in , , ,

Cov kev txwv ntawm txoj kev loj hlob

Peb siv lub ntiaj teb rau nws txwv. Tib neeg txoj kev loj hlob xav puas yuav nres? Lub anthropological kev xav.

Cov kev txwv ntawm txoj kev loj hlob

"Qhov tsis muaj kev txhim kho ntau yog vim qhov tseeb hais tias fossil cov cuab yeej tau raug siv, uas peb cov dej hiav txwv tau dhau mus thiab tib lub sijhawm dhau los ua cov khib nyiab loj."

Cov khoom muaj sia muaj qhov sib txawv ntawm cov teeb meem huab cua los ntawm kev sib txuam nrog cov khoom hauv qab no: Lawv tuaj yeem hloov kho, tsim tawm thiab lawv tuaj yeem loj hlob. Yog li kev loj hlob yog qhov tseem ceeb ntawm txhua yam muaj sia, tab sis tib lub sijhawm nws yog lub hauv paus ntawm cov teeb meem zoo ntawm peb lub sijhawm. Qhov kev txhim kho tsis muaj nyiaj yog vim qhov tseeb tias cov pob zeb hauv ntiaj teb cov khoom siv tau raug siv, uas peb cov dej hiav txwv tau dhau mus thiab tib lub sijhawm dhau los ua cov khib nyiab loj. Tab sis yog txoj kev loj hlob tsis kawg, qhov kev cog qoob loo, lossis tuaj yeem nres?

Ob lub tswv yim no

Hauv kev nthuav dav tsiaj txhu, ib qho txawv yog tsim ntawm ob pawg loj ntawm cov tsiaj txhu nyob, thiaj li hu ua r thiab K cov kws tsim tawm. Cov neeg tawm tswv yim yog cov hom tsiaj uas muaj ntau ntawm cov xeeb ntxwv. Tus r sawv rau kev tu tub tu kiv, kom meej meej vim tias muaj ntau tus tub xeeb ntxwv. Niam txiv kev saib xyuas rau cov kev tawm tswv yim no tsuas yog txwv, uas kuj txhais tau tias muaj cov neeg coob coob nyob nrog tsis ciaj sia. Txawm li cas los xij, qhov tswv yim yug me nyuam no ua rau cov pej xeem muaj kev nthuav dav. Qhov no ua haujlwm tau ntev npaum li qhov tau txais txiaj ntsig tau txaus. Yog tias cov pejxeem loj dhau qhov muaj peev xwm ntawm qhov ecosystem, ib qho kev puas tsuaj loj tau tshwm sim. Kev siv ntau tshaj ntawm cov peev txheej ua rau cov pej xeem sib tsoo deb qis dua cov kab ke hauv ecosystem. Txoj kev sib tsoo tuag yog tom qab los ntawm kev nthuav dav exponential rau r kws tawm tswv yim. Qhov no tsim tau tus qauv tsis ruaj khov: kev loj hlob tsis kawg, tom qab kev puas tsuaj loj heev - tom kawg tsis tsuas txo cov pejxeem ntawm qhov phem tshaj, tab sis tuaj yeem ua rau ploj ntawm cov hom. Txoj kev ua me nyuam no tsuas yog ua raws cov tsiaj me thiab tsiaj txhu luv.

Qhov loj dua thiab ntev dua ntawm kev ua lub neej muaj sia, qhov ntau dua nws yog ua raws li cov kev cog qoob loo ntawm tus K kev tawm tswv yim. K cov kws tawm tswv yim muaj ob peb tus menyuam uas tau saib xyuas zoo thiab leej twg muaj sia nyob coob. K cov neeg tawm tswv yim txo qis lawv cov kev ua me nyuam thaum cov pej xeem ntwm mus txog qhov chaw muaj khoom sib tw, i.e. tus naj npawb ntawm cov tib neeg uas tuaj yeem muaj nyob rau hauv qhov chaw nyob yam tsis muaj kev siv ntau dhau ntawm cov peev txheej thiab yog li ua rau kev puas tsuaj ntev. K sawv rau lub luag haujlwm nqa.
Science tseem tsis tau teb meej meej qhov twg cov neeg tuaj yeem muab cais rau qhov kev hwm no. Los ntawm kev siv tshuaj lom neeg thiab yug me nyuam-ecological ntawm pom, peb muaj feem ntau yuav suav hais tias yog K cov kws tawm tswv yim, tab sis qhov no yog pab txhawb los ntawm kev txhim kho hauv kev siv cuab yeej uas yuav sib haum rau r cov kws tawm tswv yim.

Qhov hloov tau thev naus laus zis tau

Kev nthuav tawm kev nthuav dav ntawm peb cov kev siv nyiaj tsis yog los ntawm cov pejxeem kev loj hlob, zoo ib yam li lwm cov tsiaj, tab sis rau kev hloov kho thev naus laus zis, uas ntawm ib sab tes qhib ntau lub peev xwm rau peb tab sis ntawm qhov tod tes kuj txhais tau tias peb tau nrawm nrawm mus nqa lub peev xwm ntawm lub ntiaj teb. Ib yam li cov neeg siv tswv yim, peb tua ntawm qhov nrawm uas tsis yog ua rau peb ua tsis zoo, tab sis txawm dhau mus. Yog tias peb ua tsis tau kom qhov kev loj hlob qeeb no, qhov tshwm sim tsis zoo no yuav ua rau pom tsis meej.

Txawm li cas los xij, qhov tseeb hais tias peb muaj ntau dua ntawm K tus tsim tawm los ntawm kev siv roj ntsha tuaj yeem ua rau peb xav zoo. Kev tiv thaiv kev coj tus cwj pwm hauv lub cev yuav tsum muaj kev sib zog tshwj xeeb, vim tias cov no yog tob heev thiab yog li kev hloov pauv tus cwj pwm tsuas yog tuaj yeem ua tau los ntawm kev ua raws li cov kev xav hauv qib. Txawm li cas los xij, txij li peb cov r-Strategic tendencies tuaj yeem nrhiav tau ntawm theem kev coj noj coj ua, kev hloov pauv ntawm peb tus cwj pwm yuav tsum yooj yim dua kom ua tiav.

Lub kaw lus: rov pib dua

Tab sis qhov no yuav tsum muaj qhov pib Rov kho peb txoj hauv kev, Tag nrho lub ntiaj teb kev khwv nyiaj txiag tau npaj tseg rau txoj kev loj hlob. Lub kaw lus tsuas tuaj yeem tswj hwm kom tau txais txiaj ntsig los ntawm kev nce, kev nce nyiaj thiab cov txiaj ntsig txuas ntxiv ntawm kev noj cov khoom siv. Txoj kab ke no tsuas tawg ib feem ntawm tus neeg.
Cov kauj ruam tseem ceeb ntawm kev khiav tawm ntawm txoj kev loj hlob tau kuj tuaj yeem nrhiav tau ntawm tus kheej qib: Nws yog los ntawm cov kev hloov pauv hauv peb cov nqi. Bobby Low, tus kws kho kev puas siab ntsws Asmeskas, pom lub peev xwm loj ntawm kev rov ntsuam xyuas cov cuab yeej thiab tus cwj pwm. Nws saib peb tus cwj pwm los ntawm kev xav ntawm kev xaiv tus khub thiab tus khub kev ua lag luam, thiab pom tias qhov no yog ib qho laj thawj rau peb txoj kev siv lub ntiaj teb cov khoom siv tsis zoo. Cov cim xwm txheej yog lub luag haujlwm tseem ceeb hauv kev xaiv tus khub, txij li peb cov keeb kwm kev hloov pauv lawv tau ua lub cim tseem ceeb rau kev muaj peev xwm los muab tsev neeg muaj peev txheej tseem ceeb. Hauv lub ntiaj teb thev naus laus zis niaj hnub no, cov teeb liab tus nqi ntawm cov xwm txheej cov cim yog tsis tau ntseeg tau ntxiv lawm, thiab ntxiv qhov xav xav tau nrog kev tsub zuj zuj ntawm cov no yog qee lub luag haujlwm rau kev ua neej tsis muaj kev vam meej.

Nov yog qhov pib ntawm kev tuaj yeem cuam tshuam tuaj yeem pom: Yog tias kev siv cov khoom siv pov tseg tsis pom dab tsi ntxiv ua ib qho muaj nqis rau kev siv, muaj kev cia siab poob qis ntawm qhov tsis txaus siab siv. Yog tias, ntawm qhov tod tes, txoj kev siv cov peev txheej yog dab tsi thiaj suav tias yog qhov khoom xav tau, tom qab ntawd ib yam dab tsi tuaj yeem ua tiav. Tsawg postulates tias peb yuav coj tus cwj pwm zoo dua yog tias nws ua rau peb ntshaw nyob rau ntawm tus khub khw. Cov kev cuam tshuam uas zoo li txawv hauv ib feem tau ua los ntawm qhov no: Piv txwv, nws qhia tias cov khoom noj tau zoo noj tau muag nyob rau tus nqi siab thiaj li ua rau nws ua lub cim qhia. Yog tias qee yam tsim raws li qhov xwm txheej ntawm lub cim, nws yuav yog qhov tsim nyog.

Kev tsim kho kom zoo tuaj yeem pom tau: qhov kev saib xyuas uas mob siab rau keeb kwm thiab kev npaj zaub mov hauv qee lub voj voog niaj hnub no qhia tau hais tias kev ua lub neej zoo li cas tuaj yeem nce mus rau qhov xwm txheej. Cov dab neeg zoo ntawm qee lub tsheb fais kuj tuaj yeem tso rau lawv qhov kev ntseeg tau raws li lub cim xwm txheej. Feem ntau ntawm cov kev txhim kho no, txawm li cas los xij, tseem muaj cov neeg siv khoom lag luam, uas, thaum xa rov qab kev loj hlob hauv qee cov lus qhia, tsis txo nws txaus.
Yog tias peb xav txwv txoj kev loj hlob, peb xav tau kev sib koom ua ke-theem kev cuam tshuam nrog cov tib neeg tus cwj pwm hloov. Tsuas yog qhov sib xyaw ua ke ntawm ob tuaj yeem ua rau kev loj hlob raug txo kom txog qib uas tsis tshaj qhov peev txheej ntawm peb lub ntiaj teb.

lub Friday demonstrations rau ntiaj chaw muab kev cia siab tias kev paub txog ntawm qhov xav tau ntawm kev hloov pauv nce ntxiv. Kev nqis tes yuav sai ua raws kev teeb tsa kev loj hlob maj mus rau kev loj hlob kom sai li sai tau ua ntej muaj kev sib tsoo hnyav hauv kev nqa lub peev xwm ua rau muaj kev puas tsuaj loj.

INFO: Qhov kev xwm txheej ntawm cov neeg zej zog
Thaum cov peev txheej yog pej xeem, nws feem ntau tsis muaj teeb meem. Yog tias tsis muaj txoj cai tswjfwm rau kev siv cov peev txheej no, thiab kuaj xyuas seb cov cai no puas tseem ua raws li kev lag luam no tuaj yeem ua rau sab nrauv ntawm cov peev txheej no. Hais lus nruj me ntsis, dab tsi ua rau kev ua haujlwm ntau dhau ntawm cov dej hiav txwv thiab kev siv cov khoom siv fossil xws li roj thiab roj yog qhov tsis muaj cov kev cai zoo.
Hauv ecology, qhov tshwm sim no yog hu ua Kev Muaj Kev Puas Tsuaj ntawm cov commons lossis cov Kev tu ncua ntawm pawg xa. Lo lus qub rov qab mus rau William Forster Lloyd, uas suav hais tias yog kev txhim kho cov pej xeem. Hauv Nrab Hnub nyoog, thaj chaw, xws li kev sib koom noj zaub mov, tau raug tsim los ua pawg. Lub tswv yim pom nws txoj hauv kev hauv ecology Garrett Hardin Xyoo 1968 nkag.
Raws li Hardin hais, qhov peev txheej ib zaug ua tiav rau txhua tus neeg, txhua tus yuav sim kom tau txiaj ntsig ntau li ntau tau rau lawv tus kheej. Qhov no ua haujlwm ntev li ntev tau cov peev txheej tsis pom. Txawm li cas los xij, kom sai li sai tau cov neeg siv lossis cov khoom siv nce siab dhau ib qib, cov xwm txheej hauv zej zog pib yuam: Cov tib neeg txuas ntxiv mus sim kom nws cov nyiaj khwv tau los ntau tshaj plaws. Yog li ntawd, cov peev txheej tsis muaj txuas ntxiv rau txhua tus neeg. Tus nqi ntawm overexploitation poob rau tag nrho lub zej zog. Cov nyiaj tau tam sim ntawd yog qhov muaj txiaj ntsig ntau dua rau tus neeg, tab sis lub sijhawm ntev yuav tsum tau qiv los ntawm txhua tus. Los ntawm cov sijhawm luv-pom qhov kev ua haujlwm siab, txhua tus neeg pab txhawb lawv tus kheej thiab kev puas tsuaj hauv zej zog. Hardin hais tias, "Kev ywj pheej hauv zej zog coj kev puas tsuaj rau txhua tus," hais tias Hardin qhov kev txiav txim siab, piv txwv li, koj noj thaj chaw zej zog. Cov ua liaj ua teb yuav cia cov tsiaj nyeg ntau li ntau tau, uas yuav ua rau cov tshav puam tau dhau los, i.e. turf yuav raug puas ntsoog, thiab kev loj hlob ntawm thaj chaw tiaj tus yuav raug kev txom nyem vim qhov ntawd. Muaj feem ntau yog cov kev cai thiab cov cai tswjfwm rau kev sib koom ua ke uas paub meej tias lawv tsis tau ua haujlwm ntau. Txawm li cas los xij, cov txheej txheem loj dua uas faib cov cuab yeej siv, qhov ntau nyuaj rau cov kev tswj hwm no tau dhau los. Cov kev sib tw thoob ntiaj teb xav tau cov kev daws teeb meem txawv dua li cov uas ua haujlwm hauv cov kab ke txheej nruab nrab. Innovations rau ntawm lub cev thiab raws li nyob rau qib uas yuav tsum no.

Photo / Video: Shutterstock.

Sau los ntawm Elisabeth Oberzaucher

Cia ib saib