in , , ,

O tapulaa o le tuputupu ae

Matou te faʻaaogaina la matou paneta i ona tapulaa. Mata e mafai ona taofia le tuputupu aʻe o tagata? O se manatu o le anthropological.

O tapulaa o le tuputupu ae

"O le tuputupu ae le faʻatapulaʻa ona o le mea moni e faʻaogaina punaʻoa punaoa, o lo tatou sami ua fafasi ma i le taimi e tasi ua avea ma lapisi lapisi."

O mea ola e ese mai mea faʻaletonu e ala i le tuʻufaʻatasia o mea nei: E mafai ona latou gaosia, toe gaosia ma mafai ona ola. O le tuputupu ae o se uiga tutotonu o mea ola uma, ae i le taimi lava e tasi o le faavae lea o faafitauli sili o lo tatou taimi. O le tuputupu ae leai se tupe e mafua mai i le mea moni ua faʻaaogaina punaʻoa punaoa, o loʻo gaogao o tatou sami ma i le taimi lava lea e avea ma lapisi lapisi. Ae le gata mai le tuputupu ae o se mea taua, pe mafai ona taofi?

O fuafuaga e lua

I le siʻosiʻomaga fanau, ua faia se eseesega i le va o ni vaega se lua o mea ola, e taʻua o le r ma le K strategists. Fuafuaga o ituaiga ia o loʻo i ai le tele o fanau. O le r e faʻatatau i le toe gaosia, ona o le tele o fanau. O le tausiga matua mo nei taʻavale o loʻo faʻatapulaaina, o lona uiga e le ola se vaega tele o le fanau. Ae ui i lea, o lenei fuafuaga faʻataʻitaʻiga e taʻitaʻia ai le tuputupu ae o tagata faitau faʻatele. E aoga lelei lenei mea pe a lava le tele o punaoa. Afai e sili atu le tele o le faitau aofaʻi o tagata i le gafatia o le ola faanatura, e tupu se faʻalavelave faʻaleaga. O le le faʻaaogaina o punaʻoa e mafua ai ona faʻaitiitia le faitau aofaʻi o tagata i lalo ifo o le gaosiga o le gaosiolosi. O le faʻaitiitia o loʻo mulimuli mai i le faʻatupulaia o le faʻatupulaia mo le au faufautua. O lenei mea e fai ai se mamanu le mafaagaeetia: le faatapulaaina o le tuputupu ae, sosoo ai ma le malepelepe o le leaga - o le mulimuli e le gata ina faaitiitia ai le faitau aofaʻi o tagata, ae mafai foi ona oʻo atu ai i le faʻaumatia o le ituaiga. O lenei fuafuaga faʻataʻitaʻiga e masani lava ona tuliloaina e ni meaola laiti ma mea laiti.

O le tagata sili atu ma umi lona ola, o le tele lava o le tulituliloaina o le fuafuaga faʻale-aganuu a se tagata lauiloa. O le au failautusi e toalaiti tamaiti e tausia lelei ma e tele lava ina ola. E faʻaitiitia e le au failaʻau a latou fua faʻatino pe a oʻo atu le maualuga o le faitau aofaʻi i le mea e taʻua o le gafatia, o le numera o tagata e mafai ona i ai i se nofoaga e nonofo ai e aunoa ma le faʻaaogaina tele o punaoa avanoa ma mafua ai le faʻaleagaina tumau. O le K mo le tauaveina o le gafatia.
Saienisi le faʻataʻitaʻiina e le Saienisi le mea e mafai ona faʻavasega ai tagata i lenei tulaga. Mai i se vaaiga mamā ma le faʻaleleia o mea-faʻa-natura, o le a sili atu ona tatou manatu o le au faipule, ae o lenei mea ua faʻaleagaina e le atinaʻeina o le faʻaaogaina o punaʻoa e fetaui ma le au faufautua.

Faʻasologa o le faʻaleleia o le tomai

O le faʻatupulaia o le faʻaaogaina oa tatou punaʻoa e le mafua mai i le tuputupu ae o tagata, e pei o le mataupu ma isi meaola, ae i le faʻalauiloaina o le tekinolosi, lea e tatalaina mai i le isi itu avanoa e tele mo i tatou, ae i le isi itu, o lona uiga ua tatou vave oʻo mai i le gafatia o le lalolagi. E pei lava o le au taʻavale, tatou te fana i se saoasaoa faanatinati e le gata i lo tatou leaga, ae o tala atu. Afai tatou te le faʻagesegeseina lenei atinaʻe, e foliga mai e le maalofia se taunuuga faʻaleaga.

Ae ui i lea, o le mea moni e sili atu i tatou o se faipule mai se vaaiga o meaola e mafai ona tatou maua ai le faʻamoemoe. O le faʻasauāina o amioga faʻavae o amioga faʻavae e manaʻomia ai taumafaiga faʻapitoa, ona o nei aʻafiaga loloto ma o le mea lea e mafai ai ona faia se suiga o amioga e ala i faiga faʻafefete i le mafaufau. Ae ui i lea, talu ai e mafai ona maua o tatou tulaga taua i luga o se tulaga faaleaganuu, o se suiga oa tatou amioga e tatau ona faigofie ona ausia.

Faiga: toe amata

Ae o lenei mea e manaʻomia ai se tasi Toe faʻafoʻisia la matou faiga, O le tamaoaiga atoa o le lalolagi ua agai atu i le tuputupu ae. O le faiga e mafai ona tausia pea e ala i le faʻalauteleina o le taumafa, faʻatupulaia o tupe maua ma le faʻateleina o le faʻaaogaina o punaoa. O lenei faiga e na o se vaega e mafai ona solia.
O se laasaga tāua e sola ese ai mai le mailei tuputupu aʻe e mafai foi ona maua i tulaga taʻitasi: E faʻavae i luga o se suiga taua i la tatou faiga taua. Bobby Low, o se tagata suesue i le American Psychologist, e vaaia le malosi tele i se toe iloiloga o meatotino ma amioga. Na ia vaʻavaʻai atu ia tatou amioga mai le manatu o le filifiliga a le paaga ma le maketi o maketi, ma iloa ai lenei mea o se tasi o mafuaʻaga o le faʻaaogaina lelei o punaʻoa a le lalolagi. O faailoga faʻapitoa e taua tele i le filifiliga o le paaga, talu ai i lo tatou talafaasolopito o le lalolagi, o ni faailoilo taua mo le mafai ona tuʻuina atu i le aiga mea taua. I le lalolagi i le taimi nei, tekonolosi, o le faailoga taua o faailoga o le tulaga ua le toe faatuatuaina, ma e le gata i lea, o le gauai atu i le faaputuputuina o nei vaega o se vaega o le matafaioi mo le ola le mafai ona ola.

O le mea lea e mafai ona maua ai se amataga mo mea e ono mafai ona maua: Afai o le faʻaaogaina le faʻaogaina o punaoa e le o toe vaʻaia o se mea aoga e tauivi ai, o loʻo i ai le faʻaitiitia o le faʻaititia o le le aoga o le taumafa. Afai, i le isi itu, o le faʻaaogaina ma le faʻaeteete o punaoa o mea ia e taua o se meatotino e manaʻomia, ona mafai loa lea ona faia se mea. Fai mai laititi o le a sili atu lo tatou faʻaleleia pe afai e sili atu ona manaʻomia i luga o le maketi. O faʻataʻitaʻiga e foliga mai o se mea fou e mulimuli mai i lenei mea: Mo se faʻataʻitaʻiga, na ia fautua mai o le gaosiga o meaʻai e faatauina atu i tau maualuga ina ia avea ai ma faailoga o le tulaga. Afai o se mea ua faʻatuina o se faailoga o le tulaga, o le a otometi lava e manaʻomia.

O atinaʻe talafeagai e mafai ona mataʻituina: O le mafaufau e tuʻufaʻatasia i le amataga ma le sauniuniga o meaai i nisi o tafaoga i aso nei o loʻo faʻaalia ai le ala e mafai ona siitia ai se olaga i se faailoga o le tulaga. O le manuia o tala o nisi o taavale eletise e mafai foi ona tofia i la latou galuega faatuatuaina o se faailoga o le tulaga. Ae o le tele o nei atinaʻe, e ui lava i lea, o loʻo faʻaauau pea le faʻaogaina o tagata, lea, ao toe faʻasalalau le tuputupu ae i nisi o itu, e le faʻaitiitia ai.
Afai tatou te mananaʻoe faʻatapulaʻa le tuputupu ae, tatou te manaʻomia se faʻapipiʻiina o faʻavaomalo faʻavae ma suiga o amio a le tagata lava ia. E na o se tuufaatasiga o le lua e mafai ona iu i le faʻaitiitia o le tuputupu ae i se tulaga e le sili atu i le malosi o le paneta.

oti faataitaiga o le Aso Faraile aua o le paneta e maua ai le faʻamoemoe o le faʻalauiloaina o le manaʻomia mo le suiga e faateleina. O gaioiga atonu e le o toe umi ona mulimulitai i le faʻapipiʻiina o le faʻamaualuga i le alualu i luma i le vave e mafai ai aʻo lei oʻo i se faʻalavelave mataʻutia i le gafatia o le malosi e oʻo atu ai i se faʻalavelave mataʻutia

INFO: O le faʻalavelave o le telefoni
A faʻaoga tagata lautele, e masani lava e aunoa ma ni faafitauli. Afai e leai se seti o tulafono mo le faʻaaogaina o nei punaoa, ma siakiina pe o tausisia nei tulafono e mafai vave ona oʻo atu i le vaivai o nei punaoa. I le tautala manino, o le a le mea e tau atu i le gaogao o le sami ma le faʻaaogaina o meaola e pei o le suauu ma le kesi o le leai o ni tulafono lelei.
I le faʻavae, o lenei mea mataʻutia ua taʻua o le Faʻalavelave o le telefoni poʻo le Faʻalavelave faʻafuaseʻi taua. O le faaupuga muamua na toe foi atu ia William Forster Lloyd, o le na mafaufau i le atinaʻeina o tagata. I le Vaitau Tutotonu, o felafolafoaiga, e pei o le tufatufaina o fanua, sa tofia e avea ma tagata. O le manatu na maua i totonu o le siʻosiʻomaga Garrett Hardin 1968 ulufale mai.
E tusa ai ma le Hardin, o le taimi lava e maua ai avanoa uma mo tagata uma, o le a taumafai tagata uma e maua le tele o tupe maua mo latou lava. E galue lenei mea pe afai e le uma le punaoa. Ae ui i lea, o le vave lava o le numera o tagata faʻaogaina poʻo le faʻaaogaina o le punaoa e sili atu i luga atu o se tulaga patino, o le a oʻo mai le faʻalavelave o fesoʻotaʻiga: O tagata taʻitoʻatasi o loʻo taumafai pea e faʻateleina a latou lava tupe maua. O le mea lea, o punaoa ua le toe lava mo tagata uma. O le tau o le faʻasalalau o loʻo pau i le nuʻu atoa. O le tupe maua vave e sili atu le maualuga mo tagata taitoatasi, ae o le tau uumi e tatau ona totogiina e tagata uma. E ala atu i le maualalo o tupe mama, o mea uma e saofagā i latou lava ma le faʻaleagaina o le afioʻaga. "O le saolotoga i totonu o pagota e aumaia ai le leaga i tagata uma," fai mai ai le faaiuga a Hardin, mo se faʻataʻitaʻiga, e te ave se meaʻai i le afioaga. O le a faʻatagaina e le aufaifaatoʻaga le tele o povi e 'aina le mea e mafai ai, o le a mafua ai ona faaleagaina le vao, o lona uiga o le a faʻaleagaina le leaga, ma o le a tupu le tupu aʻe o le vao. E masani lava o tulafono ma tulafono faatonutonu mo punaoa faʻasoa e faʻamautinoa ai e le o faʻamalamalamaina. Ae ui i lea, o le telē tele o auala e faʻasoa ai punaoa, o le sili atu foi ona faigata o nei faiga faʻafoe. O luitau faʻavaomalo e manaʻomia ni vaifofo eseese nai lo na o loʻo galulue i totonu o faiga faʻavae anamua. O faʻafouga i luga o le faʻaleleia faʻapitoa faapea ma luga o tulaga taʻitasi o loʻo manaʻomia iinei.

Photo / Vitio: Shutterstock.

Tuua se Faamatalaga