnesty International.  90 fil-mija tal-eżekuzzjonijiet fi tliet pajjiżi 90 fil-mija tal-eżekuzzjonijiet dokumentati fid-dinja barra miċ-Ċina twettqu minn tliet pajjiżi biss fir-reġjun: in-numru ta 'eżekuzzjonijiet irreġistrati fl-Iran żdied minn 314 fl-2021 għal 576 fl-2022; fl-Arabja Sawdija, in-numru ttriplika minn 65 fl-2021 għal 196 fl-2022 – l-ogħla numru li Amnesty iddokumentat hemmhekk fl-aħħar 30 sena – u fl-Eġittu ġew eżegwiti 24 persuna. In-numru ta’ eżekuzzjonijiet żdied, filwaqt li n-numru ta’ sentenzi tal-mewt li ngħataw baqa’ l-istess Minbarra l-Iran u l-Arabja Sawdija, kien hemm ukoll żieda fin-numru ta’ eżekuzzjonijiet fl-Istati Uniti minn 11 għal 18. Is-sena l-oħra reġgħu wettqu sentenzi tal-mewt ukoll fl-Afganistan, il-Kuwajt, il-Myanmar, l-Istat tal-Palestina u Singapor. Filwaqt li n-numru ta’ eżekuzzjonijiet żdied madwar id-dinja, in-numru totali ta’ sentenzi tal-mewt li ngħataw baqa’ kważi l-istess, bi tnaqqis żgħir minn 2.052 fl-2021 għal 2.016 fl-2022. Esekuzzjonijiet għal reati tad-droga Dramatika kienet ukoll iż-żieda fl-eżekuzzjonijiet marbuta ma’ reati relatati mad-droga, fejn in-numru aktar mid-doppju. L-eżekuzzjonijiet għal reati relatati mad-droga huma ksur tal-liġi internazzjonali tad-drittijiet tal-bniedem, li skontha l-eżekuzzjonijiet jistgħu jsiru biss għal "l-aktar reati serji", jiġifieri reati li jinvolvu omiċidju intenzjonali. Tali eżekuzzjonijiet ġew irreġistrati f’pajjiżi bħaċ-Ċina, l-Arabja Sawdija (57), l-Iran (255) u Singapor (11) u jammontaw għal 37 fil-mija tal-eżekuzzjonijiet kollha rreġistrati minn Amnesty International madwar id-dinja. Leqqa ta’ tama: aktar u aktar pajjiżi mingħajr il-piena tal-mewt Iżda anke f'din is-sitwazzjoni skura kien hemm xi ftit tama, hekk kif sitt pajjiżi abolixxew il-piena tal-mewt għal kollox jew parzjalment fis-sena li għaddiet: il-Każakstan, il-Papwa Ginea Ġdida, is-Sierra Leone u r-Repubblika Ċentru-Afrikana neħħew il-piena tal-mewt għal kulħadd. reati, fil-Ginea Ekwatorjali u fiż-Żambja għal reati komuni biss. Fl-aħħar tas-sena li għaddiet, il-piena tal-mewt kienet ġiet abolita f'112-il pajjiż għar-reati kollha u f'disa' pajjiżi oħra għal delitti komuni. Il-Liberja u l-Gana ħadu azzjoni legali biex jabolixxu l-piena tal-mewt is-sena li għaddiet, u l-awtoritajiet fis-Sri Lanka u l-Maldivi ħabbru li mhux se jibqgħu jwettqu sentenzi tal-mewt. Fil-Parlament Malasjan ġew introdotti wkoll abbozzi ta' liġi biex titneħħa l-piena tal-mewt obbligatorja. “Issa li ħafna aktar pajjiżi qed jiċċaqilqu biex jirreletaw il-piena tal-mewt fil-iskart tal-istorja, wasal iż-żmien li oħrajn jagħmlu l-istess. Pajjiżi bħall-Iran, l-Arabja Sawdija, iċ-Ċina, il-Korea ta’ Fuq u l-Vjetnam issa huma b’mod ċar f’minoranza bl-azzjonijiet brutali tagħhom,” tgħid Agnès Callamard. Kompla: “B’numru bla preċedent ta’ 125 stat membru tan-NU li qed jitolbu moratorju fuq l-eżekuzzjonijiet, Amnesty International hija aktar kunfidenti minn qatt qabel li din is-sentenza tal-biża’ tista’ u se tiġi relegata għall-annali tal-istorja. Madankollu, in-numri traġiċi tal-2022 huma tfakkira li ma nistgħux nistrieħu fuq ir-rand tagħna. Se nkomplu l-kampanja tagħna sakemm il-piena tal-mewt tiġi abolita mad-dinja kollha.” |
DOWNLOAD
Ritratt / Video: Amnesty.
