kgetho
NEW YORK, United States - Selekane sa histori sa UN mabapi le leoatle se se se batla se lumellane le Machaba a Kopaneng Lilemo tse mashome a mabeli tsa lipuisano. Sengolwa jwale se tla hlophiswa le ho fetolelwa ka botekgeniki pele se amohelwa ka molao kopanong e nngwe. Tumellano ena ke tlholo e kholo bakeng sa paballo ea maoatle ebile ke sesupo sa bohlokoa sa hore linaha tse ngata li ntse li sebetsa lefatšeng le ntseng le arohana.
Tumellano ea konteraka ena e boloka sepheo sa 30×30 - Sireletsa 30% ea maoatle a lefatše ka 2030 - phela. E fana ka mokhoa oa ho theha libaka tse sirelelitsoeng ka botlalo kapa tse phahameng haholo maoatleng a lefats'e. Sengoliloeng se ntse se e-na le mefokolo 'me mebuso e hloka ho netefatsa hore selekane sena se kenngoa ts'ebetsong ka mokhoa o nepahetseng le ka toka e le hore se nkoe e le selekane se nang le takatso e matla.
DR. Laura Meller, Oceans Campaigner, Greenpeace Nordic, o itse ho tsoa New York:
“Lena ke letsatsi la bohlokoa historing la paballo ea lintho le sesupo sa hore lefatšeng le arohaneng, paballo ea tlhaho le batho ba ka hlōla lipolotiki tsa lefatše. Re babatsa linaha bakeng sa ho batla ho lumellana, ho behella ka thōko liphapang le ho theha selekane se re thusang ho sireletsa maoatle, ho aha matla a ho mamella phetoho ea maemo a leholimo, le ho sireletsa bophelo le mekhoa ea boipheliso ea batho ba limilione tse likete.
“Joale re ka qetella re tlohile ho bua ho ea ho ho etsa liphetoho tsa sebele leoatleng. Linaha li tlameha ho amohela selekane sena ka molao le ho se tiisa kapele kamoo ho ka khonehang hore se kene tšebetsong, ebe joale li fana ka libaka tse sirelelitsoeng ka botlalo tsa maoatle tse hlokoang ke polanete ea rona. Nako e ntse e ts'oara ho fana ka 30×30. Re saletsoe ke halofo ea lilemo tse leshome 'me re ke ke ra iphapanyetsa."
The High Ambition Coalition, e kenyelletsang EU, US le UK, le China, e ne e le libapali tsa bohlokoa ho phetheleng selekane. Matsatsing a 'maloa a fetileng a lipuisano, bobeli ba bona ba iponahalitse ba ikemiselitse ho sekisetsa le ho theha lilekane ho fapana le ho jala likarohano. Linaha tsa Lihlekehleke tse Nyenyane li bontšitse boetapele nakong eohle ea ts'ebetso mme G77 e qalile ho netefatsa hore selekane se ka kengoa tšebetsong ka mokhoa o nepahetseng le o lekanang.
Karolelano e nepahetseng ea melemo ea lichelete ho tsoa mehloling ea liphatsa tsa lefutso ea metsing e bile ntlha ea bohlokoa ea ho khomarela. Sena se ile sa hlakisoa feela letsatsing la ho qetela la lipuisano. Karolo ea libaka tse sirelelitsoeng tsa maoatleng tsa selekane e felisa liqeto tse robehileng tse thehiloeng tumellanong tse hlotsoeng ho sireletsa maoatle ka mekhatlo e teng ea libaka joalo ka Khomishene ea Leoatle la Antarctic. Leha mongolo o ntse o na le litaba tsa bohlokoa, ke selekane se sebetsang se fanang ka sebaka sa ho qala ho sireletsa 30% ea maoatle a lefatše.
Sepheo sa 30×30 seo ho lumellanoeng ka sona ho COP15 mabapi le mefuta-futa ea limela e ke ke ea finyelloa ntle le selekane sena sa histori. Ho bohlokoa hore linaha li netefatse selekane sena ka potlako le ho qala mosebetsi oa ho theha libaka tse kholo tse sirelelitsoeng ka botlalo tsa maoatle tse koahelang 2030% ea maoatle ka 30.
Joale mosebetsi o boima oa ho tiisa le ho sireletsa maoatle oa qala. Re tlameha ho ikahela mothating ona oa ho loantša litšokelo tse ncha joalo ka merafo e tebileng ea leoatle le ho tsepamisa maikutlo ho nkeng mehato ea ts'ireletso. Batho ba fetang limilione tse 5,5 ba saenetse boipiletso ba Greenpeace bo batlang selekane se matla. Ena ke tlholo ea bona kaofela.
mohloding
Lifoto: Greenpeace
