De Grutte Bekearing 2: Fan 'e merk nei it Maatskippijperspektyf S4F AT

Hoe kin de oergong nei in klimaatfreonlik libben yn Eastenryk fasilitearre wurde? Dit is wêr't it hjoeddeistige APCC-rapport "Struktueren foar in klimaatfreonlik libben" oer giet. Hy besjocht klimaatferoaring net út in wittenskiplik perspektyf, mar vat de befinings fan de sosjale wittenskippen op dizze fraach gear. Dokter Margret Haderer is ien fan de skriuwers fan it rapport en wie ûnder oare ferantwurdlik foar it haadstik mei de titel: "Perspektyf foar de analyze en ûntwerp fan struktueren foar klimaatfreonlik wenjen". Martin Auer praat mei har oer de ferskate wittenskiplike perspektiven op de fraach nei klimaatfreonlike struktueren, dy't liede ta ferskillende probleemdiagnoazen en ek ta ferskate oplossingswizen.

Martin Auer: Beste Margret, earste fraach: wat is jo gebiet fan ekspertize, wêr wurkje jo oan en wat wie jo rol yn dit APCC-rapport?

Margaret Haderer: Ik bin politikolooch fan oplieding en yn it ramt fan myn proefskrift haw ik my eins net mei de klimaatferoaring dwaande west, mar mei de húsfesting. Sûnt ik werom kaam yn Wenen - ik die myn PhD oan 'e Universiteit fan Toronto - die ik doe myn postdoc-faze oer it ûnderwerp klimaat, in ûndersyksprojekt dat seach nei hoe't stêden reagearje op klimaatferoaring, benammen wat stêden regearje. En it wie yn dit ferbân dat ik waard frege om it APCC-rapport te skriuwen tsjin 'e eftergrûn fan myn belutsenens by miljeuproblemen. Dat wie in gearwurking fan sa'n twa jier. De opdracht foar dit haadstik mei de ûnhandiche namme wie om út te lizzen hokker dominante perspektiven der yn de sosjale wittenskippen binne oer de foarmjouwing fan klimaatferoaring. De fraach hoe't struktueren sa ynrjochte wurde kinne dat se klimaatfreonlik wurde, is in sosjaalwittenskiplike fraach. Wittenskippers kinne hjir mar in beheind antwurd op jaan. Dus: Hoe bringe jo sosjale feroaring ta om in bepaald doel te berikken.

Martin Auer: Jo hawwe dat dan ferdield yn fjouwer haadgroepen, dizze ferskillende perspektiven. Wat soe dat wêze?

Margaret Haderer: Wy hawwe yn it begjin in protte sosjaalwittenskiplike boarnen trochsjoen en binne doe ta de konklúzje kommen dat fjouwer perspektiven frij dominant binne: it merkperspektyf, dan it ynnovaasjeperspektyf, it foarsjenningsperspektyf en it maatskiplik perspektyf. Dizze perspektiven betsjutte elk ferskillende diagnoaze - Wat binne de maatskiplike útdagings yn ferbân mei klimaatferoaring? - En ek ferskillende oplossings.

De merk perspektyf

Martin Auer:: Wat binne de aksinten fan dizze ferskillende teoretyske perspektiven dy't har fan inoar ûnderskiede?

Margaret Haderer: De merk- en ynnovaasjeperspektyf binne eins frij dominante perspektiven.

Martin Auer:  Dominant betsjut no yn de polityk, yn it iepenbier diskusje?

Margaret Haderer: Ja, yn it iepenbier diskusje, yn de polityk, yn it bedriuwslibben. It merkperspektyf giet derfan út dat it probleem mei klimaatûnfreonlike struktueren is dat de wiere kosten, dus ekologyske en maatskiplike kosten, fan klimaatûnfreonlik wenjen net werjûn wurde: yn produkten, hoe’t wy libje, wat wy ite, hoe’t mobiliteit ûntwurpen is.

Martin Auer: Dat dit alles is net yn priis, is it net sichtber yn 'e priis? Dat betsjut dat de maatskippij in protte betellet.

Margaret Haderer: Krekt. De maatskippij betellet in protte, mar in protte wurdt ek eksternalisearre nei takomstige generaasjes of nei it Global South. Wa draacht de miljeukosten? It binne faaks net wy, mar minsken dy't earne oars wenje.

Martin Auer: En hoe wol it merkperspektyf no yngripe?

Margaret Haderer: It merkperspektyf stelt foar it meitsjen fan kostenwierheid troch prizen yn eksternalisearre kosten. CO2-prizen soe dêr in hiel konkreet foarbyld fan wêze. En dan is der de útdaging fan de útfiering: hoe berekkenje jo de CO2-útstjit, ferminderje jo nei gewoan CO2 of priizgje jo maatskiplike gefolgen yn. D'r binne ferskate oanpakken binnen dit perspektyf, mar it merkperspektyf giet oer it meitsjen fan echte kosten. Dit wurket better yn guon gebieten as oaren. Dit kin better wurkje mei iten dan yn gebieten dêr't de logika fan prizen ynherent problematysk is. Dus as jo no wurk oannimme dat eins net op winst rjochte is, bygelyks soarch, hoe meitsje jo wiere kosten? De wearde fan de natuer soe in foarbyld wêze, is it goed om te priisjen yn ûntspanning?

Martin Auer: Dat binne wy ​​al krityk op it merkperspektyf?

Margaret Haderer: Ja. Wy sjogge nei elk perspektyf: wat binne de diagnoazen, wat binne de mooglike oplossingen en wat binne de grinzen. Mar it giet net om it útspieljen fan de perspektiven tsjin inoar, it hat wierskynlik de kombinaasje fan alle fjouwer perspektiven nedich.

Martin Auer: It folgjende ding soe dan it ynnovaasjeperspektyf wêze?

It ynnovaasjeperspektyf

Margaret Haderer: Krekt. Wy rieden in protte oer de fraach oft it dochs gjin diel útmakket fan it merkperspektyf. Dizze perspektiven kinne ek net skerp skieden wurde. Men besiket eat te begripen dat yn de wurklikheid net dúdlik definiearre is.

Martin Auer: Mar giet it net allinnich om technyske ynnovaasjes?

Margaret Haderer: Ynnovaasje wurdt meast redusearre ta technyske ynnovaasje. As wy troch guon politisy ferteld wurde dat de wiere manier om mei de klimaatkrisis om te gean leit yn mear technologyske ynnovaasje, dan is dat in wiidferspraat perspektyf. It is ek frij handich, om't it belooft dat jo sa min mooglik feroarje moatte. Automobiliteit: Fuort fan 'e ferbaarningsmotor (no't "fuort" wer wat wankelich is) rjochting e-mobiliteit betsjut, ja, jo moatte ek ynfrastruktuer feroarje, jo moatte sels nochal wat feroarje as jo alternative enerzjy beskikber stelle wolle , mar mobiliteit bliuwt foar de einkonsumint, de einkonsumint sa't se wie.

Martin Auer: Elke húshâlding hat oardel auto's, allinich binne se elektrysk.

Margaret Haderer: Ja. En dêr leit it merkperspektyf frij ticht, om't it beropt op de tasizzing dat technologyske ynnovaasjes op 'e merk oerhearskje, goed ferkeapje, en dat dêr soksawat as griene groei generearre wurde kin. Dat wurket net sa goed om't der rebound-effekten binne. Dat betsjut dat technologyske ynnovaasjes meastentiids folgjende effekten hawwe dy't faak skealik binne foar it klimaat. Om mei e-auto's te bliuwen: Se binne boarne-yntinsyf yn produksje, en dat betsjut dat de útstjit dy't jo dêr del krije, hast wis net ferlost wurde. No binne der binnen it ynnovaasjedebat ek dejingen dy't sizze: wy moatte fan dit smelle begryp technologyske ynnovaasje ôf nei in breder begryp, nammentlik sosjaal-technologyske ynnovaasjes. Wat is it ferskil? By technyske ynnovaasje, dy't ticht by it merkperspektyf leit, hearsket it idee dat it griene produkt de oerwinning sil - by útstek - en dan hawwe wy griene groei, wy hoege neat te feroarjen oan de groei sels. De minsken dy't sosjaal-technyske of sosjaal-ekologyske ynnovaasjes pleitsje, sizze dat wy folle mear omtinken jaan moatte oan de maatskiplike effekten dy't wy produsearje wolle. As wy klimaatfreonlike struktueren ha wolle, dan kinne wy ​​net allinnich sjen nei wat der no yn de merk ynkringt, want de logika fan de merk is de logika fan groei. Wy hawwe in útwreide begryp fan ynnovaasje nedich dat folle mear rekken hâldt mei de ekologyske en sosjale effekten.

Martin Auer: Bygelyks net allinnich mei ferskillende boumaterialen, mar ek oars wenjen, ferskillende wenstruktueren, mear gewoane keamers yn huzen sadat je mei minder materiaal troch kinne, in boar foar it hiele hûs ynstee fan ien foar elke húshâlding.

Margaret Haderer: Krekt, dat is in echt geweldich foarbyld fan hoe't oare deistige praktiken jo mear boarne-yntinsyf meitsje om te libjen, konsumearje en mobyl te wêzen. En dit libbene foarbyld is in geweldich foarbyld. Lang waard der fan útgien dat it passyfhûs op it griene fjild de takomst fan duorsumens wie. It is in technologyske ynnovaasje, mar in protte dingen waarden net betocht: it griene fjild waard lang net betocht, of wat mobiliteit dat betsjut - dat is meastentiids allinnich mooglik mei in auto of twa auto's. Sosjale ynnovaasje stelt normative doelen, lykas klimaatfreonlike struktueren, en besiket dan te rjochtsjen op technologyen yn kombinaasje mei praktiken dy't beloofje dit normative doel te berikken. Genôch spilet altyd in rol. Bou dus net perfoarst nij, mar fernij de besteande. It ferdielen fan mienskiplike keamers en it lytser meitsje fan de apparteminten soe in klassike sosjale ynnovaasje wêze.

It ynsetperspektyf

Dan is d'r it folgjende perspektyf, it ynsetperspektyf. It wie ek net maklik om it iens te wurden. It foarsjenningsperspektyf grinzet oan maatskiplike ynnovaasje, dy't him ynsette foar normative doelen. De buert bestiet út it feit dat it foarsjenningsperspektyf ek it mienskiplik wol of it maatskiplik nut fan eat yn fraach stelt en der net automatysk fan útgiet dat wat op de merk hearsket ek maatskiplik goed is.

Martin Auer: Ynset is no ek sa'n abstrakt begryp. Wa jout wat foar wa?

Margaret Haderer: By it leverjen stelt men jin de fûnemintele fraach: hoe komme de guod en tsjinsten by ús? Wat oars is der bûten de merk? As wy guod en tsjinsten konsumearje, is it noait allinich de merk, d'r sit noch in soad iepenbiere ynfrastruktuer efter. Bygelyks, de diken dy't iepenbier oanlein wurde bringe ús it guod fan XYZ, dat wy dan konsumearje. Dit perspektyf giet derfan út dat de ekonomy grutter is as de merk. Der is ek in soad ûnbetelle wurk, meast dien troch froulju, en de merk soe hielendal net funksjonearje as der net ek minder merkrjochte gebieten wiene, lykas in universiteit. Jo kinne komselden rinne se winst-rjochte, sels as der sokke tendinzen.

Martin Auer: Dus diken, it stroomnet, riolearring, jiskefet...

Margaret Haderer: ... pjutteboartersplakken, âldereinhuzen, iepenbier ferfier, medyske soarch ensafuorthinne. En tsjin dizze eftergrûn ûntstiet in prinsipieel politike fraach: Hoe organisearje wy it iepenbier oanbod? Hokker rol spilet de merk, hokker rol moat er spylje, hokker rol moat er net spylje? Wat soe de foar- en neidielen wêze fan mear iepenbier oanbod? Dit perspektyf rjochtet him op de steat of sels de stêd, net allinnich as ien dy't merkbetingsten skept, mar dy't altyd op de ien of oare manier it mienskiplik goed foarmjaan. By it ûntwerpen fan klimaatûnfreonlike of klimaatfreonlike struktueren wurdt altyd polityk ûntwerp belutsen. In probleemdiagnoaze is: Hoe wurde tsjinsten fan algemien belang begrepen? Der binne wurkfoarmen dy't folslein maatskiplik relevant binne, lykas soarch, en eins boarne-yntinsyf binne, mar net folle erkenning genietsje.

Martin Auer: Resource wiidweidich betsjut: jo hawwe in pear boarnen nedich? Dus it tsjinoerstelde fan boarne-yntinsyf?

Margaret Haderer: Krekt. As de fokus leit op it perspektyf fan 'e merk, wurde dizze foarmen fan wurk lykwols faak min beoardiele. Jo krije min lean yn dizze gebieten, jo krije in bytsje sosjale erkenning. Ferpleechkunde is sa'n klassyk foarbyld. It foarsjenningsperspektyf beklammet dat banen lykas supermerkkassier of fersoarger tige wichtich binne foar sosjale reproduksje. En tsjin dizze eftergrûn komt de fraach op: Moat dat net op 'e nij beoardiele wurde as klimaatfreonlike struktueren it doel binne? Soe it net wichtich wêze om tsjin de eftergrûn wer nei te tinken oer wurk: wat docht dat eins foar de mienskip?

Martin Auer: In protte fan 'e behoeften dy't wy dingen keapje om te foldwaan kinne ek op oare manieren tefreden wurde. Ik kin sa'n thúsmassager keapje of ik kin nei in massaazjetherapeut. De echte lúkse is de masseur. En troch it foarsjenningsperspektyf soe men de ekonomy mear yn 'e rjochting stjoere kinne dat wy ferlet minder ferfange troch materieel guod en mear mei persoanlike tsjinsten.

Margaret Haderer: Ja eksakt. Of wy kinne sjen nei swimbaden. De lêste jierren is der benammen op it plattelân in oanstriid dat elk in eigen swimbad yn de eftertún hat. As jo ​​klimaatfreonlike struktueren meitsje wolle, dan hawwe jo eins in gemeente, in stêd of in steat nedich dy't dêr in stokje oan set, om't it in soad grûnwetter ôflûkt en foar in iepenbier swimbad soarget.

Martin Auer: In mienskiplik ien dus.

Margaret Haderer: Guon sprekke fan mienskiplike lúkse as alternatyf foar partikuliere lúkse.

Martin Auer: Der wurdt altyd oannommen dat de beweging fan klimaatgerjochtichheid nei asketisme neigiet. Ik tink dat wy echt moatte beklamje dat wy lúkse wolle, mar in oar soarte fan lúkse. Gemeentlike lúkse is dus in hiel moaie term.

Margaret Haderer: Yn Wenen wurdt in soad iepenbier beskikber steld, pjutteboartersplakken, swimbaden, sportfoarsjenningen, publike mobiliteit. Wenen wurdt altyd tige bewûndere fan bûten.

Martin Auer: Ja, Wenen wie yn de tuskenoarlochske perioade al foarbyld en wie polityk bewust sa ûntwurpen. Mei de gemeentlike gebouwen, parken, fergees iepenloftswimbaden foar bern, en der siet in hiel bewust belied efter.

Margaret Haderer: En it wie ek tige slagge. Wenen krijt hieltyd prizen as stêd mei in hege kwaliteit fan libben, en krijt dizze prizen net om't alles partikulier fersoarge wurdt. Publike foarsjenning hat in grutte ynfloed op de hege kwaliteit fan it libben yn dizze stêd. En it is, oer langere perioade sjoen, faak goedkeaper as as je alles oan de merke litte en dan sa te sizzen de stikken ophelje moatte. Klassyk foarbyld: de FS hat in privatisearre sûnenssoarchsysteem, en gjin oar lân yn 'e wrâld besteget safolle oan sûnens as de FS. Se hawwe relatyf hege publike útjeften nettsjinsteande de dominânsje fan partikuliere spilers. Dat is gewoan net heul doelbewuste útjeften.

Martin Auer: Sa soe it foarsjenningsperspektyf betsjutte dat de gebieten mei iepenbier oanbod ek fierder útwreide wurde. Dan hat it Ryk of de gemeente echt ynfloed op hoe't it ynrjochte wurdt. Ien probleem is dat diken iepenbier makke wurde, mar wy beslute net wêr't diken oanlein wurde. Sjoch bygelyks Lobau-tunnel.

Margaret Haderer: Ja, mar as jo oer de Lobau-tunnel stimme soene, soe in grut part wierskynlik foar it bouwen fan de Lobau-tunnel wêze.

Martin Auer: It kin wol, der sitte in protte belangen by. Dochs leau ik dat minsken yn demokratyske prosessen ridlike resultaten berikke kinne as de prosessen net beynfloede wurde troch belangen dy't bygelyks in soad jild ynvestearje yn reklamekampanjes.

Margaret Haderer: Ik soe it net iens wêze. Demokrasy, itsij represintatyf as partisipearjend, wurket net altyd yn it foardiel fan klimaatfreonlike struktueren. En dêr moatte jo wierskynlik mei yn 'e rekken komme. Demokrasy is gjin garânsje foar klimaatfreonlike struktueren. As jo ​​no stimme soene oer de ferbaarningsmotor - der wie in enkête yn Dútslân - soe 76 prosint tsjin it ferbod wêze. Demokrasy kin klimaatfreonlike struktueren ynspirearje, mar se kinne se ek ûndergrave. De steat, de publike sektor, kin ek klimaatfreonlike struktueren befoarderje, mar de publike sektor kin ek klimaatûnfreonlike struktueren befoarderje of cementearje. De skiednis fan 'e steat is ien dy't de lêste ieuwen altyd fossile brânstoffen hat befoardere. Sa kinne sawol demokrasy as de steat as ynstelling sawol in hefboom as in rem wêze. Fanút it perspektyf fan foarsjenning is it ek wichtich dat jo it leauwe tsjingean dat as de steat belutsen is, it goed is út klimaatperspektyf. Histoarysk wie dat net sa, en dêrom realisearje guon minsken al gau dat wy mear direkte demokrasy nedich binne, mar it is net automatysk dat it liedt ta klimaatfreonlike struktueren.

Martin Auer: Dit is wis net automatysk. Ik tink dat it hinget tige ôf fan hokker ynsjoch jo hawwe. Opfallend is dat wy yn Eastenryk in pear mienskippen hawwe dy't folle klimaatfreonliker binne as de steat as gehiel. Hoe fierder jo nei ûnderen komme, hoe mear ynsjoch minsken hawwe, sadat se de gefolgen fan it iene as it oare beslút better beoardielje kinne. Of Kalifornje is folle klimaatfreonliker dan de FS as gehiel.

Margaret Haderer: It is wier foar de FS dat stêden en ek steaten lykas Kalifornje faak in pioniersrol spylje. Mar as je nei it miljeubelied yn Europa sjogge, is de supranasjonale steat, dus de EU, eins de organisaasje dy’t de measte noarmen stelt.

Martin Auer: Mar as ik no bygelyks nei de Klimaatried sjoch, dan kamen se hiel goede resultaten en diene hiel goede suggestjes. Dat wie gewoan in proses dêr't je net allinnich stimmen, mar dêr't je mei wittenskiplik advys ta besluten kamen.

Margaret Haderer: Ik wol net pleitsje tsjin partisipative prosessen, mar der moatte ek besluten nommen wurde. Yn it gefal fan de ferbaarningsmotor hie it goed west as der op EU-nivo besletten wie en dêrnei útfierd wurde moast. Ik tink dat it nimt in beide-en. Der binne politike besluten nedich, lykas in klimaatbeskermingswet, dy't dan ek fêstlein wurde, en meidwaan is fansels ek nedich.

De maatskippij perspektyf

Martin Auer: Dit bringt ús by it sosjale en natuerlike perspektyf.

Margaret Haderer: Ja, dat wie foaral myn ferantwurdlikens, en it giet om yngeande analyze. Hoe binne dizze struktueren, de maatskiplike romten dêr't wy yn bewege, wurden wat se binne, hoe binne wy ​​eins yn de klimaatkrisis telâne kommen? Dat giet no dus djipper as "tefolle broeikasgassen yn de atmosfear". It maatskiplik perspektyf freget ek histoarysk hoe't wy dêr kamen. Hjir binne wy ​​krekt yn 'e midden fan' e skiednis fan 'e moderniteit, dy't tige Jeropa-sintraal wie, de skiednis fan yndustrialisaasje, kapitalisme ensafuorthinne. Dit bringt ús by it "Antroposeen" debat. De klimaatkrisis hat in lange skiednis, mar d'r wie in grutte fersnelling nei de Twadde Wrâldoarloch mei de normalisearring fan fossile brânstoffen, automobiliteit, stedssprawl, ensfh. Dat is in echt koart ferhaal. Der ûntstienen struktueren dy't útwreide, boarne-yntinsive en maatskiplik ûnrjochtfeardich wiene, ek yn wrâldwide termen. Dat hat in soad te krijen mei de weropbou nei de Twadde Wrâldoarloch, mei it fordisme1, de oprjochting fan konsumintemaatskippijen, dreaun troch fossile enerzjy. Dizze ûntjouwing gie ek gear mei kolonisaasje en winning2 yn oare gebieten. It wie dus net lyklik ferdield. Wat hjir útwurke waard as in goede libbensstandert, koe qua middels nea universalisearre wurde, It goede libben mei in ienhûs en auto hat in soad boarnen fan earne nedich, sadat earne oars in oar dat eins net docht well, en hat ek in geslacht perspektyf. It "Antroposeen" is gjin minske per se. "Minsk" [ferantwurdlik foar it Antroposeen] libbet yn it Global North en is foaral manlik. It Antroposeen is basearre op geslachtsûngelikens en globale ûngelikens. De gefolgen fan de klimaatkrisis binne ûngelyk ferdield, mar sa is de oarsaak fan de klimaatkrisis. It wie net de "man as sadanich" dy't dêrby belutsen wie. Jo moatte goed besjen hokker struktueren ferantwurdlik binne foar ús wêr't wy binne. It giet net om moralisearjen. Men erkent lykwols dat problemen fan justysje altyd beslissend binne foar it oerwinnen fan de klimaatkrisis. Gerjochtichheid tusken generaasjes, gerjochtichheid tusken manlju en froulju en globale gerjochtigheid.

Martin Auer: Wy hawwe ek grutte ûngelikens binnen it Global South en binnen it Global North. Der binne minsken foar wa't klimaatferoaring minder in probleem is om't se har der goed tsjin beskermje kinne.

Margaret Haderer: Bygelyks mei airconditioning. Net elkenien kin har betelje, en se fergrutsje de klimaatkrisis. Ik kin it koeler meitsje, mar ik brûk mear enerzjy en in oar draacht de kosten.

Martin Auer: En ik sil de stêd dalik waarmje. Of ik kin it my betelje om nei de bergen te riden as it te waarm wurdt of hielendal earne oars hinne fleane.

Margaret Haderer: Twadde hûs en sa, ja.

Martin Auer: Kin men eins sizze dat ferskillende bylden fan it minskdom in rol spylje yn dizze ferskillende perspektiven?

Margaret Haderer: Ik soe sprekke fan ferskate ideeën oer maatskippij en sosjale feroaring.

Martin Auer: Sa is der bygelyks it byld fan de "Homo oeconomicus".

Margaret Haderer: Ja, dat hawwe wy ek bepraat. Dus "homo oeconomicus" soe typysk wêze foar it merkperspektyf. De persoan dy't sosjaal betingst is en ôfhinklik is fan 'e maatskippij, fan' e aktiviteiten fan oaren, soe dan it byld wêze fan it foarsjenningsperspektyf. Ut it perspektyf fan de maatskippij binne der in protte bylden fan minsken, en dêr wurdt it dreger. "Homo socialis" soe sein wurde kinne foar it sosjaal perspektyf en ek it fersoargingsperspektyf.

Martin Auer: Is de fraach fan 'e "echte behoeften" fan 'e minske yn' e ferskate perspektiven opheft? Wat hawwe minsken echt nedich? Ik haw net needsaaklik in gaskachel nedich, ik moat waarm wêze, ik moat waarmte. Ik haw iten nedich, mar it kin beide, ik kin fleis ite of ik kin griente ite. Op it mêd fan sûnens is de fiedingswittenskip relatyf unanym oer wat minsken nedich binne, mar bestiet dy fraach ek yn bredere sin?

Margaret Haderer: Elk perspektyf ymplisearret antwurden op dizze fraach. It merkperspektyf giet derfan út dat wy rasjonele besluten meitsje, dat ús behoeften wurde definieare troch wat wy keapje. Yn de foarsjennings- en maatskippijperspektiven wurdt der fan útgien dat wat wy tinke as behoeften altyd sosjaal konstruearre is. Behoeften wurde ek generearre, troch reklame ensafuorthinne. Mar as klimaatfreonlike struktueren it doel binne, dan kinne der wol ien of twa behoeften wêze dy't wy net mear betelje kinne. Yn it Ingelsk is der in moai ûnderskie tusken "needs" en "wants" - dus behoeften en winsken. Sa is der in stúdzje dat de trochsneed appartemintgrutte foar in ienhúshâlding fuort nei de Twadde Wrâldoarloch, dy't doe al as lúkse beskôge waard, in grutte is dy't frij goed universalisearre wurde koe. Mar wat der fan de jierren ’1990 ôf barde yn de ienhûssektor – de huzen binne hieltyd grutter wurden – soks kin net universalisearre wurde.

Martin Auer: Ik tink dat universeel it goede wurd is. In goed libben foar elkenien moat foar elkenien wêze, en earst moatte de basisbehoeften befredige wurde.

Margaret Haderer: Ja, dêr binne al ûndersiken oer, mar der is ek in kritysk debat oft it wol sa fêststeld wurde kin. Dêr binne sosjologyske en psychologyske stúdzjes oer, mar it is polityk dreech om yn te gripen, om't it alteast út it perspektyf fan 'e merk in ynbreuk op 'e yndividuele frijheid wêze soe. Mar net elkenien kin har eigen swimbad betelje.

Martin Auer: Ik leau dat groei ek hiel oars besjoen wurdt út de yndividuele perspektiven. Fanút it merkperspektyf is it in aksioma dat de ekonomy groeie moat, oan de oare kant binne der genôch- en degroeiperspektyf dy't sizze dat it ek op in bepaald stuit sizze moat: No, no hawwe wy genôch, dat is genôch, it mear hoecht net te wêzen.

Margaret Haderer: De ymperatyf fan accumulaasje en ek de ymperatyf foar groei binne ynskreaun yn it merkperspektyf. Mar sels yn it perspektyf fan ynnovaasje en foarsjen giet men der net fan út dat de groei perfoarst ophâldt. It punt hjir is: Wêr moatte wy groeie en wêr moatte wy net groeie of moatte wy krimpje en "exnovate", dus ynnovaasjes omkeare. Ut it maatskiplik perspektyf kinne jo sjen dat oan de iene kant ús libbensstandert basearre is op groei, mar tagelyk is it ek tige destruktyf, histoarysk sjoen. De fersoargingssteat, sa't dy boud is, is basearre op groei, bygelyks de pensjoenfeiligenssystemen. Ek de brede massa profitearret fan groei en dat makket it meitsjen fan klimaatfreonlike struktueren tige útdaagjend. Minsken wurde bang as se hearre oer post-groei. Alternative oanbiedingen binne nedich.

Martin Auer: Tige tank, bêste Margret, foar dit ynterview.

Dit ynterview is diel 2 fan ús Searje oer it APCC Special Report "Struktueren foar in klimaatfreonlik libben".
It ynterview is te hearren yn ús podcast ALPINE GLOW.
It rapport sil publisearre wurde as in iepen tagongsboek troch Springer Spectrum. Oant dan binne de respektivelike haadstikken op 'e CCCA thússide beskikber.

Foto's:
Omslachfoto: Urban Gardening on the Donau Canal (wien.info)
Prizen by in tankstasjon yn 'e Tsjechyske Republyk (auteur: ûnbekend)
monorail. LM07 fia pixabay
Berne iepenloftswimbad Margaretengurtel, Wenen, neidat 1926. Friz Sauer
Miners yn Nigearia.  Miljeu Justysje Atlas,  CC-BY-SA 2.0

1 Fordisme, dat him nei de Earste Wrâldoarloch ûntjoech, wie basearre op tige standerdisearre massaproduksje foar massa-konsumpsje, gearkomstelinewurk mei wurkstappen ferdield yn de lytste ienheden, strange wurkdisipline en in winske sosjaal partnerskip tusken arbeiders en ûndernimmers.

2 eksploitaasje fan grûnstoffen