Helmut Melzer
ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းတွင်သေဒဏ်စီရင်မှုများဆက်လက်ကျဆင်းနေသော်လည်းသေဒဏ်ပေးခြင်းကိုတဖြည်းဖြည်းတိုးလာသည် (သို့) အချို့နိုင်ငံများတွင်လုပ်ဆောင်နေသည်။ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ကူးစက်ပျံ့နှံ့မှုကိုရင်ဆိုင်ရသည့်အခါကြီးမားသောစိန်ခေါ်မှုများရှိနေသော်လည်း ၂၀၂၀ တွင်နိုင်ငံ ၁၈ ခုသည်သေဒဏ်ပေးခြင်းကိုဆက်လက်လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။ ဤသည်ကိုသေဒဏ်ပေးခြင်းနှင့် ပတ်သက်၍ နှစ်စဉ်အစီရင်ခံစာတွင်ပြထားသည် နိုင်ငံတကာလွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင့်အဖွဲ့ မကြာသေးမီကထုတ်ဝေသည်။
တစ်ကမ္ဘာလုံးအတိုင်းအတာအရ ၂၀၂၀ အတွက်သေဒဏ်ပေးမှုအရေအတွက်သည်အနည်းဆုံး ၄၈၃ ဖြစ်သည်။ ဤအပြုသဘောဆောင်သည့်လမ်းကြောင်းနှင့်သိသိသာသာကွာခြားသည်မှာအီဂျစ်ရှိကိန်းဂဏန်းများဖြစ်သည်။ ၂၀၂၀ တွင်ယခင်နှစ်များထက်သေဒဏ်သုံးဆပိုများလာသည်။ သမ္မတထရမ့်လက်ထက်တွင်အမေရိကန်အစိုးရသည်၎င်းတို့အား ၁၇ နှစ်ဆိုင်းငံ့ထားပြီးနောက် ၂၀၂၀ ခုနှစ်ဇူလိုင်လတွင်ပြည်ထောင်စုအဆင့်တွင်ကွပ်မျက်ခြင်းကိုစတင်ခဲ့သည်။ ခြောက်လအတွင်းလူ ၁၀ ယောက်ကိုသေဒဏ်စီရင်ခဲ့သည်။ အိန္ဒိယ၊ အိုမန်၊ ကာတာနှင့်ထိုင်ဝမ်တို့သည်ယမန်နှစ်ကသေဒဏ်စီရင်ခြင်းကိုပြန်လည်လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။ တရုတ်အာဏာပိုင်တွေက COVID-2020 တိုက်ဖျက်ရေးအစီအမံတွေအားနည်းစေတဲ့ရာဇ ၀ တ်မှုတွေကိုနှိမ်နင်းမယ်လို့အာဏာပိုင်တွေကကြေညာပြီးတဲ့နောက်အနည်းဆုံးလူတစ်ယောက်ကိုသေဒဏ်ချမှတ်လိုက်ပါတယ်။
ယခုအခါပြည်နယ်ပေါင်း ၁၂၃ ခုသည်ကုလသမဂ္ဂအထွေထွေညီလာခံ၏ကွပ်မျက်မှုအားရပ်ဆိုင်းရန်တောင်းဆိုမှုကိုယခင်ထက်ပိုများလာသည်။ ဒီလမ်းကြောင်းမှာပါ ၀ င်ဖို့ကျန်တဲ့နိုင်ငံတွေအပေါ်မှာဖိအားတွေပိုတိုးလာနေပါတယ်။ သေဒဏ်ကိုစွန့်လွှတ်ရန် ဦး တည်သည့်လမ်းကြောင်းသည်ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းတွင်ဆက်လက်ဖြစ်ပေါ်နေသည်။ “ ၂၀၂၀ မှာသေဒဏ်ကိုလိုက်နာတဲ့နိုင်ငံတွေရှိတုန်းဘဲ၊ ခြုံငုံကြည့်ရင်တော့အပြုသဘောဆောင်တယ်။ မှတ်တမ်းတင်ကွပ်မျက်ခံရသည့်အရေအတွက်သည်ဆက်လက်ကျဆင်းနေသည်၊ ဆိုလိုသည်မှာကမ္ဘာကြီးသည်ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်မှုနှင့်အနှိမ့်ချဆုံးပြစ်ဒဏ်များအားလုံးမှဆက်လက်ဝေးကွာနေခြင်းဖြစ်သည်ဟု Annemarie Schlack ကဆိုသည်။
လွန်ခဲ့သောရက်သတ္တပတ်အနည်းငယ်ကဗာဂျီးနီးယားသည်အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၌ပထမဆုံးသောတောင်ပိုင်းပြည်နယ်ဖြစ်လာခဲ့သည် သေဒဏ် ဝေး။ ၂၀၂၀ တွင်သေဒဏ်ကိုဖျက်သိမ်းခဲ့သည်။ ချဒ်နှင့်အမေရိကန်ကော်လိုရာဒိုပြည်နယ်၊ ကာဇက်စတန်တို့သည်နိုင်ငံတကာဥပဒေအရဖျက်သိမ်းရန်ကိုယ်တိုင်ကတိပြုခဲ့ပြီး Barbados သည်သေဒဏ်ကိုမသင်မနေရအသုံးပြုမှုကိုရုတ်သိမ်းရန်ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုများလုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။
၂၀၂၁ ခုနှစ်ဧပြီလအထိနိုင်ငံပေါင်း ၁၀၈ နိုင်ငံတွင်ရာဇ ၀ တ်မှုအားလုံးအတွက်သေဒဏ်ကိုပယ်ဖျက်ပြီးဖြစ်သည်။ နိုင်ငံပေါင်း ၁၄၄ နိုင်ငံသည်ဥပဒေအရသေဒဏ်ကိုဖျက်သိမ်းလိုက်ပြီဖြစ်သည်။
ဓာတ်ပုံ / ဗီဒီယို: Shutterstock.
