Agbaye wọpọ – agbegbe solusan

nipasẹ Martin Auer

Ninu nkan rẹ “Iṣayẹwo awọn Commons” lati 19991, Elinor Ostrom tẹnu mọ (wo tun awọn ifunni nibi und nibi) pe awọn iriri lati awọn ile-iṣẹ agbegbe ti a ti ṣakoso ni alagbero ko le gbe ọkan-si-ọkan si awọn wọpọ agbaye gẹgẹbi afẹfẹ tabi awọn okun aye. Awọn wọpọ ti aṣa nigbagbogbo da lori awọn ilana igba pipẹ ti idanwo ati aṣiṣe. Ni iṣẹlẹ ti ikuna, awọn eniyan ti ni anfani tẹlẹ lati yipada si awọn orisun miiran. Niwon a nikan ni aye kan, eyi ko ṣee ṣe fun wa ni agbaye.

Kini o le kọ ẹkọ lati awọn ilana ti aṣeyọri ti o wọpọ? Nitootọ bilionu mẹjọ eniyan ko le pejọ ni agbala abule kan lati pa awọn ofin jade. O jẹ awọn ipinlẹ ti o firanṣẹ awọn aṣoju wọn si tabili idunadura. Otitọ pe awọn idunadura ati awọn adehun kariaye bii Adehun Paris wa jẹ eyiti a ko ri tẹlẹ ninu itan-akọọlẹ eniyan. Paapaa pe awọn ara imọ-jinlẹ wa ti a mọ nipasẹ gbogbo awọn ipinlẹ, gẹgẹbi Igbimọ Oju-ọjọ Kariaye IPCC tabi Igbimọ Oniruuru Oniruuru Agbaye IPBES.

Ṣùgbọ́n àwọn aṣojú tí wọ́n bá jà níbẹ̀ náà gbọ́dọ̀ jíhìn fún àwọn tí wọ́n ń ṣojú fún kí wọ́n lè fọkàn tán wọn. Awọn ẹgbẹ idunadura ijọba ṣọ lati ṣe pataki awọn anfani eto imulo igba kukuru lori iduroṣinṣin otitọ nipasẹ wiwakọ ile abajade ti o wuyi si eto-ọrọ abele. Awọn ajo olominira bi AfefeWatch oder Ilana Oju-ojo Ipele ṣayẹwo bawo ni awọn ileri ti awọn ipinlẹ kọọkan ṣe munadoko, bawo ni wọn ṣe jẹ igbẹkẹle ati iye wo ni wọn ti pa wọn mọ nikẹhin. Ṣugbọn a tun nilo gbogbo eniyan ti o lo iru awọn aṣayan iṣakoso ti o mu awọn aṣoju rẹ ṣe jiyin nigbati o jẹ dandan.

O yẹ ki o han gbangba pe awọn iṣoro agbaye ko le bori laisi awọn awari ti imọ-jinlẹ. Ṣugbọn awọn oludunadura ti o ṣe agbekalẹ awọn ofin gbọdọ tun ṣe akiyesi imọ ati iriri awọn ti wọn ṣe aṣoju.

Ni ipele agbaye, kii ṣe awọn ofin nikan nilo lati ni idagbasoke, ṣugbọn o tun nilo lati rii daju pe awọn ofin ti fọ bi diẹ bi o ti ṣee. Nibẹ gbọdọ jẹ awọn seese ti ijẹniniya. Iriri lati awọn wọpọ ibile fihan pe ọpọlọpọ eniyan yoo tẹle awọn ofin niwọn igba ti wọn ba ni idaniloju pe ọpọlọpọ eniyan yoo tẹle awọn ofin naa.

Itumọ jẹ pataki fun iṣakoso alagbero ti awọn wọpọ. Paapa ti kii ṣe gbogbo eniyan le mọ ohun gbogbo nipa gbogbo eniyan, o ṣeeṣe ti iṣakoso gbọdọ wa. Awọn oṣere nla gẹgẹbi awọn ile-iṣẹ ni pataki gbọdọ jẹ iṣakoso. Lati rii daju akoyawo, ko to pe MO le gba alaye - Mo ni lati loye rẹ. Awọn eto eto-ẹkọ gbọdọ funni ni imọ ayika ni fifẹ bi o ti ṣee.

Kilode tiwa?

Idiwo akọkọ ni gbigba si eyikeyi iṣe apapọ jẹ igbagbogbo ibeere: Kilode ti MO yẹ, kilode ti o yẹ ki a bẹrẹ? Paapaa awọn igbiyanju lati mu awọn miiran wa si tabili idunadura jẹ gbowolori.

Ni ipele agbaye ati agbegbe, bori pẹlu fidio le jẹ iwuri lati ṣe igbesẹ akọkọ. Ọpọlọpọ awọn igbese ti o dinku awọn itujade eefin eefin - lati eyiti gbogbo awọn anfani olugbe agbaye - tun ni anfani fun olugbe agbegbe ati ipinlẹ tiwọn, ipinlẹ tabi awọn apoti agbegbe. Greening ilu pẹlu igi ati itura dè CO2, sugbon tun mu awọn microclimate ni ilu. Awọn ihamọ lori awọn ẹrọ ijona inu ko dinku awọn itujade CO2 nikan, ṣugbọn tun idoti afẹfẹ agbegbe lati awọn nkan pataki. Eyi fipamọ awọn idiyele nla ni eto ilera. Bílíọ̀nù méjì ènìyàn lórí ilẹ̀ ayé ń gbóná tí wọ́n sì ń fi igi, ìgbẹ́ àti bẹ́ẹ̀ bẹ́ẹ̀ ṣe oúnjẹ, tí wọ́n sì ń jìyà ìbànújẹ́ afẹ́fẹ́ nínú ilé wọn. Imudara awọn ile wọnyi - tabi paapaa fifi wọn ṣe pẹlu awọn adiro gaasi - dinku ipagborun ati nitorinaa ogbara ile ati fipamọ awọn idiyele nla fun awọn arun ti eto atẹgun ati oju. Ti ọrọ-aje, lilo iṣiro deede ti awọn ajile atọwọda fi owo pamọ, fa fifalẹ iparun ti irọyin ile adayeba ati dinku awọn itujade ti ohun elo afẹfẹ iyọ, paapaa gaasi eefin ti o lagbara.

Sibẹsibẹ, diẹ ninu awọn imoriya eto-ọrọ jẹ ibeere. Nigbati awọn orilẹ-ede ba ṣe idoko-owo ni idagbasoke agbara isọdọtun lati gba oludari ọja ni awọn imọ-ẹrọ tuntun, eyi le ja si idije, eyiti o jẹ abajade ni ilokulo ti awọn orisun, mejeeji agbara ati awọn ohun elo aise bii lithium, cobalt, bauxite (aluminiomu) ati awọn miiran.

Gbogbo awọn anfani erogba wọnyi le jẹ iwuri lati bẹrẹ ṣiṣe iṣe oju-ọjọ laibikita ohun ti awọn miiran n ṣe. Ti MO ba gba lori keke dipo ọkọ ayọkẹlẹ kan, ipa lori afefe jẹ iwonba - ṣugbọn ipa lori ilera mi jẹ akiyesi lẹsẹkẹsẹ.

Multilevel isejoba

Iwadi pataki kan lati inu iwadi Elinor Ostrom ni pe awọn ile-iṣẹ ti o tobi julo ni a le ṣakoso nipasẹ awọn ile-iṣẹ itẹ-ẹiyẹ, ie nipasẹ awọn iṣọpọ ti awọn ile-iṣẹ ti o kere julọ. Awọn ipinnu ko ṣe nipasẹ alaṣẹ ti o ga julọ. Alaye ati awọn ipinnu nṣàn lati isalẹ si oke ati lati oke de isalẹ. Iṣẹ ti awọn alaṣẹ ti o ga julọ ni, ju gbogbo wọn lọ, lati mu awọn ifiyesi ti awọn alaṣẹ kekere jọ ati lati ṣẹda awọn ipo fun iṣẹ ti awọn alaṣẹ kekere.

Agbaye wọpọ ati agbegbe solusan

Titọju awọn igbo bi awọn ile itaja erogba jẹ anfani agbaye ni idilọwọ ajalu oju-ọjọ pipe. Bí ó ti wù kí ó rí, “Òfin èyíkéyìí kan ṣoṣo tí a wéwèé láti ṣàkóso ìpínlẹ̀ ńlá kan tí ó ní onírúurú ọ̀nà abẹ́lẹ̀ àyíká yóò kùnà ní ọ̀pọ̀lọpọ̀ ibi tí a ti pinnu láti lò ó,” 2 Ostrom kọ̀wé ní ​​1999. “Àwọn olùtọ́jú igbó” tí ó dára jù lọ ni. àwọn ènìyàn tí wọ́n mọ̀ ọ́n nítorí pé wọ́n ń gbé níbẹ̀. Idabobo awọn igbo wọnyi lati ipagborun, iparun nipasẹ iwakusa, jija ilẹ, ati bẹbẹ lọ jẹ anfani wọn lẹsẹkẹsẹ. Awọn ile-iṣẹ ijọba ati awọn ile-ẹkọ giga yẹ ki o, ju gbogbo wọn lọ, ṣe iṣeduro ẹtọ awọn agbegbe wọnyi lati ṣeto ara wọn ati fun wọn ni atilẹyin ti wọn nilo lati ṣe bẹ.

Lilọlẹ lilẹ ile ni Ilu Austria jẹ orilẹ-ede – ati nikẹhin tun jẹ ibakcdun agbaye. Ṣugbọn awọn iṣoro yatọ lati agbegbe si agbegbe, lati agbegbe si agbegbe.

Mimu didara ile ni ogbin nilo awọn iwọn oriṣiriṣi ati ifowosowopo agbegbe ti o da lori ala-ilẹ.

Awọn ọna fifipamọ agbara le ṣe idunadura ni awọn agbegbe ile, awọn agbegbe abule, awọn agbegbe tabi ni ipele ilu. Apẹrẹ ti ikọkọ ati ọkọ irin ajo ti gbogbo eniyan jẹ ibeere ti igbero aye, eyiti o pade awọn ipo oriṣiriṣi nibi gbogbo.

Ni gbogbo awọn ipele wọnyi, laarin awọn iwọn meji - fifi ilana silẹ si ọja tabi gbigbe si aṣẹ ijọba aringbungbun - aṣayan kẹta wa: iṣeto ti ara ẹni ti awọn wọpọ.

PS: Ilu Vienna ni Elinor Ostrom Park ni agbegbe 22nd igbẹhin

Aworan ideri: Ibugbe gbogbo eniyan nipasẹ Rawpiksẹli

Awọn akọsilẹ ẹsẹ:

1 Ostrom, Elinor et al. (1999): Atunyẹwo awọn Commons: Awọn ẹkọ Agbegbe, Awọn italaya Agbaye. Ninu: Imọ 284, oju-iwe 278-282. DOI: 10.1126 / imọ.284.5412.278.

2 Ostrom, Elinor (1994): Bẹni Ọja tabi Ipinle: Ijọba ti Awọn orisun adagun-odo ti o wọpọ ni Ọdun Ọdun Ọkọ-Ọkan. Washington DC Online: https://ebrary.ifpri.org/utils/getfile/collection/p15738coll2/id/126712/filename/126923.pdf