in

Se aia tatau mo manu

Aia tatau mo manu

Se aia tatau mo manu? A maeʻa le palota a le setete i Lower Austria, o le FPÖ Lower Austria ua faʻamatalaina ana mea e ave i ai le faamuamua ile fonotaga a le kalapu: saogalemu, soifua maloloina, manu o le uelefea, O se tasi o lisi o le fou FPÖ Landrat Gottfried Waldhäusl ua avea nei ma meaola manuia manu. Lua aso ina ua mavae le sosola ese, na manaomia ai e le aufono a le setete se faʻasalalauga: "O le faʻamaʻi faʻamaʻi e tatau ona i ai pea lava pea". O le faʻaaliga o le faʻaaliga o le fono a le komiti o le ÖVP Stephan Pernkopf, e ala i se filifiliga e faʻatagaina le "aveeseina" (o le fasiotiga) o le 40 puipuia Fischottern mo se taimi le tumau, lea i le manatu o ana paaga a le FPÖ e le lava le latou. O le puipuia o le otter o le "alofa le malamalama i meaola".

I le ogatotonu o Aperila 2018 na faʻaalia i Gottfried Waldhäusl i le tulimanu tulimanu o le Zwettl. Landesjägermeister Josef Pröll (faʻatasi ÖVP faifeau) e fai atu ai, "O le luko e leai se nofoaga i se laufanua faaleaganuu i Tutotonu Europa," ua fai mai Waldhäusl e ua faaopoopo: "? Aisea e faaaogā na o le puipuiga o manu i le luko".
E lua faataitaiga o le faʻaleagaina o mea e taʻua o le manuia o manu i faiga faʻapolokiki ma sosaiete.

Faʻasolopito le tonu

E le o se mea e masani ai, o lenei mea e sili ona taua i pusi ma taifau. E masani ona ia tu i mea e uiga i mea tau tamaoaiga, (manatu pe moni) tauvaga mai manu feʻai po o fiafiaga o tagata tulimanu ma tagata faifaiva. Pythagoras e uiga i Galileo Galilei, René Descartes, Jean Jacques Rousseau, Emanuelu iloiloga Kant ma Arthur Schopenhauer o loo maua pea lava pea i le tala le silafia o tagata e uiga i le mea moni e faapea e le tatau ona faia manu leaga, o se vaega o tagata o le natura ma le na o le gagana ma mafuaaga ese mai manu.

O le soifua manuia o manu o lona uiga o le mafai lea e manu ona ola i se olaga e fetaui ma a latou ituaiga ma e le afaina ai i latou, le fefefe le tatau po o le faaleagaina tumau. Faatasi ai ma le gaosiga o pisinisi ma le faʻaaogaina o faatoaga ma lafumanu, o le faʻaaogaina o manu ua faʻalauteleina. Ua i ai i le 19. Na tulai mai Tierschutzbewegungen i le 19 seneturi. 1822 o le uluai tulafono o le puipuiga o manu i totonu o Egelani.

Ae ui i lea, mai le ogatotonu o 20. Senituri oo atu ai i manu e lava ausia maualuga i aano o manu, susu ma fuamoa, crammed i se tamai avanoa, fasiotia i le taua kotu i gaosi, fanaina i avanoa ma faamafatia mo le suʻega o cosmetics ma vailaau ma nisi suesuega atoatoa aoga.

Suʻega a tagata faʻamalositino i aia tatau

Ae ui i lea, i le tele o tausaga talu ai nei, o loʻo i ai nisi alualu i luma i le soifua manuia o manu: o saienitisi amio e pei o Konrad Lorenz ma lona gutu gutu, Jane Goodall faatasi ma a latou maso, o le suesuega a le au moa Peretania o Christine Nicol ma le toatele o isi na faateia i matou i le atamai ma amioga a manu ma suia o matou uiga faaalia. Nicols malamalama e uiga i le manaoga o moa i le tausaga 1980er faamautinoa, mo se faataitaiga, o le maa cages talu 2012 faasāina i le EU ma le na o le "cages faatamaoaigaina" ua faatagaina ma a itiiti nisi avanoa. E le saʻo lena mea i ituaiga.

Mo isi lafumanu, sa i ai foi ni suiga i le tausia o tulafono faatonutonu pe aloese mai le tiga i le EU ma Austria. Mo se faʻataʻitaʻiga, talu mai le 2012, o le a le toe faatagaina le lafu povi e puʻeina tumau, poʻo puaʻa na o le siʻosiʻomaga 2017 pe a manaomia ma i lalo o togafitiga o tiga ona o Oketopa.
E ala i le galuega a le faʻalapotopotoga o le uelefea ma tagata faimalaga, ua silafia e tagata lautele tuutuuga i totonu o le fagaga, o tulaga o fasi fasiga, o le fasiotia o tamaʻi moa i le tuʻuina atu o vao muti, poʻo le sauā o manu fasi manu. I se vaega, sa i ai le faʻaleleiaina faaletulafono, suiga o le lotofuatiaifo (e pei o le faʻatasiina o moa ma le taʻavale i le tele o fuamoa a Toni) poʻo le faʻalavelave faʻale-aganuʻu e pei o le furs. Ae ui i lea, o lafumanu o loʻo feoai pea i Europa, ma faitioina le fegalegaleaiga e faasaga i faleoloa manu, lea e leʻi leva talu ona mulimuli i le faʻataʻitaʻiga o tamaʻi povi e lua mai Vorarlberg.

O le tagata Belgian-American animal rights activist Henry Spira na faamanuiaina i le 1970 tausaga, ma le malosi tele e tosina atu ai manatu i le tiga o lapiti, lea i le "Draize suega"O mea taua o vailaau matagofie na lafo ifo i totonu o le mata. O le mea lea na oʻo mai ai le 1980 i le tele o teteʻega e faasaga i le fale teuteu Revlon. I lalo o lenei uunaiga, na amataina ai polokalame mo suʻesuʻega mo le atinaʻeina o metotia faʻamalositino e aunoa ma ni faʻataʻitaʻiga manu.

Na maua e Henry Spira mataupu tau aia a manu i lomiga a le au failauga o le Iunivesite o Oxford ma le faifilosofia o Ausetalia Peter Singer ("Animal Liberation" 1975). E le lava le sologa lelei o tagata faʻamalosi tagata. E le gata ina tatau ona tatou faasaoina manu ma le tausia lelei i latou, ae ia tuuina atu ia i latou aia tatau faavae, e pei lava o tagata.

Mai le mea i le mea saʻo manu

I tulafono a Roma, o meaola e fai ma mea - e ese mai i le tagata o se tagata. Suitiselani na o le pau lea o le atunuu i le lalolagi o loʻo amanaʻia le mamalu i lona faavae. Talu mai le teuteuga i le Code Civil Code o Oketopa 2002, o meaola e le toe avea ma mea. Mai le 2007 i le 2010, o le canton o Zurich na i ai foi le ofisa tulaga ese o le lalolagi i le loia i le faamasinoga na faʻaaoga e le loia Antoine Goetschel. Ona o le palota a Suiselani na toe faʻaumatia ai lenei ofisa.

I Netherlands, na aumaia e le 2006 le "Party for Animals" fou (Partij voor de Dieren) i le Palemene mo le taimi muamua, ma o lea ua i ai foi vaega faapena i isi atunuu. I totonu o le US, loia le loia Steven Wise o le Polokalame o Aia Tatau a Tagata Tumaʻatasi ina ia faamautinoa o loʻo amanaʻia e tagata taʻitoʻatasi ma maua le aia i le "habeas corpus". I Buenos Aires, ua manumalo le 2014 mo se tamaitai orangutan.

Ae o fea tatou te tusia ai le laina? Pe sili atu aia tatau nai lo le moa ma e sili atu ai aia tatau nai lo le mea e gaosia ai le eleele? Ma aisea tatou te tauamiotonuina ai lena mea? E toatele le au faifilosofia e popole i nei fesili. "Tagata faʻaupuʻopiʻo" pei o le polofesa o le tulafono Amerika ma le tusitala o Gary Francione e teena le "manuia o manu". Na ia manatu o le faʻaaogaina o manu e le o ni tagata e faʻafitauli. Mo aia tatau a manu, na o le taua o sensi e talafeagai, ma o le talitonuina o le tagata ia te ia lava ma le fiafia i le olaga o le tagata lava ia.
O le fiafia i le ola o le tagata lava ia e mafai foi ona faia e laau. E le o se mea e ofo ai le i ai o talatalanoaga mafolafola e uiga i aia a laau.

Photo / Vitio: Shutterstock.

Tusiaina e Sonja Bettel

Tuua se Faamatalaga