in

Kev cog lus: lub zog, kev khib & kev nyab xeeb

xaus

Hauv cov pab pawg muaj sia nyob xws li Homo sapiens, muaj lub hauv paus ob txoj kev xaiv rau kev txiav txim siab uas cuam tshuam rau ntau dua ib tus neeg: Tsis hais leej twg los ntawm qhov kev pom zoo hauv lub luag haujlwm ntawm ntau txheej txheem kev cai ywj pheej lossis muaj alpha tsiaj uas tsim lub suab. Thaum ib tus neeg pom qhov kev txiav txim siab, feem ntau nws nrawm dua li txoj kev ywj pheej. Tus nqi ntawm xws li lub chaw hierarchically yog tias cov kev txiav txim siab tsis tau tsim cov kev daws teeb meem uas ncaj ncees faib cov nqi thiab cov txiaj ntsig. Qhov tsim nyog, txhua tus koom nrog cov hom phiaj thiab cov kev xav, yog li tsis muaj kev tsis sib haum xeeb, thiab txhua tus tuaj yeem ua haujlwm ua ke kom ua tiav cov hom phiaj no. Nws tsis tshua muaj qhov tsis muaj kev sib cav sib ceg ntawm lub hom phiaj ntawm tus kheej, thiab vim li ntawd qhov xwm txheej tsuas yog piav qhia ciam teb ntawm utopia.

Duab ntxoov ntxoo sab sib raug zoo
Yog tias peb muaj kev sib haum xeeb, ua luam dej ntau dhau nrog ntws, peb yuav tsis muaj tswv yim. Cov tswv yim tshiab feem ntau yog tsim los ntawm qhov tseeb tias ib tug neeg tsis yoog raws, sim yam tshiab thiab muaj tswv yim. Yog li ntawd, kev xav txog lub ntiaj teb kev sib txig sib luag kuj zoo li ntxim nyiam, tab sis ntev mus nws yuav yog qhov ua rau tsis muaj peev xwm, tsis muaj kev tsim kho tshiab lossis kev vam meej vim tsis muaj qhov sib txhuam thiab tsis ua kom zoo. Txawm li cas los xij, kev poob qis yog txaus ntshai tsis yog hauv biology tab sis kuj nyob rau qib kev lis kev cai. Thaum kev nrhav tshiab (hauv kev nkag siab ntawm kev hloov caj ces) tau muaj tas li ntawm kev hloov pauv, lawv txoj kev tsim, uas ua rau muaj kev tshwm sim ntawm cov khoom tshiab thiab hom tshiab, nyob ntawm kev xaiv cov kev mob uas txhawb txoj kev tawm ntawm cov tsoos. Raws li kev hloov pauv tsis paub ua ntej yog ib qho tseem ceeb ntawm peb lub ntiaj teb, qhov hloov tau yooj yim peb los ntawm kev hloov pauv thiab kev tsim kho tshiab yog daim ntawv qhia rau kev muaj sia nyob ntawm kev ua neej. Yog li nws yog qhov tsis xis nyob, tsis ncaj ncees, cov neeg hloov pauv uas ua kom cov tib neeg muaj sia nyob uas ua rau lawv kom tsis txhob muaj roj thiab xis nyob, xav kom lawv yuav tsum muaj kev vam meej. Yog li qhov tsawg kawg nkaus ntawm kev tsis sib haum xeeb yog qhov xav tau, raws li kev thaiv ntawm txoj hauv kev kom ua tiav peb cov hom phiaj txhawb kev muaj tswv yim thiab kev hloov pauv. Lub luag haujlwm ntawm tib neeg lub neej yog los cog cov kev tsis sib haum xeeb no ua qhov chaw yug me nyuam rau kev muaj tswv yim thaum tiv thaiv kev tiv thaiv kev tawm tsam.

Cov tswv yim thiab kev xav ntawm tus kheej tsis tuaj yeem sib txuas tau zoo. Yog li qhov kev xav tau siab tshaj plaws ntawm ib qho yuav yog lwm qhov npau suav phem tshaj. Yog tias cov tswv yim ntawm cov koom sib koom ua ke sib nrug deb heev, qhov no yuav ua rau muaj kev nyuaj, yog li kev pom zoo tsis zoo li. Qhov tshwm sim ntawm kev tsis sib haum xeeb tuaj yeem ua ob zaug. Tog twg los koj tswj kom tau tawm ntawm txoj hauv kev kiag li thiab yog li txo qhov peev xwm ntawm kev tsis sib haum xeeb, lossis, yog tias qhov no tsis tuaj yeem, nws tuaj yeem ua rau muaj kev tsis sib haum xeeb. Tab sis kuj tseem muaj qhov kev xaiv thib peb: Kev sib hais haum uas yuav ua rau ob tog ib nyuag qab lawv lub hom phiaj, tab sis tseem mus xyuas lawv me ntsis.

Los txhawb rau kev tiv thaiv teeb meem

Clashes yog rau txhua tog ntawm qhov tsis zoo. Kev nce ntxiv rau kev tawm dag zog lub cev hauv qhov tshwj xeeb yog zam ntev li ntev tau hauv lub tsiaj lub nceeg vaj thiab tsuas yog siv los ua qhov chaw kawg thaum txhua lwm yam kev pab cuam sab sab. Tus nqi hnyav ntawm kev tawm tsam lub cev ua rau muaj kev cuam tshuam rau ntau txoj hauv kev zoo nkauj feem ntau. Qhov kev sib koom tes txhais tau hais tias ib qho tus kheej lub hom phiaj tsis tiav tiav, tab sis tsawg kawg ntawm ib nrab, whereas hauv kev sib tawm tsam ib qho tsis tsuas yog kev pheej hmoo tsis ncav nws lub hom phiaj txhua, tab sis kuj qhov tshwm sim ntawm kev tsis sib haum xeeb (lub cev hauv daim ntawv ntawm Kev raug mob, kev lag luam hais txog cov khoom siv tus nqi).
Pom cov kev daws teeb meem yuav ua tau ntev thiab tsis yooj yim, tab sis cov qauv hauv zej tsoom pab peb hloov cov txheej txheem: kev cai tsis txaus siab pab txo qis kev tsis sib haum xeeb los ntawm kev tswj hwm kev sib raug zoo.

Qeb thiab thaj chaw

Cov xwm txheej thiab thaj chaw feem ntau muaj nyob los tsim tsim cov cai tsim rau peb cov kev sib raug zoo, yog li txo cov kev tsis sib haum xeeb. Ob leeg muaj lub ntsiab lus tsis zoo nyob hauv kev nkag siab txhua hnub, thiab feem ntau tsis cuam tshuam nrog kev sib luag. Qhov no tsis yog xav tsis thoob, raws li peb tau pom tas li xwm sau cov ntaub ntawv sib ntaus sib tua rau kev zoo siab lossis thaj chaw. Hauv kev muaj tiag, cov kev tawm tsam no muaj tsawg kawg. Kev sib cav sib cav txog ntawm qib thiab chaw tsuas yog tshwm sim yog tias cov lus thov tsis raug fwm. Feem ntau, txawm li cas los xij, nws tseem muaj txiaj ntsig rau cov neeg qis dua tau hwm lawv, txij li cov kws lij choj, los ntawm lawv cov kev cai sib raug zoo, tswj hwm txoj cai thiab ua haujlwm ntawm cov tib neeg thiaj li muaj kev tsis sib haum xeeb. Yog li thaum lub Rangherher tau txais txiaj ntsig ntau dua, nws muaj txiaj ntsig rau txhua tus, tsis txhob cuam tshuam kev sib haum xeeb. Tib yam siv rau thaj chaw: qhov no yog qhov chaw nyob ntawm kev tswj hwm. Tus tswv ntawm ib thaj chaw yog tus tsim txoj cai. Txawm li cas los xij, yog tias cov lus thov ntawm tus neeg siab tshaj plaws lossis tus tswv yog tus tshaj li ntawd lwm pawg neeg tau tag nrho cov kev ntxub ntxaug, nws tuaj yeem tshwm sim uas lawv nug cov lus thov thiab coj kev tsis sib haum.
Kev ncaj ncees yog li ua lub luag haujlwm tseem ceeb hauv kev daws teeb meem siab los ua haujlwm lossis tsis. Yog tias peb xav tias luag ua tsis ncaj rau peb, peb tiv taus. Qhov kev nkag siab ntawm qhov no tau txais, thiab qhov tsis yog, zoo li muaj tshwj xeeb rau cov pab pawg-nyob tsiaj. Nws tau paub rau qee lub sijhawm tias cov tsiaj tsis muaj sia muaj kev npau taws thaum kho tsis ncaj. Cov kev tshawb fawb tsis ntev los no qhia cov cwj pwm zoo sib xws hauv cov dev ib yam. Tus nqi ntawm ib qho khoom plig tsis muaj teeb meem kom txog thaum lwm tus neeg tau txais ntau dua rau kev nqis tes ua tib yam li koj.

Kev khib raws li qhov ntsuas pom kev ua neej

Yog li peb tsis tshua txhawj txog seb peb cov kev xav tau raug pov tseg li cas, tab sis yog lwm tus muaj ntau dua li peb tus kheej. Qhov kev txiav txim siab tsis ncaj ncees no ua rau nws khib dhau los ua qhov muag plooj, uas peb ua rau lwm tus tsis muaj ntau dua li ntawm peb tus kheej. tab sis nws yog qhov nruab nrab los ua kom muaj kev ncaj ncees hauv cov txheej txheem kev sib raug zoo. Ua li ntawd, peb paub tseeb tias cov kev sib fwm pom tsis pom ntawm tus nqi ntawm tsawg dua tab sis tsuas yog. Txoj kev sib koom tes zoo yog ib qho uas txhua tus neeg tau txais txiaj ntsig thiab nqis peev piv rau qib kawm. Qhov no ua haujlwm tau zoo hauv cov pab pawg uas qhov loj me yog tswj tau. Ntawm no, cov neeg ua txhaum cov cai tau yooj yim tuaj yeem pom thiab nce lawv tus kheej cov txiaj ntsig ntawm kev siv nyiaj ntawm lwm tus. Cov cwj pwm qia dub tuaj yeem ua rau cais tawm ntawm cov kab ke kev pab txhawb lossis kev rau txim hnyav.

Lub hwj chim & lub luag haujlwm
Hauv cov pab pawg-nyob hom uas tau hierarchically ncaav, qib siab yog ib txwm cuam tshuam nrog ntau lub luag haujlwm thiab kev pheej hmoo. Txawm hais tias Alpha tsiaj tau txais txiaj ntsig los ntawm nws cov xwm txheej siab dua, piv txwv li, los ntawm kev nyiam ua ntej mus rau cov peev txheej, nws tseem ua lub luag haujlwm kom tau txais txiaj ntsig ntawm nws pab pawg. Qhov no txhais tau hais tias, piv txwv li cov neeg siab tshaj yog cov ua ntej ntsib cov phom sij. Kev tsis kam lees lossis tsis tuaj yeem lav ris lub luag haujlwm yuav ua rau lub neej poob qis. Qhov kev sib txuas ncaj qha ntawm kev sib raug zoo thiab kev pheej hmoo tau raug tshwj tseg nyob rau hauv peb cov kev tswj hwm txoj cai mus txog rau lub xeev nruab nrab yav dhau los - hauv daim ntawv cog lus sib raug zoo, tus tswv tau yuam rau lawv cov lus dag. Hauv kev ywj pheej niaj hnub, qhov kev sib tshuam no yog yaj. Kev ua nom ua tswv tsis ua ntxiv rau ua kom poob rau qeb ploj. Kev tswj ncaj qha ntawm kev ncaj ncees hauv kev sib nkag siab yog raug tsim los ntawm kev hloov pauv loj thiab kev txheeb xyuas cov neeg ntawm lub luag haujlwm ib yam nkaus. Ntawm qhov tod tes, peb cia siab tias txheej txheem kev ywj pheej yuav ua rau muaj kev cuam tshuam uas ua rau muaj kev faib tawm ncaj ncees. Qhov xav tau ntawm tsoomfwv kev xaiv tsa mus tsis tu ncua ntawm kev xaiv tsa yog txoj kev daws teebmeem, uas ua kom txoj kev ywj pheej zoo li tsoomfwv cov neeg phem tshaj tseem zoo tshaj lwm yam - tsawg kawg yog tsuav cov pab pawg siv lawv cov ntawv tawm suab.

Kev kawm & kev coj zoo tsim nyog

Nyob rau hauv cov zej zog tsis qhia npe niaj hnub no, qhov kev txhim kho no tsis tuaj yeem pab peb tiag tiag, thiab qhov tseem tshuav yog feem ntau tsuas yog khib dhau yam tsis muaj cov hom phiaj zoo xub thawj. Peb cov kev tswj hwm tsis muaj txiaj ntsig tsis txaus rau niaj hnub no cov kev sib raug zoo thiab ua rau cov nqi ntawm kev ywj pheej tau pom qhov kev pheej hmoo tsis yog ib txwm tau faib rau kev ncaj ncees. Tsis muaj ib tus neeg lav ris ua ke nrog kev txiav txim siab ntawm lub zog thiab kev pheej hmoo, cov kev cai ywj pheej khiav txoj kev pheej hmoo ntawm qhov ua tsis tau raws li peb cov kev thov ntawm kev ncaj ncees. Yog vim li cas peb thiaj xav tau kev ceeb toom, cov pej xeem raug cai uas ib txwm xav txog cov kev teeb tsa no thiab ua rau pom kev rau lawv los ntawm kev coj los tiv thaiv peb cov txiaj ntsig zoo.

Photo / Video: Shutterstock.

Sau los ntawm Elisabeth Oberzaucher

Cia ib saib