Media negativity

"Re lokela ho shebisisa tsela eo litaba (tse mpe) li hlahisoang ka eona mecheng ea litaba, hammoho le khafetsa ea ho kopana le litaba, ho thibela batho ho susumetsoa ke ho se tsotelle."

Ho tsoa ho Na litaba li etsa hore re se ke ra thaba? thuto, 2019

U fihla u phutholohile holong ea ba fihlang seteisheneng sa terene motseng oa heno 'me u lebeletse ho fihla hae u phutholohile. Leha ho le joalo, li se li ntse li le teng, litšoantšo tsa likoluoa ​​tsa morao-rao li ntse li qepha likrineng tsa lintlha, tseo ho leng thata ho li hanela. Tšoantšiso e 'ngoe e latela e latelang, e ntseng e eketseha ea tšoaetso ea corona e fapanyetsana le likoluoa ​​tsa tlhaho, litlaleho tsa lintoa, litlhaselo tsa bokhukhuni, lipolao le mahlabisa-lihlong a bobolu. Ho bonahala eka ha ho na ho phonyoha ho potlaka ha boitsebiso bo bobe bo feteletseng - 'me ha ho na likarabo tsa potso "Eng hona joale?".

Ketsahalo ena e na le limelo tse ngata, tse 'nileng tsa batlisisoa haholo ke mefuta e mengata e fapaneng ea lithuto tsa mahlale. Hangata liphello lia hanyetsana le tse tebileng, 'me ha ho na liphuputso leha e le life tse nkoang li tšepahala. Leha ho le joalo, se tiileng ke hore khetho ea se fetohang litaba e hlaha sebakeng se rarahaneng sa ho itšetleha. Ka mantsoe a bonolo, ho ka boleloa hore mecha ea litaba e tlameha ho iphelisa 'me tabeng ena e itšetlehile haholo ka lipolotiki le khoebo. Ha babali ba bangata ba ka fihlelleha, ho na le menyetla e metle ea ho fumana lichelete.

Boko bo lebisitsoe kotsing

E le ho hohela tlhokomelo e ngata ka potlako kamoo ho ka khonehang, molao-motheo o ile oa lateloa ka nako e telele ka ho fetisisa: "litaba tse mpe feela ke litaba tse monate". Seo bofokoli e sebetsa hantle haholo ntlheng ena e amana haholo le tsela eo boko ba rona bo sebetsang ka eona. Ho nahanoa hore, ka lebaka la ho iphetola ha lintho, ho lemoha ka potlako kotsi ho ne ho emela monyetla oa bohlokoa oa ho pholoha le hore boko ba rona bo bōpiloe ka tsela e nepahetseng.

Haholo-holo libaka tsa rona tsa khale tsa boko tse kang boko ba boko le tsamaiso ea limbic (haholo-holo hippocampus e nang le maqhama a matla ho amygdala) e arabela ka potlako ho susumetsa maikutlo le khatello ea maikutlo. Maikutlo 'ohle a ka bolelang kotsi kapa pholoho a se a ntse a lebisa liketsong nako e telele pele likarolo tse ling tsa boko li ka ba le nako ea ho hlophisa boitsebiso bo kenngoeng haholo. Hase feela hore bohle re na le boikutlo ba ho itšoara ka matla ho feta lintho tse mpe, hape ho ngotsoe hantle hore boitsebiso bo bobe bo sebetsoa ka potlako le ka matla ho feta boitsebiso bo botle 'me hangata bo hopoloa hamolemo. Ketsahalo ena e bitsoa "negativity bias".

Ke maikutlo a matla feela a fanang ka phello e tšoanang. Li ka boela tsa sebelisoa ho lebisa tlhokomelo kapele le ka matla. Re angoa ke se re atamelang. Haeba ntho e 'ngoe e le hole, ka bo eona e phetha karolo e ka tlaase ho boko ba rona. Ha re ikutloa re ameha ka ho toba haholoanyane, re arabela ka matla haholoanyane. Ka hona litšoantšo li na le phello e matla ho feta mantsoe, mohlala. Ba theha maikutlo a ho ba haufi le sebaka.

Tlaleho e boetse e latela moelelo ona. Litaba tsa lehae ka nako e 'ngoe li ka ba "tse ntle". Setima-mollo se tsejoang ke motho e mong le e mong toropong e ka ba sebali sa litaba pampiring ea lehae ha se pholosa katse ea moahelani sefateng. Leha ho le joalo, haeba ketsahalo e le hole, e hloka likhothatso tse matla joalo ka ho makala kapa maikutlo e le hore e ka hlalosoa e le ea bohlokoa bokong ba rona. Litlamorao tsena li ka bonoa hantle lefats'eng la mecha ea litaba ea tabloid, har'a tse ling. Leha ho le joalo, monahano ona o na le liphello tse tebileng haholoanyane litabeng tsa lefatše le ho rōna re le batho ka bomong.

Re bona lefatše hampe haholoanyane

Sephetho sa ho tsepamisa maikutlo tlalehong e mpe, har'a tse ling, se na le litlamorao tse hlakileng ho motho ka mong. Sesebelisoa seo hangata se qotsoang mabapi le pono ea rona ea lefatše ke "teko ea tsebo" e entsoeng ke mofuputsi oa bophelo bo botle oa Sweden Hans Rosling. Ha e etsoa machaba linaheng tse fetang 14 tse nang le batho ba likete tse 'maloa, kamehla e lebisa liphellong tse tšoanang: Re hlahloba maemo a lefatše ka tsela e mpe ho feta kamoo e hlileng e leng kateng. Ka karolelano, ka tlase ho karolo ea boraro ea lipotso tse 13 tse bonolo tsa ho khetha tse ngata li arajoa ka nepo.

Negativity - Tšabo - Ho hloka matla

Joale ho ka nahanoa hore maikutlo a fosahetseng ka lefatše a ka eketsa boikemisetso ba ho fetola ntho e itseng le ho ba mafolofolo. Liphetho tse tsoang ho psychology le neuroscience li hlahisa setšoantšo se fapaneng. Liphuputso tse mabapi le liphello tsa kelello tsa tlaleho e mpe li bontša, ka mohlala, hore ka mor’a ho shebella litaba tse mpe thelevisheneng, maikutlo a nyahamisang a kang ho tšoenyeha le ’ona a eketseha.

Phuputso e boetse e bontšitse hore liphello tse ka lekanyetsoang tsa tlaleho e mpe li ile tsa khutlela sebakeng sa pele feela (pele litaba li sebelisoa) sehlopheng sa boithuto seo hamorao se ileng sa tsamaea le mehato ea kelello e kang ho phomola ho tsoelang pele. Liphello tse mpe tsa kelello li ile tsa tsoela pele ho sehlopha sa taolo ntle le tšehetso e joalo.

Ho se tsotelle ha mecha ea litaba le hona ho ka ba le phello e fapaneng: maikutlo a ho hloka matla le ho hloka thuso a eketseha, 'me maikutlo a ho khona ho etsa phapang a lahleha. Boko ba rona bo kena "mokhoeng oa mathata a kelello", biology ea rona e sebetsana le khatello ea maikutlo. Ha re ithute hore na re ka etsa eng ho fetola ntho e itseng. Re ithuta hore ha ho na thuso ho qoaketsana.

Ho imeloa kelellong ho etsa hore u se ke ua qabana, maqheka a ho sebetsana le bothata ke ntho e 'ngoe le e' ngoe e bakang leshano la ts'ireletso, joalo ka: ho sheba hole, ho qoba litaba ka kakaretso ("ho qoba litaba"), ho labalabela ntho e ntle ("escapism") - kapa esita le tšehetso. sechabeng le/kapa menahano - ho fihlela likhopolong tsa morero oa bolotsana.

Ho se tsotelle mecheng ea litaba: ha e le hantle ho ka etsoa eng?

Litharollo li ka fumaneha maemong a fapaneng. Boemong ba boralitaba, mekhoa ea "Positive Journalism" le "Constructive Journalism" e hlahile. Seo mekhoa e 'meli e tšoanang ka eona ke hore ba ipona e le mohanyetsi oa "negativity bias" tlalehong ea khale ea mecha ea phatlalatso le hore ka bobeli ba itšetlehile haholo ka tharollo e thehiloeng ho melao-motheo ea "positive psychology". Ka hona, tse bohareng ke litebello, litharollo, maikutlo a ho sebetsana le mathata a sa tšoaneng a lefatše le ntseng le eketseha le rarahaneng.

Empa ho boetse ho na le litharollo tse hahang ka bomong ho feta maqheka a ho sebetsana le boemo a boletsoeng ka holimo. Mokhoa o tsebahalang o 'nileng oa paka hore o khothalletsa tšepo le ho fokotsa "leeme la ho se tsotelle" o ka fumanoa ho seo ho thoeng ke mokhoa oa ho ba le kelello - o boetse o fumane tlhaloso mekhoeng e mengata ea phekolo. Kamehla ho bohlokoa ho theha menyetla e mengata kamoo ho ka khonehang ea ho itsetsepela "mona le hona joale". Mekhoa e sebelisoang ho tloha ho boikoetliso ba ho phefumoloha, mefuta e sa tšoaneng ea ho thuisa ho ea ho boikoetliso ba 'mele. Ka ho itloaetsa ho fokolang, e 'ngoe ea lisosa tse ka sehloohong tsa litlhoko tse feteletseng le ho hloka thuso ho bakoang ke ho hloka thuso ho ka lokisoa ka nako e telele - bonyane ha feela sesosa sa khatello ea kelello ka bomong se ka fumanoa ka ntle' me ha se khutlele botebong- Khatello ea maikutlo eo hangata e akaretsang hohle 'meleng oa motho , e lulang e tsamaea le sechaba sa rona kajeno.

Photo / Video: Shutterstock.

E ngotsoe ke Clara Landler

Leave a Comment