Għażla
STRASBURGU – Illum, in-Nisa Anzjani għall-Ħarsien tal-Klima l-Isvizzera u erba’ atturi individwali qed jagħmlu l-istorja bl-ewwel każ dwar il-klima li se jinstema’ quddiem il-Qorti Ewropea tad-Drittijiet tal-Bniedem (QEDB) fi Strasburgu, Franza. Il-każ (Assoċjazzjoni KlimaSeniorinnen Schweiz u oħrajn kontra l-Isvizzera, applikazzjoni Nru. 53600/20) se joħloq preċedent għas-46 stat tal-Kunsill tal-Ewropa u jiddeċiedi jekk u sa liema punt pajjiż bħall-Isvizzera jeħtieġ li jnaqqas aktar l-emissjonijiet tal-gassijiet serra tiegħu biex jipproteġi d-drittijiet tal-bniedem.
L-Isvizzera Nisa Anzjani għall-Ħarsien tal-Klima tal-2038 ħadu lill-gvern tagħhom quddiem il-Qorti Ewropea tad-Drittijiet tal-Bniedem fl-2020 minħabba li ħajjithom u s-saħħa tagħhom huma mhedda minn mewġiet ta’ sħana mnebbħa mit-tibdil fil-klima. Il-QEDB għandha aċċellerat il-kawża tagħha, li se tinstema’ fl-Awla Manja tagħha ta’ 17-il imħallef.[1][2] In-Nisa Anzjani għall-Protezzjoni tal-Klima Isvizzera huma appoġġjati minn Greenpeace Switzerland.
Anne Mahrer, Ko-President tan-Nisa Anzjani għall-Ħarsien tal-Klima Iżvizzera qalet: “Aħna ppreżentajna kawża għax l-Isvizzera qed tagħmel ftit wisq biex trażżan il-katastrofi tal-klima. It-temperaturi li qed jogħlew diġà qed iħallu impatt serju fuq is-saħħa fiżika u mentali tagħna. Iż-żieda kbira fil-mewġ tas-sħana qed iġġiegħelna n-nisa anzjani morda.”
Rosmarie Wydler-Wälti, Ko-President tan-Nisa Anzjani għall-Ħarsien tal-Klima Iżvizzera qalet: “Id-deċiżjoni li ssir is-seduta quddiem l-Awla Manja tal-Qorti tenfasizza l-importanza fundamentali tal-proċeduri. Il-Qorti rrikonoxxiet l-urġenza u l-importanza li tinstab tweġiba għall-mistoqsija dwar jekk l-istati humiex qed jiksru d-drittijiet tal-bniedem tan-nisa anzjani billi jonqsu milli jieħdu l-azzjoni klimatika meħtieġa.”
Cordelia Bähr, avukat għal Nisa Anzjani għall-Ħarsien tal-Klima Iżvizzera, qalet: “Nisa anzjani huma estremament vulnerabbli għall-effetti tas-sħana. Hemm evidenza qawwija li jiffaċċjaw riskju sinifikanti ta’ mewt u ħsara lis-saħħa minħabba s-sħana. Għaldaqstant, il-ħsara u r-riskji kkawżati mit-tibdil fil-klima huma biżżejjed biex jissodisfaw l-obbligi pożittivi tal-istat li jipproteġi d-dritt tagħhom għall-ħajja, is-saħħa u l-benessri kif garantit fl-Artikoli 2 u 8 tal-Konvenzjoni Ewropea dwar id-Drittijiet tal-Bniedem.”
Il-kawża mressqa minn anzjani Żvizzeri għall-protezzjoni tal-klima hija waħda minn tliet kawżi dwar il-protezzjoni tal-klima li bħalissa jinsabu pendenti quddiem l-Awla Manja.[3] Iż-żewġ kawżi l-oħra huma:
- Careme vs Franza (Nru 7189/21): Dan il-każ – li għandu jinstema’ wkoll quddiem il-qorti llum wara nofsinhar, 29 ta’ Marzu – jikkonċerna ilment minn residenti u eks sindku tal-muniċipalità ta’ Grande-Synthe, li jallega li Franza għamlet dan ħa azzjoni insuffiċjenti biex jipprevjeni t-tibdil fil-klima u li n-nuqqas li jsir dan jinvolvi ksur tad-dritt għall-ħajja (l-Artikolu 2 tal-Konvenzjoni) u d-dritt għar-rispett tal-ħajja privata u tal-familja (l-Artikolu 8 tal-Konvenzjoni).
- Duarte Agostinho u oħrajn vs Portugall u oħrajn (Nru 39371/20): Din il-kawża tikkonċerna l-emissjonijiet ta’ gassijiet serra li jniġġsu minn 32 Stat Membru li, skont ir-rikorrenti – ċittadini Portugiżi ta’ bejn l-10 u t-23 sena – jikkontribwixxu għall-fenomenu tat-tisħin globali, li fost l-oħrajn jirriżulta fi sħana. mewġ li jaffettwa l-ħajja, il-kundizzjonijiet tal-għajxien, is-saħħa fiżika u mentali tal-applikanti.
Fuq il-bażi tat-tliet każijiet dwar it-tibdil fil-klima, l-Awla Manja tal-Qorti Ewropea tad-Drittijiet tal-Bniedem għandha tiddefinixxi jekk u sa liema punt l-istati humiex qed jiksru d-drittijiet tal-bniedem billi jonqsu milli jtaffu l-effetti tal-kriżi tal-klima. Dan se jkollu konsegwenzi kbar. Sentenza ewlenija hija mistennija li toħloq preċedent vinkolanti għall-istati membri kollha tal-Kunsill tal-Ewropa. Dan mhux mistenni sa tmiem l-2023 l-aktar kmieni.
sors
Ritratti: Greenpeace
