in ,

Motho a le mong - litokelo tse ngata?

Kaofela re utloile ka eona makhetlo a mangata Litokelo tsa botho utloile. Empa li bolelang? Na kaofela ke khoebo ea rona? Hona ba tlameha ho etsa eng? Kaha sehlooho sena se haufi haholo le pelo ea ka mme ho lokela ho hlaka haholoanyane ntlheng ena, ke thabile ho araba lipotso tse nepahetseng ka botlalo.

Litokelo tsa botho ke eng? Litokelo tsa botho ke karolo ea motheo oa bophelo bo hlomphehang. "Batho bohle ba tsoetsoe ba lokolohile ebile ba lekana ka seriti," ke ntlha ea pele ea bohlokoa e boletsoeng litokelo tsa botho. Motho e mong le e mong lefats'eng lena o na le litokelo tse tšoanang, ho sa tsotelehe hore na o kopane, o mosesane, o molelele, o mokhuts'oane, o motsho kapa o letlalo le khanyang, ho sa tsotelehe semelo sa bolumeli le morabe, bong, chebahalo le boits'oaro ba bong. Ho latela pono ea filosofi, ho na le mekhoa e mengata ea hore na hobaneng lintlha tse thathamisitsoeng li le bohlokoa ho latela boits'oaro. Tokoloho le eona ke karolo ea bohlokoa e sebetsang ho motho e mong le e mong ka bomong. Litokelo tsa botho li bile teng halelele hakae? Ka maikutlo a ka, e lokela ho lula e le teng. Ha se motho e mong le e mong ea e boneng joalo leetong la ho khutlela mehleng ea khale. Ntoeng ea Bobeli ea Lefatše, mehopolo e sehlōhō e ile ea phethahala, National Socialism e ile ea busa lefats'e. Leha ho le joalo, hantle kamora nako ena, qetellong, kamora liketso tse mpe, temohisiso e ile ea sebetsa: Motho e mong le e mong o lokela ho tseba ho phethahatsa litekanyetso tsa ho ba motho, a lumelloe ho phela ka khotso le ho ba le tokelo ea ho thabela tokoloho. Ho nepahala ha boitšoaro ke ntlha ea bohlokoa mona ke UDHR, phatlalatso e akaretsang ea litokelo tsa botho, e sebetsanang le litaba tsa motho ka mong. Har'a tse ling, e na le tokelo ea bophelo, lijo le bophelo bo botle, thuto, thibelo ea tlhokofatso le bokhoba 'me e phatlalalitsoe ke linaha tseo e leng litho tsa Machaba a Kopaneng ka la 2 Tšitoe 10.

Kaha chelete e ngoe le e ngoe ea tšepe e na le mahlakore a mabeli, khaolo ena le eona e na le lefifi. Leha palo e ntle ea batho, ea sechaba le ea batho ba ikemetseng, e tataisoa ke litokelo tsa botho, ho na le liketsahalo tse nyahamisang hoo e ka bang letsatsi le leng le le leng leo li hatakeloang ka lona. Palo ea liketsahalo e ajoa ho pholletsa le baahi bohle ba lefats'e, empa e fumaneha haholo linaheng tse tsoelang pele le tse hlahang. Liketsahalo tsena ha li kenyelle feela polao ea morabe, likahlolo tsa lefu le tlhokofatso, empa hape li supa tse sieang bohloko bo tebileng ba maikutlo, joalo ka liketso tsa thobalano tse sa reroang, peto, khatello le mosebetsi o qobelloang. Ke batho ba 'maloa ba entseng liketso tseo ba ka ikoahlaelang tsona' me ka karolo e 'ngoe ba sa li etse. Haholo-holo ha ho tluoa litokelo tsa botho, ho utloisa bohloko ho bua ka liketso tsena. Ke nahana hore molao oa khauta o reng, "Seo u sa batleng hore batho ba u etse sona, u se ke oa se etsa ho mang kapa mang" se nepahetse. E fana ka moelelo o etsang hore u nahane. Nahana ka eona pele, u nke bohato bo loketseng.

Tšusumetso?

Lipolotiki li bapala karolo ea bohlokoa ntlheng ena, baahi ba susumetsoa mme karolo e ngoe e latela maikutlo a fapaneng. Litlolo tsa molao li na le sepheo se fapaneng, empa hangata ke mekhatlo ea lipolotiki e susumelletsang batho ho nka mohato o latelang. Mohlala oa hajoale o bonts'a taba e kholo ea baphaphathehi, e teng le ho media. Ha se motho e mong le e mong ea ka phelelang litokelo tsa hae kamoo li leng ka teng. Batho ba tlameha ho sebetsana ka katleho le bophelo ba bona ba letsatsi le letsatsi tlasa maemo a sa khoneheng mme ba ipotse potso e ts'oanang mantsiboea a mang le a mang: Ke fumana joang hosane? Mehlala e meng e kenyelletsa China, naha e nang le sekhahla se phahameng ka ho fetisisa sa polao, le Korea Leboea, e bonang mekhoa ea tlhokofatso le kotlo ea lefu joalo ka ketsahalo ea letsatsi le letsatsi.

Rona bakeng sa motho e mong le e mong

Ho rona, litokelo tsa botho li qala ka sehlopha se senyenyane. Re sebetsana joang le ba bang? Batho ba bang ba re tšoara joang? Batho ba 'maloa ka pel'a rona ba ile ba khona ho etsa liphetoho, leha ba ne ba shebahala ba se na' mele, ba ile ba etsa mehlolo ka liketso tsa bona. Bao re lokelang ho ba bolela ke batho ba kang Mahatma Ghandi, letshwao la boipuso ba India, Eleanor Roosevelt, "Mofumahadi wa Pele wa Ditokelo tsa Botho" le Nelson Mandela, monna ya neng a lwana le morabe. Ka hona, sehlooho se ama e mong le e mong oa rona, kaofela ha rona re ka kenya letsoho hore ho phelisane ka khotso, empa hape re tlameha ho loanela litokelo tsa rona. Ka hona ke ipiletsa ho litekanyetso tsa kahare tsa motho e mong le e mong ea balang sena, tse thusang ho hlokomela takatso ea litokelo tsa botho. E lokela ho ba litholoana tse utloahalang tsa ho lula hammoho ho latela litokelo le ho li latela. Mohlomong ho motho e mong toro e nyane empa e kholo e tla qetella e phethahetse.

Poso ena e thehiloe ke Mokhethoa oa Setjhaba. Eena 'me u romelle molaetsa oa hau!

TLHOKOMELISO HO FIHLA AONTRIA

E ngotsoe ke Lisa Huppertz

Leave a Comment