Diseinuaren ospakizun planetarioa?

Berriki argitaratutako "The Great Co-Creation" liburukiaren egileari elkarrizketa.

Bobby Langer: Jascha, argitaratu berri duzun "The Great Co-Creation" liburuak "politikan, enpresan eta gizartean ko-sorkuntza eraldatzailerako lan estandarra" gisa deskribatzen du bere burua. Espezialistentzako edo adituentzako liburua da hau, hala nola soziologo edo politologoentzako, edo helburu-talde zabalago baterako idazten ari zara? 

Jascha Rohr: Konprometituta dauden guztientzat idazten dut, gauzak mugitu eta aldatu nahi dituztenentzat eta hori elkarrekin bakarrik baino hobeto egin daitekeela dakienentzat. Hau, espero dut, xede-talde oso zabala da, adituak barne hartzen dituena, baina beren lanarekin mundua moldatzeko ekarpen positiboa egin nahi duten kudeatzaile, aktibista, ekintzaile, proiektu-kudeatzaile, tokian tokiko konprometitutako pertsonei eta beste askori ere zuzenduta dago. .

B.L.: Zer botatzen duzu faltan irakurri ez baduzu?

J.R.: Liburua ereduz, metodoz, teoriaz eta praktikaz beteta dago, aktore informatuak bihur gaitezen. Pertsonalki, liburuaren ekarpenik baliotsuena ikusten dut paradigma ekologiko berri bat eskaintzen duelako, zeinaren bidez garapen, aldaketa eta diseinu prozesuak askoz hobeto ulertu eta aplikatu ahal izateko.

B.L.: "Gure zibilizazio planetarioa berrasmatzera" ari zarela diozu. Hasieran nahiko urruna dirudi. Zergatik uste duzu beharrezkoa dela berrasmakuntza hau?

J.R.: Noski hori hasiera batean probokazio bat da. Eta zentzu honetan ez dago zibilizazio global homogeneorik. Baina gauza bat argi dago: mundu mailan egiten ari garen moduan jarraitzen badugu, gure bizibideak eta horrekin batera zibilizazioa deitzen duguna suntsituko ditugu. Hori zehatz-mehatz ezagutzen dugu gizateriaren iraganetik. Baina gero gauzak beti jarraitu liteke beste nonbait. Gaur egun zibilizazio global gisa kolapsatzen bagara, ez dago planeta alternatiborik. Oraingoan gure burua berrasmatzea lortu behar dugu erabat erori baino lehen. Honi deitzen diot gure zibilizazioa berrasmatzea.

B.L.: Nor zara zu halako lorpen kontzeptual baterako gai zarela esateko?

J.R.: Nire lana 25 urte inguru daramatzat talde txiki eta handiei beren burua berrasmatzea izan da -herritik nazio mailara, parte-hartze eta diseinu prozesuak diseinatu eta lagundu ditut. Nire lana talde hauek beren burua asmatzen duten prozesua egituratzea eta mantentzea da. Diseinuko emagina naiz. Zentzu honetan, ez nuke uste gure zibilizazioa bakarrik berrasmatzen dudanik. Baina prest sentitzen naiz nazioarteko eta mundu mailako prozesu handiak diseinatzeko, metodikoki laguntzeko eta laguntzeko, zeinetan parte hartzen dutenek “zibilizazioa” berrasmatzen hasten diren.

B.L.: Ez al dago zibilizazio bat baino gehiago planetan? Beraz, "zibilizazio planetarioa" esaten duzunean, mendebaldeko zibilizazio industriala zibilizazio planetarioarekin parekatzen ari zarela dirudi?

J.R.: Bai, zehatz-mehatz, hori ematen du, jakitun naiz, eta, noski, ez da horrela. Hala ere, bada gizarte anitza global bat, merkatu globalak, eremu politiko global bat, mundu mailako komunikabideen panorama, diskurtso globalak, gatazka globalak eta prozesu globalak, adibidez, Corona edo klima aldaketarekin lotuta. Eremu oso heterogeneo honi zibilizazio globala deitzen diot, besterik gabe, argi uzteko: eremu global hau bere osotasunean onuragarri baino toxikoagoa da. Birsorkuntza globalaren zentzuan eraldatu behar da.

B.L.: Metodo eta tresnei buruzko liburu oso bat idazten duzu. Ez al zaude kezkatzen zure xede-taldea eduki gosea izateak?

J.R.: Hori da kontuaren muina. Asko ziren errezeta liburu soil bat nahiago izango zutenak: kopia ditzaketen irtenbideak. Eta hor, hain zuzen, zintzoa izan nahi nuen: errezeta-logika horretatik atera behar dugu, arazoaren parte da. Irtenbide jasangarriek beti dute zerikusia tokiko testuinguruak ulertzearekin eta horietara egokitutako irtenbideak garatzearekin. Hau da permakulturatik ikasi nuena. Horretarako geure burua entrenatu eta hezi behar dugu. Honek metodoak eta tresnak behar ditu. Sortzailekideek gainerakoa tokian bertan egin behar dute.

B.L.: Zuk idazten duzu: “Erabiltzen baditugu... zibilizazio zaharraren tresnak, zibilizazio zaharraren bertsio berri bat baino ez da sortuko.” Hau logikoa da. Baina zibilizazio zaharreko ume gisa, nola aurkituko dituzu zibilizazio berri baten tresnak?

J.R.: Hori eraldaketa prozesuen bidez bakarrik da posible. Eta ez dut termino hau arin erabiltzen, bere koherentzia eta sakontasun osoz baizik: kultura shock bat bizi izan duen eta kultura berri batera egokitu behar izan duen edonor, erlijio jarrera aldatu duen edo bizitza profesionala berriro hasi duen edonor. epe luzerako harremana utzi du berri baterako, ezagutzen ditu halako aldaketa prozesu zorrotzak. Nik neuk izan ditut nire krisi eta gatazka pertsonalak, zeinetan behin eta berriz gai izan naizen “zibilizazio zaharraren” alderdiak behintzat pertsonalki eraldatzeko. Nire Permakultura Akademia, Diseinu Parte-hartzailerako Institutua eta Cocreation Fundazioaren sorrerak, hain zuzen ere, prozesu kognitiboetan oinarritu ziren, eta gero erakunde horietan aurkitu zuten sormen adierazpena. Baina, jakina, oraindik atxilotua nago, trantsizioko pertsona gisa ikusten dut neure burua.

BL: Gizateriaren egoerari begiak ixten ez badituzu ere ("Apustuak handiak dira, olatua arriskutsua da, potentzialki hilgarria"), zure liburuaren tenore orokorra oso positiboa da. Nondik ateratzen duzu baikortasuna?

J.R.: Baikortasuna bizirauteko estrategia bat da. Bera gabe ez nuke indarrik izango egiten dudana egiteko. Nondik atera behar dugu hainbeste aldaketa eta diseinurako energia? Nik uste dut zeregin honetatik indarra, poza, bizitasuna eta betetasuna ateratzen baditugu bakarrik egin dezakegula. Itxaropena ematen duten narrazioekin egiten dut hori. Honekin neure burua manipulatzen badut, pozik onartzen dut: nahiago dut profezia positiboa eta autobetetzea negatiboa baino!

B.L.: Liburua 1. liburukia zen. Zer espero dezakegu 2. liburukitik?

 J.R.: 1. liburukian tresna-kutxa bildu eta kolapsoa eta ikusmena aztertu genituen. 2. liburukian transformazioan sartzen gara, munstroaren kobazuloan, nolabait esateko. Hiru gai definitzaileak hauek izango dira: oihartzuna, trauma eta krisia. Gauza astunak, baina baita zirraragarriak ere! Gaur egun asko ikertzen ari naiz nerbio-sistema kolektiboa baretzea eta erregulatzea eta trauma integratzea taldeetan zer esan nahi duen. Uste dut –beste metafora gordin bat– gure zibilizazio globala adikzio-analogia batekin hobekien deskribatzen dela: energiaren eta kontsumoaren menpe gaude. Birsorkuntza jasangarrian bakarrik lortuko dugu kakotik ateratzen bagara. Hau ez da erraz konpon daitekeen arazoa, arazo psikologiko kolektiboa baizik. Baina nire lan egiteko era generatiboa da; ilusioz nago ikusteko zer gertatzen den idazketa prozesuan.

-> berrikusteko