Sonja Bettel
O faʻamatalaga e uiga i suʻesuʻega a manu ua leva ona iai i le 19. Century i lalo o le upu "vivisection", o lona uiga o le gaosiga o taotoga i le tino ola. O le 1980 na aumaia ai le faʻamalosia o meaola manu i faʻataʻitaʻiga i manuki i tagata lautele. Talu mai lena taimi, o le uiga ma le amio lelei o faʻataʻitaʻiga manu e masani ona faʻatalanoaina ma isi auala na suʻesuʻeina, e pei o aganuʻu faʻalauiloa mo suʻega faʻapitoa poʻo ni mea faʻapitoa mo aʻoaʻoga. I le vaega o suʻesuʻega faʻakomepiuta, e ui i lea, e masani lava ona mafaufauina le tino gaʻo atoa, o le mea lea, e tusa ai ma le au suʻesuʻe, e taua le faʻaaogaina o manu ola.
I le EU, ua faʻasaina e le 2004 suʻesuʻega a manu mo mea teuteu o loʻo aofia ai Cosmetics EU faatonuga Talu mai Mati, ua faʻasaina foi e le 2013 le faʻatauina o oloa gaosia e faʻatautaia ai manu i fafo atu o le EU.
O tagata gaosiga lelei o loʻo i luga o le "Faʻaleagaina-leai" e lisi ai mea e maua, e tusa ai ma le faʻalapotopotoga o le uelefea manu PETA Mo le tele o tausaga i le taimi nei, ua i ai Amerika i maketi e faʻamalosia ai suʻega manu, e pei o Saina.
O le pulea o le malosi ma le saogalemu o vailaau ma togafitiga faafomai e tatau ona faia e tusa ai ma tulafono tau vailaau mo togafitiga, o se vaega o le mataupu i le EU ma suesuega o manu. O faʻataʻitaʻiga faʻataʻitaʻiga o meaola e maua ai le saogalemu o tagata faʻatau ma le siʻosiʻomaga o loʻo avanoa foi i lalo o vailaau vailaʻau, vailaau faʻasaina ma meaola o le biocidal. I lenei foi, o loʻo i ai suʻesuʻega e amataina ni auala e le talafeagai ai manu.
O le faʻataʻitaʻiga o meaola faʻataʻitaʻiga mo faamoemoega faasaienisi e noatia ma fai fuafua i tulafono faatonutonu fou i le EU talu mai le 2010. Talu mai le 2013 e faʻaaogaina i Ausetalia le Tulafono o suesuega o manu 2012, lea o loʻo faʻaaogaina le EU Directive. E tatau ona faʻamalamalama muamua pe leai se faʻamoemoega o le suʻega e le mafai ona ausia e tusa lava pe leai ni manu ola. Soʻo se poloketi e aofia ai faʻataʻitaʻiga manu e ao ona faʻamaonia ma faʻamaumauga. O se suʻega manu ua uma ona faʻaaoga pe afai e ave le toto mai se manu.
O faʻataʻitaʻiga i manu e faʻasaina i Austria talu mai le 2006 e aunoa ma se faʻasesega.
Photo / Vitio: Shutterstock.
