WWF– ის ახალი ანგარიში: მტკნარი წყლის თევზების მესამედს საფრთხე ემუქრება მსოფლიოში

80 თევზის სახეობა უკვე გადაშენდა, 16 მათგანი შარშან - ავსტრიაში თევზის ყველა სახეობის 60 პროცენტი წითელ ნუსხაშია - WWF ითხოვს წყლების მშენებლობის დასრულებას, ექსპლოატაციას და დაბინძურებას

Ein ბუნების დაცვის ორგანიზაციის WWF ახალი ანგარიში (ბუნების მსოფლიო ფონდი) აფრთხილებს მსოფლიოში თევზების სიკვდილსა და მის შედეგებზე. გლობალურად, მტკნარი წყლის თევზის ყველა მესამედს ემუქრება გადაშენება. 80 სახეობა უკვე გადაშენდა, 16 მათგანი მხოლოდ გასულ წელს. საერთო ჯამში, მდინარეებსა და ტბებში ბიომრავალფეროვნება ორჯერ სწრაფად იკლებს, ვიდრე ზღვებსა და ტყეებში, - წერს WWF თავის 16 სხვა ორგანიზაციას თავის მოხსენებაში. ”მთელ მსოფლიოში, მტკნარი წყლის თევზები განიცდიან თავიანთი ჰაბიტატების მასობრივ განადგურებას და დაბინძურებას.

ძირითადი მიზეზებია ჰესები და კაშხლები, სარწყავი წყლის მოპოვება და მრეწველობიდან, სოფლის მეურნეობიდან და შინამეურნეობებით დაბინძურება. შემდეგ კლიმატის კრიზისისა და გადაჭარბებული თევზაობის უკიდურესი შედეგები არის “, - ამბობს WWF მდინარის ექსპერტი გერჰარდ ეგგერი. ანგარიშის თანახმად, 1970 წლიდან მოყოლებული მიგრირებადი მტკნარი წყლის თევზის მარაგი მსოფლიოში 76 პროცენტით შემცირდა, ხოლო მსხვილი თევზის სახეობებზე - 94 პროცენტით. „სხვაგან გლობალური ბუნებრივი კრიზისი უფრო შესამჩნევია, ვიდრე ჩვენს მდინარეებში, ტბებსა და ჭაობებში“, - აფრთხილებს გერჰარდ ეგგერი.

განსაკუთრებით დაზარალდა ავსტრია. 73 ადგილობრივი თევზის სახეობიდან, დაახლოებით 60 პროცენტი წითელ ნუსხაშია - გადაშენების პირას მყოფი, კრიტიკულად გადაშენების პირას მყოფი ან გადაშენების საფრთხის წინაშეც კი. შვიდი სახეობა უკვე გარდაიცვალა აქ - მაგალითად, გველთევზა და თევზის მსხვილი გადამფრენი სახეობები ჰაუზენი, ვაქსდიკი და გლატდიკი. ”ჩვენ უნდა დასრულდეს მასიური მშენებლობები, ექსპლოატაციის გადამეტება და დაბინძურება. წინააღმდეგ შემთხვევაში თევზის დრამატული სიკვდილი კიდევ უფრო დაჩქარდება “, - ამბობს WWF- ის ექსპერტი გერჰარდ ეგგერი. WWF ფედერალური მთავრობისგან სამაშველო პაკეტს ითხოვს, რომელიც მდინარეების ეკოლოგიურად რეაბილიტაციას, ზედმეტი ბარიერების მოხსნას და უკანასკნელი თავისუფალი მდინარის დაბლოკვის თავიდან ასაცილებლად. ”ამისათვის საჭიროა ბუნების დაცვის მკაცრი კრიტერიუმები განახლებადი გაფართოების შესახებ აქტში. ახალ ელექტროსადგურებს ადგილი არ აქვთ კონკრეტულად დაცულ ტერიტორიებზე “, - ამბობს ეგერი.

WWF– ის მონაცემებით, ათასობით მდინარე ელექტროსადგურისა და სხვა ბარიერების გამო მდინარეების ნაკლებობა არის თევზის მარაგების ნგრევის ერთ – ერთი მთავარი მიზეზი. ”თევზს უნდა შეეძლოს მიგრაცია, მაგრამ ავსტრიაში მდინარის ყველა მონაკვეთის მხოლოდ 17 პროცენტი ითვლება თავისუფალ ნაკადად. ეკოლოგიური თვალსაზრისით, 60 პროცენტს რემონტი სჭირდება “, - განმარტავს გერჰარდ ეგგერი. გარდა ამისა, კლიმატის კრიზისი სერიოზულ გავლენას ახდენს თევზებზე. წყლის უფრო მაღალი ტემპერატურა ხელს უწყობს დაავადებების გავრცელებას, იწვევს ჟანგბადის უკმარისობას და ამცირებს წარმატების მიღწევას. დამაბინძურებლებისა და საკვები ნივთიერებების ძალიან მაღალი შემცველობა - ჰორმონები, ანტიბიოტიკები, პესტიციდები, ქუჩის კანალიზაცია - ასევე მნიშვნელოვან წვლილს შეიტანს თევზის მარაგების შემცირებაში.

მშენებლობა, ბრაკონიერობა და თევზაობა

WWF მოხსენებაში მოჰყავს თევზისთვის საშიშროების რამდენიმე მაგალითი. 1970-იანი წლების ფარაკას ბარჟის მშენებლობის შემდეგ, ინდოეთის განჯის ჰილსას თევზაობა ჩამოიშალა 19 ტონა თევზის მოსავლიანობიდან მხოლოდ ერთ ტონამდე წელიწადში. არალეგალური ხიზილალისთვის ბრაკონიერობა არის მთავარი მიზეზი, რომ ზუთხები მსოფლიოში ყველაზე საშიში ცხოველების ოჯახებს შორის არიან. მდინარე ამურში გადაჭარბებულმა დაჭერებმა ხელი შეუწყო რუსეთის ყველაზე დიდი ორაგულის პოპულაციის შემცირებას. 2019 წლის ზაფხულში ქეთა ორაგული აღარ აღმოჩნდა კვერცხუჯრედის ადგილებში. მშენებლობა, ბრაკონიერობა და თევზაობა ზედმეტად აზიანებს თევზებსაც და ადამიანებსაც. იმის გამო, რომ მტკნარი წყლის თევზები ცილის მთავარი წყაროა 200 მილიონი ადამიანისთვის მსოფლიოში.

ავსტრიაში განსაკუთრებული საფრთხე ემუქრება ჰუჩენს. ევროპაში ყველაზე დიდი ორაგულის მსგავსი თევზი მხოლოდ წინა დიაპაზონის დაახლოებით 50 პროცენტში გვხვდება. მას შეუძლია ბუნებრივად გამრავლება მხოლოდ 20 პროცენტამდე. კარგი მარაგი ან განვითარების მაღალი პოტენციალი არსებობს მდინარის მხოლოდ 400 კილომეტრზე. აქედან მხოლოდ ცხრა პროცენტია დაცული. ელექტროსადგურები ასევე დაგეგმილია ჰუჩენის უკანასკნელი უკან დახევის ადგილებში - მაგალითად, მურ და იბსი.

ჩამოტვირთეთ WWF ანგარიში "მსოფლიოს დავიწყებული თევზები": https://cutt.ly/blg1env

ფოტო: მიშელ როგო