in

Boithati bohle?

Ebang ke lipuisanong ho Heuriger, mecheng ea litaba tsa sechaba kapa mecheng ea litaba ea khale, motho a ke ke a hlakisa taba ea hore sechaba sa heso ke ntho e bokelloang ke baetsi ba litekanyetso ka lebaka la ho hloka mamello.

egoism

Batho ba phehella lipakane tsa bona ntle le ho nahana hore na sena se ama ba bang joang. Ka mokhoa o hlakileng sena se tlisa potso ea hore na tlhaho ea motho ha e lumellane ka tlhaho. Ha re sheba nalane ea ho iphetola ha lintho, e fana ka leseli mabapi le taba ena. Bakeng sa liphoofolo tsohle tse lulang ka lihlopha, mpho ea ho mamella ke ntho ea mantlha ea hore ho phela hammoho sechabeng ho sebetse ho hang. Ho ba bonngoeng hammoho ho tlisa maemo ao ho 'ona sepheo sa setho ka seng se sa lumellaneng. Tsena li na le monyetla oa likhohlano, 'me haeba matla a ho mamella a ne a le sieo, maemo ana kaofela a ne a tla eketseha. Kaha litšenyehelo tsa likhohlano li phahame haholo ho feta melemo e ka bang teng, qeto hangata e le molemong oa mamello.

Ha baholo-holo ba rona ba ntse ba qobelloa ke phetoho ea maemo a leholimo hore ba tlohe phuleng ea pula ho ea sehlekehlekeng sena, ba ile ba tobana le mathata a macha ka ho felletseng. Bahlahisi ba neng ba bapala karolo e nyane joale e se e le bothata ba nnete. E le ho khona ho loantša ho ja, baholo-holo ba rona ba ile ba kopana ka lihlopha tse kholo. Ka lihlopha, menyetla ea motho ea oelang ho sebatana e ea fokotseha ka lebaka la ho sebetsa ha mekhoa e mengata. Ka lehlakoreng le leng, bophelo ba sehlopha ka bo bona ha bo lumellane ka bohona. Ebang ke lijo kapa lisebelisoa tse ling, lithahasello tsa batho hangata li qothisana lehlokoa. Ke feela ka ho sebelisa melao moo bophelo bo ka hlophisang sehlopha hore maemo ana a se ke a nyoloha.

INFO: Sehlopha sa boithati sa boithati
Bill Hamilton e qapile polelo "ho utloa ka boithati". Sena se fosahetse ka mabaka a mabeli: Qalong, ha e bua ka sehlopha se nang le litšekamelo tsa boithati. Ntle le moo, boithati bo bohlokoa haholo polelong, e utloang haholo joaloka maqiti a maele le ho se mamellane. Ego egoism. Leha ho le joalo, haeba re hlahlobisisa seo Hamilton a se hlalosang ka poleloana ena, setšoantšo se hlakileng le ho feta sea itlhahisa: batho ka bomong ba ikopanya hammoho ka lihlopha, hobane e sebeletsa tsoelo-pele ea bona - ho fihlela joale ho ea bokong. Leha ho le joalo, bophelo ba sehlopha bo etsa qeto ea hore litho li tšoarana ka mamello. Mekha ea sechaba ha se litokomane tse sa hlophisitsoeng, empa ke mekhatlo e rarahaneng e hlophisitsoeng ke melao ea sechaba. Mohlala, ho na le mekhoa e laoloang hore na setho ka seng se bapala kapa se tlola melao. Li-egoists tse hloekileng ha li ratehe ka lihlotšoana, 'me boitšoaro bo joalo ha bo tloheloe, boa fuoa kotlo kapa bo otloa ntle le sehlopha. Mehlala ea likhopolo tsa lipapali li bonts'a hore ka lihlopha tsa sechaba, litho ka bomong li rua molemo ka ho ba le mamello ho ba bang mme ha li kene tseleng ea lipheo tsa bona. Ho fihlella hona ho bula monyetla oa ho phehella lipheo tse kholo tse hlokang ho sebelisana. Qetellong, ba khonang ho fumana tekanyo e kopanyang mamello le taolo, ba tla rua molemo, e le hore mamello e ba ntho ea mantlha ea ho phela hammoho.

Mekhoa ea Boithati le Taolo

Bakeng sa litho tsa sehlopha, ho ba sehlopheng ho ne ho le molemo haholo (hobane se seng se sa jeoe ke nkoe e latelang ea saber-toothed e tlang), ho ne ho loketse hore o siele ba bang litholoana tse monate haholo, kapa o sa fumane sebaka se setle sa ho robala. Leha ho baloa palo ena e sa hlokeng litšenyehelo tse ngata, ha ho itlele feela hore litho tsohle tsa sehlopha li tsebe ho "phela le ho iphelisa". Ka hona, mekhoa ea taolo e bile teng e netefatsang hore ho fana ha seatla se bulehileng ha ho sebelisoe. Ha e le hantle, ba netefalitse hore sebaka sa bolulo ha se lehlakoreng le le leng, le hore, bao, e le baikaketsi, ba neng ba batla feela ho khetha morara o tsoang khekheng ea sechaba, ba ne ba sa rate ho bonoa sehlopheng. Lits'ebetso tsena li sebelitse hantle haholo lihlopheng tseo baholo-holo ba rona ba qetileng boholo ba nalane ea bona. Ka nako e telele, palo ea litho tsa sehlopha ha e fetise moeli oa 200. Sena ke boholo ba sehlopha se lumellang motho e mong le e mong hore a tsebe mong le e mong, ka hona, ha ho na motho ea nyamelang. Feela ka ho rarolla le ho hlaha ha litoropo tsa pele, metsana e ne e le khōloanyane.

'Mè oa egoism

Ha se feela lihlopha tsena tse kholo tsa batho tse rarahaneng sechabeng mme li lumella ho hlaha ho sa tsejoe, li boetse li bolela hore mekhoa ea ho iphetola ha lintho e sirelletsang khahlanong le tlatlapo ha e sa sebetsa hantle joalo.
Boithati le ho hloka mamello hoo re ho bonang kajeno ha ho joalo ka sebopeho sa batho. Ho e-na le hoo, ke hobane 'nete ea hore litloaelo tsa maemo a bophelo a bophelo bo botle ha li sa sebetsa ka lebaka la maemo a bophelo a fetohileng. Seo nakong ea nalane ea rona ea thuto ea ho iphetola ha lintho se ileng sa etsa bonnete ba hore baholo-holo ba rona ba kopana ka mamello le tlhompho, ba hloleha mokhatlong o sa tsejoeng.

Na ka hona re tlameha ho nyahama le ho inehela ho ts'oenyeho ea hore baahi ba toropo e kholo ba ke ke ba thusa empa ba ichebile boithati ba ho phahamisa litšepe, ho halefela motho e mong 'me ba feta mahlomoleng ka tsela e bohloko? Ka lehlohonolo, joalo ka ha lebitso la eona le bontša, Homo sapiens e fuoa kelello e matla. Boko bona bo boholo bo lekanang bo re fa matla a ho sebetsana le mathata le liphephetso tse ncha ho isa bohōleng ba litharollo tse bonolo.

Katleho ea Homo sapiens e thehiloe haholo ho bokhoni ba ho arabela kapele ho maemo a bophelo. Ka hona, le ha biology e ka se fane ka karabo potsong ea hore na re beha joang mamello mekhatlong e sa tsejoeng sebakeng sa litekanyetso, motho ea setso le moetlo o khona ho etsa joalo. Ka melao e sa reroang le melao e hlophisitsoeng, re netefatsa hore bonngoe ba rona bo tšoauoa ka tlhompho ea bobeli le ho phehella merero ea motho e se nang toka e tlosoa kapa ea fuoa kotlo.

Ka kakaretso, sena se sebetsa hantle haholo. Haeba baetsi ba maikutlo ba ne ba nepile ka pente ea bona e ntšo, ho ne ho ke ke ha khonahala hore ho be le khotso har'a bona toropong e kholo. Empa ke sona hantle se hlalosang bophelo ba rona ba letsatsi le letsatsi. Re bula lemati, 'me re phahama ka terakeng ha re nahana hore motho e mong o hloka setulo ho re feta,' me re lahlela litšila ka terakeng eseng feela seterateng. Lenane lena la boitšisinyo bo fokolang ba ho mamellana le ka tsoelapele ka nako e telele. Ke tsa tlhaho ho rona hoo re sa li lemoheng ho hang. Ke karolo ea bophelo ba rona ba letsatsi le letsatsi hoo re ka lemohang feela ha moetlo o lebelletsoeng oa bolulo o hloleha.

E nepahetseng vs. mpe

rona temoho na ke nnete empa ho latela 'mapa oa menyetla. Ho fapana le hoo, haholo-holo lintho tse etsahalang ka seoelo, rea hlokomela. Sena se ka ba teng ho rona histori ho iphetola ha lintho hobane re tsepamisa likelello tsa rona linthong tse sa tsamaee hantle litseleng. Empa sena se fetoha bothata haeba re nahana hore re ka lekola menyetla ea sebele.
Koranta e bontšang liketsahalo tsa letsatsi bophelong ba sebele e ne e ke ke ea baloa. Boholo ba eona, e ne e ka ba le melaetsa e hlalosang ts'ebetso e boreleli ea ts'ebetso le ts'ebelisano e lumellanang. Le ha ho le joalo, ha u bula koranta, e tletse ka lintlha tsa bosholu. Tse tloaelehileng lia nyamela, tse sa tloaelehang li fumana tlhokomelo. Mekhabiso ea khale, mme haholo-holo ea sechaba, mecha ea litaba e lokela ho tsotelloa ka hloko hobane ha e sa koaheloa. Se ka khahlisang tlhokomelo se emeloa haholo.
Boko ba rona bo sebetsang bo re lumella ho bonts'a le ho loants'a sena ka ho ipoloka re leash, mme neng kapa neng ha e lumela ho hong, e botsa hore na e tseba eng.

INFO: Tsela eo e leng ea tlhaho ea tlhaho
Biology hangata e sebelisetsoa ho hlalosa boitšoaro ba egoistic kapa esita le ho e beha mabaka. Phoofolo ho rona e na le boikarabello ba ho ipehela lipakane molemong oa sechaba 'me ka hona (ebile ha ea lokela) ho fetola letho. Khang ena e fosahetse ebile ha e lumellane. Mofuteng o mong le o mong o sa pheleng o le mong, empa o phela ka lihlotšoana, mamello ho litho tse ling tsa sehlopha ke boemo ba tšebetso ea bonngoe. Kahoo, mamello ke tšibollo e ileng ea etsoa khale pele batho ba pele ba hlaha. Ho sebelisa biology joalo ka lebaka e le lebaka, ho ke ke ha hlalosoa hobane ho thehiloe molemong oa thuto ea tlhaho hore se ka hlalosoang ka tlhaho le sona se nepahetse ebile se lokela ho loanela. Mokhoa ona o etsa hore re phele re le libopuoa 'me re hana hore le rona re mekhatlo ea bophelo le litloaelo tse sa senoloang mekhoako ea likokoana-hloko. Mekhoa ea rona ea boitšoaro ea ho iphetola ha lintho kajeno e khetholla liketso tsa rona ka mokhoa o lekanyelitsoeng - e re nolofalletsa ho etsa lintho tse ling ha ba bang ba bitsa chelete e ngata ho li hlola. Boitšoaro bo lumellanang le tloaelo ea rona ea tlhaho ea tlhaho bo ikutloa bo batla bo theoha, ha o ntse o etsa lintho tse sa thehoang ka bophelo o ka tšoantšoa le ho hloa moepa. Lintho tsa bobeli lia khathatsa, empa ho hang ha ho khonehe. Mang kapa mang ea fetang bophelo ka mokhoa oa sebapali oa 'nete o tlameha ho emela' nete ea hore ha se motho ea motle haholo. Biology ha e lokafatse.

Photo / Video: Shutterstock.

Leave a Comment