ISDS ke khutsufatso ea ho rarolla likhohlano tsa mmuso. E fetoletsoe ka Sejeremane, polelo ea "motseteli-mmuso oa ngangisano-ea naha" e bolela. Ke sesebelisoa sa molao oa machabeng ebile se se ntse se entsoe ka litumellano tse ngata. Linaha tsa Europe li phethile tumellano ea ho tsetela ea 1400 ea naha ka bophara e kenyelletsang ISDS. Lefatsheng ka bophara ho na le lerata Attac Austria ho feta 3300 ea litumellano tse joalo. CETA e boetse e kenyelletsa ISDS mme ISDS e ne e boetse e le karolo ea lipuisano tsa TTIP.

ISDS - tokelo e ikhethang ea likhoebo

ISDS, ena ke tokelo ea ho sebetsa ea batseteli. ISDS e lumella likhoebo tsa machabeng ho qosa linaha bakeng sa lits'enyehelo ha li lumela hore melao e mecha e fokotsa phaello.
Kotsi ka hona: Melao e ka thibeloa ke likhoebo, hobane leano ha le batle ho beha litlolo tsa molao kotsing. Mohlala, Setsi sa Tikoloho sa Munich, sea ngola: "Ts'ireletso ea matsete e baka litokelo tse ikhethang bakeng sa likhoebo tsa machabeng. O ba fa sebetsa se matla sa ho qobella lithahasello tsa bona tse itseng khahlano le demokrasi. "Alexandra Strickner, setsebi sa khoebo ho Attac Austria, o kholisehile:" Molao oa ISDS o beha kotsing molemong oa sechaba, hobane o fana ka melao e mecha ka lebokose la theko. Joalokaha mehlala e bonts'a, sena se ka bolela hore melao e mecha molemong oa kakaretso ha e hlahisoe ho hang (kapa feela ka tekanyo e fokolang) ka lebaka la litšokelo tsa libel, kapa hore baahi ba tlameha ho sebelisa chelete ea bona ea lekhetho ho "buseletsa" lik'hamphani bakeng sa phaello e lahlehileng. Sena se thusa feela lik'hamphani tsa machabeng. Ba ka feta makhotla a naha le ho fumana litokelo tseo ho seng motho e mong sechabeng ea nang le tsona. "

Mohlala o khaotsoeng?

Leha ho le joalo, sistimi e tla tlasa khatello e ntseng e eketseha lefatšeng ka bophara - mme lipolotiki li nka karolo: linaha tse kang India, Ecuador, Afrika Boroa, Indonesia, Tanzania le Bolivia li se li felisitse litumellano tse joalo. Italy e tlohile ho Selekane sa Energy Charter, se kenyeletsang le mochini oa ISDS. Phetolelong e nchafalitsoeng ea sebaka sa khoebo sa Amerika Leboea NAFTA ho ke ke ha e-ba le ISDS pakeng tsa US le Canada. ECJ e nkile qeto ea hore ISDS ha e lumellane le molao oa EU lipakeng tsa linaha tsa EU (boholo ba litumellano ke keketseho ea pele ho EU). Qalong ea Pherekhong, linaha tsa litho tsa EU tsa 22 li phatlalalitse 2019 pheletso ea ISDS lipakeng tsa EU: hoo e ka bang 190 ea litumellano tse joalo e tla ameha. 2017 ea lla haholo Seboka sa Machaba a Kopaneng sa Khoebo le Nts'etsopele (UNCTAD) ka lekhetlo la pele e felisitse litumellano tse ngata tsa ho tsetela le ISDS ho feta tse ncha. Empa litumellano tse ling tsa ISDS le Vietnam le Mexico li se li buisanoe 'me joale li lokela ho amoheloa ke mekhatlo ea EU. Ntle le moo, lipuisano mabapi le litumellano tsa matsete li ntse li tsoela pele pakeng tsa EU le Japane, China le Indonesia.

ISDS: Tsamaiso e fosahetseng ea likhoebo

Mekhatlo e phahamisa demokrasi - e hlalositsoe ka metsotsoana e 180 likhoebo tse ngata le ho feta li sebelisa mokhoa o ikhethileng ho loants'a liqeto tsa demokrasi: ISDS (InvestorState Dispute Settlement). Ba qosa linaha tse limilione tse likete pele ho makhotla a tšireletso ea sephiri. Ha se baahloli ba ikemetseng ba etsang qeto, empa babuelli ba molao ba haufi le sehlopha ba fumanang chelete e ngata ho tsoa litsamaisong mme ba iphapanyetsa likahlolo tsa makhotla a molaotheo.

Lihlooho tse ling tsa bohlokoa mabapi le khetho.news

Photo / Video: Shutterstock.

E ngotsoe ke Karin Bornett

Moqolotsi oa litaba oa mahala le blogger ka khetho ea Sechaba. Labrador ea ratang theknoloji o tsuba ka tjantjello ea sebaka sa bolulo sa motse le sebaka se bonolo sa setso sa litoropong.
www.karolinkgatt.at

Leave a Comment