in , ,

Greenpeace e Tobane le Leeto le tebileng la Meepo ea Leoatleng la Pacific | Greenpeace int.

Pacific Bochabela, la 26 Hlakubele 2023 - Batšehetsi ba Greenpeace International ba ile ba ema ka khotso ba shebane le sekepe sa Brithani sa lipatlisiso se bitsoang James Cook metsing a Pacific e ka bochabela ha se khutla leetong la libeke tse supileng ho ea karolong e ka thōko ea Leoatle la Pacific e reretsoeng ho rafa maoatleng a tebileng. Moitseki o ile a hloa lehlakoreng la sekepe se tsamaeang ho bula banner e ngotsoeng "Say No to Deep Sea Mining" ha batšehetsi ba babeli ba Maindia a Maori ba sesa ka pel'a RRS James Cook, e mong a tšoere folakha ea Māori ha e mong a e-na le Folaga e le 'ngoe e ngotsoeng. "Don Mine not the Moiana". [1]

“Ha tsitsipano ea lipolotiki e ntse e phahama mabapi le hore na ho lumelletsoe ho rafshoa botebong ba leoatle, lithahasello tsa khoebo leoatleng li ntse li tsoela pele joalokaha eka ke tumellano e entsoeng. Joalokaha eka ho romela sekepe e ne e se ntho e khopisang ka ho lekaneng ho lumella tšenyo e tsoelang pele ea tikoloho ea rōna, ke nyeliso e sehlōhō ho romela e mong ea reheletsoeng ka mokolone ea tummeng hampe ka ho fetisisa oa Pacific. Ka nako e telele batho ba Pacific ba qheletsoe ka thoko ho liqeto tse amang libaka le metsi a rona. Ntle le haeba mebuso e thibela indasteri ena ho qala, matsatsi a lefifi ka ho fetisisa historing a tla ipheta. Re hana bokamoso ka meepo e tebileng ea leoatle", ho boletse James Hita, moitseki oa Māori le moetapele oa Pacific oa letšolo la merafo e tebileng ea leoatle la Greenpeace International.

Hajoale baemeli ba tsoang mebusong ea lefats'e ba bokane ho International Seabed Authority (ISA) Kingston, Jamaica ho buisana ka hore na indasteri ena e senyang. e ka fumana leseli le letala selemong sena [2]. Ho sa le joalo, k'hamphani ea merafo e tebileng ea leoatle UK Seabed Resources e sebelisa leeto la RRS James Cook - le tšehelitsoeng ka chelete ea sechaba ho tsoa UK - ho nka mehato e meng ea ho qala liteko tsa merafo pele lipuisano li ka phethoa [3].

Leeto la RRS James Cook, le tsejoang e le Smartex (Seabed Mining And Resilience To Experimental Impact) [3], le laoloa UK ke Natural Environment Research Council (NERC) le balekane ba kang Natural History Museum, British Geological Survey le JNCC. le Liunivesithi tse 'maloa tsa Brithani li tšehelitsoe ka lichelete ho sechaba. UK e tšehetsa tse ling tsa libaka tse kholo ka ho fetisisa bakeng sa lipatlisiso tsa merafo e tebileng ea leoatle, 133.000 km e koahetsoeng ea Leoatle la Pacific.

Bo-rasaense ba fetang 700 ba tsoang linaheng tse 44 ba se ba atlehile khahlanong le indasteri ho saena Lengolo le bulehileng le hlokang khefutso. “Lihloliloeng tsa leoatleng le mefuta-futa ea lintho tse phelang li ntse li fokotseha ’me hona joale hase nako e nepahetseng ea ho qala tšebeliso e mpe ea liindasteri leoatleng le tebileng. Ho hlokahala khefutso ho re fa nako ea ho utloisisa ka botlalo tšusumetso e ka bang teng ea merafo e tebileng ea leoatle e le ho etsa qeto ea hore na re tsoele pele. Ka bonna, ke lahlehetsoe ke tšepo ho botsamaisi ba hajoale ba ISA ho etsa qeto ena ’me ho hlakile haholo hore batho ba ’maloa, ba susumetsoang ke lithahasello tsa moruo, ba sothile mokhoa o lokelang ho emela lithahasello tsa batho bohle.” ho boletse Alex Rogers, Moprofesa oa Biology Univesithing ea Oxford le Motsamaisi oa Saense oa REV Ocean.

Leeto la Smartex le ile la etela se seng sa libaka tsena tse nang le mangolo a tumello ea ho hlahloba 'me la khutlela libakeng tseo ho etsoang merafo ea teko ea pele ka 1979 ho lekola liphello tsa nako e telele tsa merafo. Greenpeace International e kopa hore lintlha tsohle tse mabapi le phello ea merafo e ka tlas'a leoatle holim'a tikoloho ea 44 lilemong tse fetileng li fumanehe ho tsebisa mebuso lipuisanong tsa kopano ea ISA e ntseng e tsoela pele.

Khamphani ea meepo ea leoatle e tebileng UK Seabed Resources ke molekane oa morero oa Smartex mme webosaete ea k'hamphani ea motsoali oa mehleng e re leeto lena "karolo e latelang ea lenaneo la eona la ho hlahloba” – ho etsa hore e be mohato o hlokahalang mabapi le liteko tse reriloeng tsa merafo tsa Khampani hamorao selemong sena [4] [5].

Ha se lekhetlo la pele ho phahamisoa lipelaelo libokeng tsa ISA mabapi le ho khetholla pakeng tsa lipatlisiso tse reretsoeng ho ntlafatsa kutloisiso ea batho ea leoatle le tebileng le mesebetsi ea lipatlisiso bakeng sa merafo e tebileng ea leoatle. A Lengolo le saennoeng ke bo-rasaense ba 29 ba leoatle le tebilenge hlahisitsoeng kopanong e fetileng ea ISA, e itse: “Bokaholimo ba leoatle ba machaba ke ba rona kaofela. Re hlokomela tokelo le boikarabelo ba ho ithuta ka tsamaiso ea leoatle le tebileng molemong oa tsebo ea batho. Lipatlisiso tsa mahlale ho utloisisa hore na tikoloho e tebileng ea maoatle e sebetsa joang le ho ts'ehetsa lits'ebetso tsa bohlokoa li fapane le mesebetsi e entsoeng tlas'a likonteraka tsa lipatlisiso tse fanoeng ke Lekhotla la Machaba la Seabed."

Lipuisano kopanong ea ISA li tšoarella ho fihlela la 31 Hlakubele. Diplomats ho tloha bekeng e fetileng o ile a qosa hlooho ea ISA, Michael Lodge, ka ho lahleheloa ke leeme le batloang ke boemo ba hae and Ho kena-kenana le ho etsa liqeto tsa mmuso ho ISA potlakisa morafo.

FELLA

Linepe le livideo li fumaneha MONA

Mantsoe

[1] Bakeng sa batho ba Pacific, haholo litšōmong tsa Te Ao Māori, Moana e akaretsa maoatle ho tloha matamong a majoe a sa tebang ho ea botebong ba maoatle a phahameng. Moiana ke leoatle. 'Me ka ho etsa joalo, e bua ka kamano ea mantlha eo batho bohle ba Pacific ba nang le eona le Moana.

[2] Likontraka tse 31 tsa ho hlahloba ho sebetsa ha merafo ea leoatleng le tebileng, tse nkang sebaka sa lisekoere-kilomitara tse fetang milione tsa maoatle a machaba, li fanoe ke Lekhotla la Machaba la Leoatle la Leoatle (ISA). Linaha tse ruileng li laola nts'etsopele ea merafo e tebileng ea leoatle 'me li tšehetsa lilaesense tse 18 ho tse 31 tsa lipatlisiso. China e na le likonteraka tse ling tse 5, ho bolelang hore ke kotara feela ea likonteraka tsa lipatlisiso tse tšoaroang ke linaha tse tsoelang pele. Ha ho naha ea Afrika e tšehetsang lipatlisiso tse tebileng tsa liminerale tsa leoatle mme ke Cuba feela e tsoang seterekeng sa Latin America e tšehetsang laesense e le karolo ea kopano le linaha tse 5 tsa Europe.

[3] Leeto lena ke karolo ea lenaneo la lipatlisiso la k'hamphani ea merafo ea leoatle e tebileng ea Brithani, ho latela webosaete ea k'hamphani, ka khampani 2020 kakaretso tlaleho ea tikoloho Lintlha tsa ho kenya letsoho ha UK Seabed Resources ho Smartex ho tloha qalong le ho bua ka "boitlamo bo boholo" ba k'hamphani morerong ona. Takatso ea Khampani ea ho tloha mosebetsing oa ho etsa lipatlisiso ho ea ho tšebeliso e mpe e bonahala tlalehong ea UK Seabed Resources litlhoko tsa sechaba tsa hore mebuso e lumelle merafo e tebileng ea leoatle kapele kamoo ho ka khonehang. Basebetsi ba babeli ba UK Seabed Resources, ho kenyeletsoa Mookameli oa eona Christopher Willams, ke e thathamisitsoeng e le karolo ea sehlopha sa morero oa Smartex. Baemeli bana ba lik'hamphani tsa merafo le bona ba bile teng lipuisanong tsa Lekhotla la Machaba la Seabed e le karolo ea moifo oa 'Muso oa UK (Steve Persall ka 2018Leha ho le joalo, Christopher Williams ka makhetlo a 'maloa ho qetela ka November 2022). Leeto lena le bula tsela ea hore k'hamphani ea merafo ea Borithane e leke lisebelisoa tsa merafo hamorao ka 2023. leeto le reriloeng la ho latela ka 2024 ka mor'a liteko tsa merafo

[4] UKSR hlalositsoe phetoho ea eona ea morao-rao ea beng e le karolo ea phetoho ea ho tloha mesebetsing ea ho hlahloba "ho ea tseleng e ka tšeptjoang ea ho tlatlapa," le hoja qeto ea ho bula leoatle ho ea merafong e itšetlehile ka mebuso. Loke, k'hamphani ea Norway e rekang UKSR, e hlalositse mohato ona e le "tsoelopele ea tlhaho ea tšebelisano e matla e teng lipakeng tsa UK le Norway indastering ea oli le khase e kantle ho naha".

[5] UKSR e ne e le, ho fihlela haufinyane, e nang le letsoho la UK la k'hamphani ea US Lockheed Martin. Ka la 16 Hlakubele, Loke Marine Minerals e phatlalalitse ho nkuoa ha UKSR. Molula-setulo oa Loke Hans Olav Hide o boletse Reuters: "Re na le tumello ea 'Muso oa UK… Sepheo sa rona ke ho qala ho hlahisa ho tloha 2030."

mohloding
Lifoto: Greenpeace

E ngotsoe ke kgetho

Khetho ke sethala sa litaba sa sechaba se ikemetseng, se ikemetseng ka botlalo le sa lefats'e mabapi le botsitso le sechaba, se thehiloeng ka 2014 ke Helmut Melzer. Mmoho re bonts'a mekhoa e meng e metle likarolong tsohle le ho ts'ehetsa liqapi tse nang le moelelo le mehopolo ea bokamoso - e hahang-ea bohlokoa, e nang le tšepo, ho fihlela lefats'e. Sechaba sa boikhethelo se ikemiselitse feela litaba tse amehang le ho ngola tsoelo-pele e kholo e entsoeng ke sechaba sa rona.

Leave a Comment