in ,

Suʻesuega tau tamaoaiga mo le lumanaʻi

E faʻapefea ona aoga a tatou tamaoaiga i le lumanaʻi? O a tekinolosi o le fasioti o tatou olaga? "Filifiliga" i le sailiga o ata fou.

E le aoga lenei pili: O ai e tasi le euro, e le mafai ona faʻaalu se lua. O mea uma e iloa e tamaiti uma e uiga i tupe a le taga e le galue i le lalolagi atoa. E te talitonu i le fausaga? "Aso Faʻava o le Lalolagi", Tatou te faʻatau pe a faalua i le tausaga le mea e mafai e le tatou paneta ona maua ai punaʻoa. O se gaʻo e itiiti ifo. O lenei tausaga matou te maua i 2. Aokuso na faʻaaogaina a matou galuega faʻaletausaga. Ma o lenei?

Overshoot Day o se tasi lea o faʻailoga e tele o tatou tagata e leʻo faʻatautaia lelei le paneta o le lalolagi. E le gata ina tatou faʻaogaina o ia, ae tatou te faʻaogaina foʻi le tasi ma le isi. O le a le mea e tatau ona suia? O sui o isi ituaiga faʻataʻitaʻiga tamaoaiga malilie o le lumanaʻi e tatau ona lanumeamata. O le soifua laulelei o tagata, o aga masani a tagata ma le faʻaititia o le le tutusa e tatau ona faamuamua nai lo le leai o ni numera e pei o le tuputupu aʻe o le GDP. E tele auala e te alu ai iina: lapoʻa le tamaoaiga, paʻu o le tino, tuputupu aʻe, Buen Vivir - ia taʻu naʻo ni nai.

Suʻega o le tamaoaiga o le lumanaʻi

"Ecommony"
O le tamaoaiga o Friedrike Habermann o loo fai ma sui o lenei ata faataitai, o se faasalaga i le "Commons" ma le "Economy". La latou faʻatuatuaga: umiaina ae le o meatotino, aua o le meatotino o loʻo faʻavae i le faʻaaogaina. Afai e te maua se mea, e te vavaeeseina isi mai le faʻaaogaina, e tusa lava pe e te le manaʻomia i le taimi nei. O oloa uma e tatau ona tutusa lelei, ma ia maua e se tasi ao faʻaaogaina. Galuega faigaluega i le Ecommony e pei o le "galuega vavalalata". E tatau i tagata ona galulue aua latou te lagona latou te manaʻomia se mea ma latou te vaʻaia e tatau ona le tatau ona latou maua se tupe. O tupe ma se tau o le tau e faʻasalaga i totonu o le vavaega, lea e manatu o ia lava o se isi mea e ese mai i le faletupe.

Blue Economy
E tusa ai ma le manatu o le tagata Belgian entrepreneur Gunter Pauli, o kamupani e tatau ona maua ni punaoa e tele lava mai otaota. O se fesuiaiga i lenei vaeluaga o le tamaoaiga e tatau ona fatuina i le salafa o le lalolagi 100 miliona o galuega, lea e mafai ona liliu uma ai le tamaoaiga.

Tupe Faʻaalu a le Setete
O le tamaoaiga e le o toe ola faaletino, ae o loʻo faaauau pea ona atiae i se tulaga sili ona lelei ma maualuga o le taumafaina. I lenei faʻataʻitaʻiga, o loʻo faʻatupeina le tamaoaiga i totonu o faʻaleleia o le eleele lea na ausia ai ona tapulaʻa. O le tele o le tuputupu aʻe o le a taʻitaʻia ai i le faʻaaoga atili. O le faʻamuamua o se fuainumera faifai pea, talu ai o lea, o le tuputupu aʻe o le tamaoaiga na malosi tele ma le faʻatupulaia o tagata.

Buen Vivir, Lolotoina & Co latou te tulitulimatagauina ia auala tutusa, e aofia ai le faalauteleina o le malosi o le tino i le tagata ma e le o le galue malosi i le tuputupu ae o le GDP.

E masani ona lelei nai lo le GDP

O le taimi ua tuanai o le lumanai o le taimi nei. E ui lava e le mafai ona tatou suia mea ua tupu. Ae mo le aʻoaʻoina mai mea sese i le tele o taimi. "O le manuia o le tamaoaiga e le fuaina i le taimi nei i sini, ae o auala, aemaise i tupe," o le tala lea a Christian Felber. O ia o se tasi o sui iloga o le tamaoaiga lelei masani (GWÖ) i Austria. O le sini autu o le tamaoaiga, i le manatu o Felber o lona uiga "lelei lautele". E aofia ai mea taua o le tagata soifua, faʻaleleia o le siʻosiʻomaga, faʻasalalauga lautele ma le auai. Tupe ma le laupepa ua na o se auala talafeagai i se faaiuga ae le o ni fua o le tamaoaiga.
Ae faʻatali, e le o le oloa faʻapitoa ole oloa (GDP) le faʻamaoniga mautinoa o fua o le tamaoaiga? "Leai," o le tala Felber, "ona e le faatagaina le Tupe inferences i itu lautele ma le siosiomaga." O le uiga i le faamatalaga tau tupe a se auala kamupani, o se aseta atoa maualuga, e tusa lava pe faia e le kamupani mauoa sosaiete i le tulaga faatauaina o GWÖ , O le GWÖ e le o se isi faʻataʻitaʻiga, ae o se faʻaopoopoga o le taimi nei. E alu e aunoa ma le faapea mai e tatau ona tumau pea pepa o paleni masani, ae - e tusa ai ma sui o lenei manatu - e tatau ona faalauteleina e aofia ai le lelei lautele.

Tasi auala o lipoti faʻaauau. Ua maeʻa nei, ae o nisi o tulaga i le ituaiga "Greenwashing". Ina ia faʻalauiloaina se tulaga faʻataʻaloga, ua oʻo mai ai le au GWÖ i le lotolotoi o se numera o mataupu 20, e aofia ai ma isi mea, suʻesuʻeina le faatosinaga a le kamupani i luga o tagata faʻatau, tagata faʻatau ma tagata faigaluega.
Ma o le a le mea e fai e le kamupani? "O soʻo se tasi e faʻateleina le faʻaleleia o oloa lelei, e tatau ona tauia i le mamafa o le lafoga, taugofie ma le faʻamuamua i le mauaina o tagata lautele," o le tala lea a Felber. O le mea lea e tau atu ai i le taugofie o le gaosiga o le gaosiga ma le maualuga o tupe faasili.

Le manatu lelei masani

Ae faapefea kamupani mai le 'eleʻele eleelea'? O le kamupani silasila Kamupani, mo se faʻataʻitaʻiga, e nafa ma le afa o le eletise eletise o Austria ma o le CO2 sili ona tele i le atunuu. E faapefea e lenei kamupani ona faia se iloiloga lelei i lalo o le GWÖ tulaga? E naʻo le galue i se tulaga o le lalolagi atoa. O le GWÖ o loʻo tuʻuina mai ni manatu se fa:

1. Global Resource Management: E manaʻomia le kiliva tufatufaina mo punaoa uma i le lalolagi atoa, e pei o UN level. I le faʻaaogaina o le faʻataʻitaʻiga o le gaosiga o le gaosi, o le a avea ma se fuafuaga manino o le tele o le sila e mafai ona maua i le lalolagi atoa. Faʻataunuuga o gaosiga - e pei ona i ai nei i Saina - lea e tau atu i le faʻaaogaina ma le faʻaaogaina, o le a faʻaitiitia.

2. Faʻaleleia o le faʻaleleia o le faʻalogo: O gaioiga po o gaosiga na gaosia i le taimi o gaosiga, e pei o le carbon, e faʻasalaina i le tulaga tutusa o le lalolagi. E faatonutonu ai le tau.

3. Pepa o le paleni a le Commonwealth: E tatau i kamupani ona toe mafaufau ma maua mai le tele o mea faʻalagona e ala i le faʻafouina. O lenei mea e maua ai tupe maua maualuga ona o le faʻaitiitia o lafoga.

4. Malosiaga e faʻatauina ai le faʻalogo: O tufuga o le paneta ua tufatufa atu i tagata uma i le tulaga o se mataitusi tau i le tausaga. O tagatanuu taʻitasi e iai le malosiaga faʻaletausaga faʻaletausaga, faʻatasi ma le faʻaopoopoga o tupe. O tau o oloa ma auaunaga e sili ona lelei i "tupe siliva". O taumafa taʻitasi e 'ai faʻatasi mai le tala, faʻatasi ai ma oloa faʻaleagaina. Afai ua maeʻa le tala, e mafai ona e faʻatau sili atu le saogalemu i le vaʻalologoa.

Galulue faatasi nai lo le tauvaga

O le faʻataʻitaʻiga o le tamaoaiga lelei masani e le o se isi mea e ese mai i le pulekalasi, ae o se eseesega fou o taaloga. Nai lo le manumalo i le tauvaga ma le tauvaga, o le tamaoaiga e tatau ona taulai atu i le galulue faatasi.
Pe o le manatu o le sosaiete o le tupu pe a tupu le tuputupu aʻe o se faʻapipiʻi? E le i uma. "O le tele o kamupanī o loʻo gasolosolo malie atu i lenei itu," o le tala lea a Tristan Horx, o le tagata suʻesuʻe suʻesuʻe i le Zukunftsinstitut, O le togafitiina o le siosiomaga ma le tele o faʻasalalauga faʻaagafesootai o faʻamatalaga mo lenei mea. E le gata i lea, o le faʻasoaina o le tamaoaiga o se laasaga e agai atu i le faʻateleina.

Pule o le lalolagi

O le tamaoaiga e galue i le lalolagi atoa, ae tatou te nonofo i malo-setete. "O le mafuaaga lena e le mafai ai e le au faipule ona leai se malosiaga mai faalapotopotoga faava o malo ma a latou togafiti aloese mai lafoga," o le tala lea a Horx. O lona manatu, lea na ia lomia foi i le lomiga talu ai nei na lolomiina "Generation Global", e manaomia ai le sologa lelei o le tamaoaiga i le lotoifale ma faaupufai i le lalolagi atoa. O nei polokalama uma e tatau ona taula i tulaga uma.
E faʻapefea ona tatau lenei galuega? O se faʻataʻitaʻiga o le "Palemene Aoao o Mayors". Talu mai le tausaga talu ai, e mafai e aliʻi pule o 61 ona faʻatautaia le lalolagi i le tasi tausaga i le tausaga mo aso e lua e talanoaina, e aofia ai, i luga o le tamaoaiga, fesuiaiga o le tau ma le femalagaiga. O se faʻaliliuga fou lenei o le upu "gutu" aua o faipule e malolosi malosi i totonu o le lotoifale ma i le taimi lava lea i le lalolagi atoa.

O le faʻaleleia o se mea e sili ona maualuga

O le mea e le iloa e le faifaatoʻaga, na te le 'ai. E i ai taunuʻuga leaga i se taimi o suiga e vave televave ma vave. Faʻafouina tomai faʻapitoa e sili atu nai lo mafaufauga o le augatupulaga matutua. "Aua e te fefe i se mea fou," o le tala lea a René Massatti, o le futurologist, e avea ma faavae o agafesootai mo se sili atu ona lelei le tamaoaiga. "O le suiga faifai pea e tatau ona taula i mafaufau o tagata". E naʻo le auala lenei o le a talia ai ma faʻaaogaina ai ni mea fou. Le manuia le vafealoaloai ma numera. E faapena foi, ua talosaga Massatti i malo: "O le faafouina e tatau ona avea ma mataupu mo le loto ae le o lima o faalapotopotoga tetele," o le tala lea a Massatti.

Uunaia le taua o tekinolosi autu

O tekonolosi fou o le a suia ai le tamaoaiga ma le olaga. O faʻataʻitaʻiga nei e tolu o le lumanaʻi.

Faʻaaogaina atamai
E ui o le aso ua tolopoina i lea taimi ma lea taimi, ae o le uiga ese o le komiti e faapea seia oo ina mafai e le 2045 ona faia o ia lava. Fai atu: o le atamai faʻapitoa (AI) e mafai ona ia fatuina le atamai faʻapitoa (AI), o le tagata e avea ma "sili atu". Mai lea taimi i lea taimi, o le faatinoga o le AI e sili atu i le tagata, o le mea lea e le gata i le manatu o Ray Rayzweil, le tagata vaai US.
O ia tauvaga e tatau ona togafitia ma le faʻaeteete. Ae peitai, o le a le mea e mautinoa, o AI o le a sili atu lona aafiaga i lo tatou lumanaʻi. Auala e aumai ai le faʻatinoga o mafaufauga, ia mafaufau mo oe lava ia ma galue tutoatasi. Ma o le a le mea tatou te faia i le taimi lena? O le au suʻesuʻega o Horx e iloa le uiga o le alualu i luma o tekinolosi i le sui o galuega faiva. "O se mea sese le mafaufau e tatau ona tatou fefefe i le leai o se galuega ona o lenei mea". E tasi le mea e mautinoa, o AI ma Robotic o le a faʻaumatia galuega. Ae "e tatau ona suia le aʻoga ina ia faia e tagata ni galuega e le mafai ona fai e masini," o le faafesuiaʻi lea o le futurologist René Massatti. O le malosi o le tagata o le le mafaamatalaina lea o ana gaoioiga, o lona uiga o le fatufatuai. O le a manaʻomia pea e tagata i taimi uma ni fofo ma e ono fesiligia pe mafai ona faʻatagaina atoatoa e le KI.

Blockchain
A o faasolosolo mai le numera i luga o faʻapotopotoga e pei o Airbnb ma Uber ma mafua ai le faitau piliona o tala i totonu o ni nai tausaga, e le o toe umi ae maeʻa loa le Blockchain. O le mea faʻapitoa, o lenei tekinolosi o le a le pine ae manaʻomia se faʻavae e pei o Airbnb e aumai ni moega saoloto ma tagata tafafao maimoa. "O le Blockchain ua manatu o se faʻalavelave faʻaleagaina o le faʻalavelave," fai mai Massatti. O lana faaiuga: "O le isi atinae lenei o le faavae o le capitalism."

Bioengineering
O le a mafai e le tagata ona faʻamalosiina o ia lava e ala i le bionengineering, mo se faʻataʻitaʻiga, ia mafai ona tuʻuina atu mana faalelagi po o le ola e faʻavavau. O le ituaiga lelei o le faamaloloina o maʻi pipili, e pei o exoskeletons. O le aʻafiaga o aʻafiaga o se sosaiete e lua vasega, aua e naʻo le tamaoaiga e mafai ona mafai ona faʻaleleia le tino. Ona i ai lea o le fesili taua tele o le tele o tagata e mafai ona fesuisuiai.

Photo / Vitio: Shutterstock.

Tusiaina e Stefan Tesch

Tuua se Faamatalaga