Ụkwụ carbon nke ndị agha: 2% nke ikuku ikuku zuru ụwa ọnụ

nke Martin Auer dere

Ọ bụrụ na ndị agha ụwa bụ mba, ha ga-enwe akara ukwu carbon nke anọ kacha ibu karịa nke Russia. Nnyocha ọhụrụ nke Stuart Parkinson (Ndị ọkà mmụta sayensị maka ọrụ zuru ụwa ọnụ, SGR) na Linsey Cottrell (Conflict and Environment Observatory, CEOBS) chọpụtara na o yikarịrị ka 2% nke ikuku CO5,5 zuru ụwa ọnụ bụ nke sitere na ndị agha ụwa.1.

Ihe data ikuku ikuku ikuku nke ndị agha na-ezughị oke, zoro ezo n'ụdị izugbe, ma ọ bụ anakọtaghị ya ma ọlị. Ndị ọkà mmụta sayensị maka Future agafeela nsogbu a akọpụtalarị. Enwere nnukwu oghere na akụkọ mba dị iche iche dịka UNFCCC Framework Convention on Climate Change si kwuo. Nke a, ndị edemede nke ọmụmụ ahụ kwenyere, bụ otu ihe mere sayensị ihu igwe ji eleghara ihe a anya. N'ime akụkọ nleba anya nke isii nke IPCC ugbu a, enyemaka ndị agha na mgbanwe ihu igwe anaghị emetụta ya.

Iji gosi mkpa nsogbu ahụ dị, ọmụmụ ihe ahụ na-eji data dịnụ sitere na mba ole na ole iji nweta mkpokọta ikuku ikuku nke ndị agha. Ejikọtara ya na nke a bụ olile anya ịmalite ọmụmụ ihe zuru ezu na gburugburu ụwa, yana mbọ iji belata ikuku ikuku griin ndị agha.

Iji nye gị echiche ka ndị nyocha sitere na SGR na CEOBS si bịa na nsonaazụ ha, nke a bụ nkọwapụta siri ike nke usoro a. Enwere ike ịchọta nkọwa zuru ezu ebe a ebe a.

Enwere obere data dị na ikuku griin haus maka US, UK na ụfọdụ mba EU. Ndị ọchịchị kpọsara ụfọdụ n'ime ha ozugbo, ụfọdụ site n'aka nyocha nke onwe kpebisiri ike.

Ndị nchọpụta ahụ weere ọnụ ọgụgụ ndị agha na-arụsi ọrụ ike n'otu mba ma ọ bụ mpaghara ụwa dịka mmalite. Ndị International Institute for Strategic Studies (IISS) na-anakọta ihe ndị a kwa afọ.

Ọnụọgụ ndị a pụrụ ịdabere na ya na ikuku na-anọpụ iche (ya bụ site na ogige ụlọ ọrụ, ụlọ ọrụ, ebe data, wdg) maka onye ọ bụla dị na USA, Great Britain na Germany. Maka Great Britain nke bụ 5 t CO2e kwa afọ, maka Germany 5,1 t CO2e na maka USA 12,9 t CO2e. Ebe ọ bụ na mba atọ ndị a na-ahụ maka 45% nke mmefu agha zuru ụwa ọnụ, ndị nchọpụta ahụ na-ahụ data a dị ka ihe ndabere nwere ike iji wepụ ya. Atụmatụ ahụ gụnyere ogo nke mmepụta mmepụta ihe, oke fossil na oriri ume, yana ọnụ ọgụgụ ndị agha na mpaghara ihu igwe dị oke egwu nke chọrọ ike karịa maka ikpo ọkụ ma ọ bụ jụrụ oyi. A na-ahụta nsonaazụ maka USA dị ka Canada, Russia na Ukraine. A na-ewere 9 t CO2e maka onye ọ bụla maka Asia na Oceania, yana maka Middle East na North Africa. A na-ewere 5 t CO2e maka Europe na Latin America na 2,5 t CO2e kwa onye na afọ maka ndịda Sahara Africa. A na-amụba ọnụọgụ ndị a site na ọnụ ọgụgụ ndị agha na-arụsi ọrụ ike na mpaghara ọ bụla.

Maka ụfọdụ mba ndị dị mkpa mmadụ nwekwara ike ịhụ oke ikuku anwuru na igwe ikuku, ya bụ ikuku sitere na ụgbọ elu, ụgbọ mmiri, ụgbọ mmiri okpuru mmiri, ụgbọ ala na ụgbọ elu. Dịka ọmụmaatụ, na Jamanị, ikuku mkpanaaka bụ naanị 70% nke ọdụ, ebe na UK ikuku ikuku bụ 260% nke ọdụ. Enwere ike iji ihe a mụbaa ihe ndị na-anọpụ iche.

Onyinye ikpeazụ bụ ihe na-esi na ụdọ ndị a na-enye, ya bụ site na mmepụta ngwá agha ndị agha, site na ngwá agha gaa na ụgbọ ala na ụlọ na uwe. N'ebe a, ndị nchọpụta ahụ nwere ike ịdabere na ozi sitere na ụlọ ọrụ ngwá agha na-arụ ọrụ nke mba ụwa Thales na Fincantieri, dịka ọmụmaatụ. Na mgbakwunye, enwere ọnụ ọgụgụ akụ na ụba n'ozuzu nke na-egosi oke nke ikuku arụ ọrụ na ikuku sitere na ụdọ ọkọnọ maka mpaghara dị iche iche. Ndị na-eme nchọpụta na-eche na ihe ndị na-esi na mmepụta nke ngwá agha ndị agha dị iche iche dị okpukpu 5,8 dị elu dị ka ihe na-arụ ọrụ nke ndị agha.

Dị ka ọmụmụ si kwuo, nke a na-ebute akara ụkwụ carbon maka ndị agha dị n'etiti 2 na 1.644 nde tọn CO3.484e, ma ọ bụ n'etiti 2% na 3,3% nke ikuku zuru ụwa ọnụ.

Ọnụọgụ ndị a anaghị agụnye ikuku griin haus sitere na agha dị ka ọkụ, mmebi akụrụngwa na gburugburu ebe obibi, nrụgharị na nlekọta ahụike maka ndị lanarịrịnụ.

Ndị nyocha ahụ kwusiri ike na ikuku ndị agha so na ndị gọọmentị nwere ike imetụta ozugbo site na mmefu agha ya, kamakwa site na iwu. Otú ọ dị, iji mee nke a, a ga-ebu ụzọ tụọ ihe mgbapụta ndị agha. CEOBS nwere a Usoro maka ịdekọ ihe ndị agha n'okpuru UNFCCC rụpụtara .

Ndekọ aha: Martin Auer

1 Parkinson, Stuart; Cottrell; Linsey (2022): Na-eme atụmatụ ikuku ikuku griin haus nke ndị agha. Lancaster, Mytholmroyd. https://ceobs.org/wp-content/uploads/2022/11/SGRCEOBS-Estimating_Global_MIlitary_GHG_Emissions_Nov22_rev.pdf