He korero a te hapori putaiao mo te hui hau a te Pakeha | S4F AT

Ko te hau maaori matatoka, he mewaro te nuinga, he 20 nga wa ka nui ake te kino o te rangi i te CO85 mo te 2 tau. Kua piki ake te kukū o te mewaro i roto i te kōhauhau i ngā wā o mua.

Ahakoa ka huri te hau maori ki te CO2 (me te wai) ina tahuna, he nui te mewaro ka tukuna ki te hau i te wa o te tangohanga me te kawe i te hau maori. He hua kino tenei mo te rangi. Ko enei e kiia nei Nga turuturu (Leaks) he iti rawa te whakaaro ina pa ana ki te tapuwae waro o te hau maori. 

I te nuinga o nga wa ka whakaatuhia te hau maori hei hangarau piripono me te ahua o te ahuarangi ki te waro me te hinu. Heoi, ki te whai whakaaro te tangata ki te mate mewaro i te wa o te kawe waka, he rite tonu te kino o te hau maori ki te rangi me te waro. E marama ana, hei whakapumau i te ahuarangi, me whakaheke nga tukunga CO2 ki te kore. Ma tenei ano hoki e whakaatu ana ehara te hau maori i te piriti mo nga ra kei mua, engari he wahanga o te parapara o mua me o naianei e hiahia ana tatou ki te wikitoria.

Kei te pau te wa. I roto i nga tau torutoru, ka nui te mewaro, CO2 me etahi atu haurehu kati i roto i te hau ka nui ake te mahana i te 1,5°C. I tua atu i te tepe 1,5°C, kei te tupono te noho o te rangi. Ka piki ake tenei morearea ki ia hautekau o te tohu. Ko te ahuarangi pumau te turanga o to tatou ao. Ko te ahua o te rangi e kore e tau ka paheke, ka hinga i roto i nga huarahi maha na roto i te tohe mo te tohatoha, te rere me te pakanga. Ma a tatou mahi i nga tau e haere ake nei ka whakatau i te nui o tenei mate mo a tatou tamariki, mokopuna me nga reanga katoa kei te heke mai.

I tenei wa, he nui nga moni whakangao ki roto i nga hanganga hau hou i Uropi, na te whawhai kino a Ruhia ki a Ukraine. Ahakoa nga akoranga hei ako mai i nga kaupapa o te tau kua hori, kei te whakatairanga tonu nga kaiwhakaari torangapu me te ohanga i Uropi i te pupuri me te whakawhanuitanga o nga hanganga mo te hau maori. Karekau he take putaiao, he take ranei tenei kaupapa here, a ka taea te whakamarama ma te piri matapo ki nga whakaaro tawhito.

Mai i te tirohanga a te pūtaiao, ka tino tika nga mataku me nga awangawanga o te hunga katoa e maataki ana ki enei whanaketanga torangapu me te ohaoha me te whakahee kaha. Ko te mautohe ki te roha atu ano o nga hanganga hau maori me te whakakore i te hau maori me nga kora matatoka katoa i te tere e whakaatu ana i te mohio noa, i te wa e piri ana ki te waro, hinu me te hau e whakaatu ana i te matapo whakaaro. Hei whakaea i tenei pohehe i te waa, ka tika nga momo whakahee kore tutu katoa i runga i te ahua o te riri nui me te tere mai i te tirohanga a nga kaiputaiao kua hainatia.

 Nga Kai-tohu: roto

Te roopu ruruku o nga Kairangataiao mo Future Vienna 

 Te hauora mo te heke mai

Tangata:

• Prof. Ko Dr. Elske Ammenwerth
• Univ.-Prof. a dr Enrico Arrigoni (Te Whare Wananga o Graz)
• Hon.-Prof. Matini Auer, B.A
• Prof. Dr.phil. Dr hc mult. Bruno Buchberger (Te Whare Wananga o Johannes Kepler Linz; RISC; Academy of Europe)
• Prof. Ko Dr. Reinhold Karaitiana (perehitini whakahaere o te Huinga Putaiao me te Taiao)
• Univ.-Prof. a dr Giuseppe Delmestri (Te Whare Wananga o Ohanga Vienna)
• Prof. (FH) Dr. John Jaeger (Te Whare Wananga o nga Tikanga Whakamahinga o te BFI Vienna)
• ao Univ.-Prof. a dr Jurgen Kurt Friedel, (Te Whare Wananga o nga Rauemi Taiao me nga Tikanga Ora Vienna)
• Univ.-Prof. a dr Barbara Gasteiger Klicpera (Te Whare Wananga o Graz)
• Univ.-Prof. a dr Maria Regina Kecht (Emerita, Rice University, Houston, TX)
• Ahorangi, Dr. Pērā. Sabrina Luimpöck (Te Whare Wananga o nga Tikanga Whakamahi Burgenland)
• Univ.-Prof. GDR. Michael Getzner (Te Whare Wananga Hangarau o Vienna)
• Ao Univ.-Prof. a dr George Gratzer (Te Whare Wananga o nga Rauemi Taiao me nga Tikanga Ora, Vienna - Inst. o. Forest Ecology)
• Univ.-Prof.iR Dr.techn. Wolfgang Hirschberg (Te Whare Wananga o Graz o mua)
• em Univ.Prof. a dr Ko Dr hc Helga Kromp Kolb (Te Whare Wananga o nga Rauemi Taiao me nga Tikanga Ora Vienna)
• HS Prof. a dr Matiu Kowasash (Te Whare Wananga Whakaakoranga o Styria)
• Univ.-Prof. Axel Maas (Te Whare Wananga o Graz)
• Univ.-Prof. a dr Rene Mayrhofer (Johannes Kepler University Linz)
• Prof. Ko Dr. Markus Ohler (Te Whare Wananga o Vienna)
• Univ.-Prof. Suzanne Pernicka (Te Whare Wananga o Johannes Kepler Linz – Institute for Sociology)
• Univ.-Prof. a dr Alfred Posch (Te Whare Wananga o Graz)
• Univ.-Prof. Volker Quaschning
• ao Univ.-Prof. Ko Dr. Klaus Rieser (Te Whare Wananga o Graz)
• Univ.-Prof. a dr Michael Rosenbergr (Catholic Private University Linz – Institute for Moral Theology)
• Ahorangi Christa Schleper
• Univ.-Prof. a dr Henning mutu (Te Whare Wananga o Vienna – Te Whare Putaiao mo te Matauranga)
• ao Univ.-Prof. a dr Ruta Simsa (Te Whare Wananga o Ohanga Vienna)
• Prof. Ko Dr. Ulrike Stamm (Te Whare Wananga Whakaako o Upper Austria)
• Univ.-Prof. Ko Dr. Gunther Stocker (Te Whare Wananga o Wina – Te Whare Wananga mo nga Akoranga Tiamana)
• ao Univ.-Prof. Dipl.-Ing. a dr Harald Vacik (Te Whare Wananga o nga Rauemi Taiao me nga Tikanga Ora Vienna - Te Whare Wananga mo te Silviculture)
• Univ.-Prof. Eve whanaunga (Te Whare Wananga o Vienna)
• Hon.-Prof. a dr John Weber (Te Whare Wananga o Wina)
• Univ.-Prof. a dr Dietmar W. Winkler (Te Whare Wananga o Salzburg – Faculty of Theology)
• Ernest Aigner, PhD (Te Whare Wananga o Vienna me te Pakihi)
• Dr. Whakamahia a Bartosch (Te Whare Wananga o Wina o mua)
• Dr.nat.techn. Penehiti Becsi (Te Whare Wananga o nga Rauemi Taiao me nga Tikanga Ora Vienna)
• Dr. Bernhard Binder Hammer (Te Whare Wananga Hangarau o Vienna)
• Dr. Hubert Bratl
• Dr. Lukas Brunner (Te Whare Wananga o Wina – Te Whare Wananga mo te Tohurangi me te Matawhenua)
• Ko Dr. Michael Buerkle
• Dr. Renate te Karaiti (Kua mutu te Hekeretari IPCC)
• Dr. Rahera Dale (Te Whare Wananga mo te Maatauranga Atu Krems)
• hoa Prof. Dr. Ika Darnhofer PhD (Te Whare Wananga o nga Rauemi Taiao me nga Tikanga Ora Vienna - Te Whare mo nga Ahuwhenua Ahuwhenua me te Ngahere)
• Dr. Monica Doerfler (NUHAG)
• Univ.-Prof. a dr Ko Stephen Dullinger (Te Whare Wananga o Vienna)
• hoa Prof. Dr. Kirsten v. Elverfeldt (Alpen-Adria-University Klagenfurt)
• Assoc.-Prof. a dr Franz Essl (Te Whare Wananga o nga Rauemi Taiao me nga Tikanga Ora, Vienna - Te Tari mo nga Huawhenua me te Rangahau Kanorau)
• hoa Prof. MMag. a dr Harald A. Friedl (JOANNEUM University of Applied Sciences – Institute for Health and Tourism Management)
• Dr. Florian Freistetter (Science Buster)
• Kaihe Prof. Mag. Dr. Herbert Formayer (Te Whare Wananga o nga Rauemi Taiao me nga Tikanga Ora Vienna - Te Whare Wananga mo te Meteorology and Climatology)
• Dr. Ko Stephen Forstner (Federal Research Centre for Forests, Vienna)
• Dr. Patrick Forstner (Te Whare Wananga Hauora o Graz)
• a dr Friederike Friess (Te Whare Wananga o nga Rauemi Taiao me nga Tikanga Ora Vienna)
• a dr Manuela Gamsjäger (Te Whare Wananga Whakaako o Upper Austria)
• Ko Dr. Helmut Franz Geroldinger (MAS)
• hoa Ahorangi DI a dr Gunter Getzinger (Te Whare Wananga o Graz)
• Ko Dr. Marion Greilinger
• TUE a dr Franz Greimel (IHG, Te Whare Wananga o nga Rauemi Taiao me nga Tikanga Ora)
• hoa Prof. Dr. Gregory Gorkiewicz (Te Whare Wananga Hauora o Graz)
• Dr. Gregory Hagedorn (Kaiwhakarewa S4F, kaiwhakahaere matauranga i te Museum für Naturkunde Berlin)
• Dr. Thomas Griffiths (Te Whare Wananga o Vienna – Dep. f. Rangahau Lithospheric)
• Kaihe Prof. MMag. Ulrike Haele (Academy of Fine Arts Vienna, NDU St. Pölten)
• Dr. Tepene Hagel (ÖAI / ÖAW)
• Kaiāwhina Prof. a dr Daniel Hausknost (Te Whare Wananga o Ohanga Vienna)
• Ko Dr. Friedrich Hinterberger (Te Whare Wananga o nga Toi Whakamahi)
• Dr. Sarah Hintze (Te Whare Wananga o nga Rauemi Taiao me nga Tikanga Ora Vienna)
• Dr. Stefan Hörtenhuber (Te Whare Wananga o nga Rauemi Taiao me nga Tikanga Ora - Te Tari mo nga Pūnaha Ahuwhenua Tauwhiro)
• Dr. Silvia Huttner
• Dr. Raniera Huppman (IIASA)
• Dr. Klaus Jaeger
• Dr. Andrea Jany (Te Whare Wananga o Graz)
• hoa Prof. Dr. Christina Kaiser (Te Whare Wananga o Vienna)
• Univ.-Doz. a dr Dietmar Kanatschnig
• Melina Kerou, PhD (Kaitaiiao Matua, Whare Wananga o Vienna)
• DI Dr. Luke Daniel Klausner (St. Pölten University of Applied Sciences – Institute for IT Security Research, Cent. mo AI)
• Prof. Ko Dr. Margaret Lazar 
• MMag. a dr Verena Liszt-Rohlf (Te Whare Wananga o nga Tikanga Whakamahi Burgenland GmbH)
• a dr Mag.MM Margaret Maurer (S4F, Perehitini o te Rōpū mo te Rangahau me te Mahinga Akoranga)
• hoa Univ.-Prof. a dr Uwe Monkowius (Johannes Kepler University Linz)
• TUE a dr Michael Muehlberger
• Dr. Heinz Nabielek (Te Whare Rangahau Jülich, kua reti)
• TUE a dr George Neugebauer (Te Whare Wananga o nga Rauemi Taiao me nga Tikanga Ora Vienna)
• Dr. Karaitiana Nosko (KPH Vienna/Krems)
• Ko Dr. Ines Omana (ÖFSE Vienna)
• tūmataiti Doz. DDr. Isabella Pali (Te Whare Wananga o te rongoa kararehe; Whare Wananga Hauora o Vienna)
• Ahake Ahorangi Beatrix Pfanzagl (Waananga rongoa Vienna)
• Dr. Barbara Plank (Te Whare Wananga o nga Rauemi Taiao me nga Tikanga Ora Vienna)
• Dr. Karaitiana Hoa (Te Whare Wananga Hangarau o Vienna)
• Dr. Yagoda Pokryszka (Waananga rongoa Vienna)
• Dr. Edith Roxanne Powelll (LSE)
• Dr. Tamati Quinton
• Dr. Nicolas Roux (Te Whare Wananga o nga Rauemi Taiao me nga Tikanga Ora Vienna)
• Dr. Gertraud Malsiner-Walli (Te Whare Wananga o te Ohaoha me te Pakihi - Te Whare Wananga mo te Tauanga me te Pangangarau)
• tūmataiti Ko Dr. Matini Ruby (Te Whare Wananga Hangarau o Vienna – Te Whare Wananga mo te Pangangarau me te Geometry)
• Dr. Helmut Sattmann (Naturehistorical Museum)
• Dr. Patrick Scherhaufer (Te Whare Wananga o nga Rauemi Taiao me nga Tikanga Ora Vienna)
• Dr. Hannes Schmidt (Te Whare Wananga o Vienna)
• hoa Ahorangi DI a dr Joseph Schneider (Te Whare Wananga o Graz)
• Dr. Matiu Pango MSc MSc
• TUE a dr Sigrid Black (Te Perehitini Tuarua o te Austrian Soil Science Society, Univ. Lecturer)
• Dr. Rene Sedmik (Te Whare Wananga Hangarau o Vienna)
• Dr. Barbara Smetschka (Te Whare Wananga o nga Rauemi Taiao me nga Tikanga Ora Vienna)
• Dr. Ena Smith (Te Whare Wananga o nga Rauemi Taiao me nga Tikanga Ora Vienna)
• Maximilian Sohmen, PhD (Te Whare Wananga Hauora Innsbruck - Inst. o. Biomedical Physics)
• Dr. Johannes Sollner
• hoa Prof. Dr. Reinhard Steurer (Te Whare Wananga o nga Rauemi Taiao me nga Tikanga Ora Vienna)
• Dr. Leonore Theuer (roia)
• Dr.med.vet. Maria Sophia Unterkoefler (Te Whare Wananga o te rongoa kararehe, Vienna)
• Ko Dr. Tilman Voss (Scientists for Future – Tari Torangapu me te Ture)
• Dr. Johannes Waldmuller (ZSI Vienna)
• Dr. Anja Westram
• Dr. Dominik Wiedenhofer (Te Whare Wananga o nga Rauemi Taiao me nga Tikanga Ora Vienna)
• TUE a dr Rawiri Aue (Te Whare Wananga o nga Rauemi Taiao me nga Tikanga Ora Vienna)
• Mag. Heidemarie Amon (AECC Koiora)
• Franz Aschauer, MSc
• DI Stefan Auer (Te Whare Wananga o nga Rauemi Taiao me nga Tikanga Ora Vienna) 
• Pamela Baur, MSc (Te Whare Wananga o Vienna)
• Mag. Dieter Bergmayer (KPH Vienna/Krems)
• Fabian Dremel, M.Sc.
• Christopher Falkenberg, MSc (Te Whare Wananga o nga Rauemi Taiao me nga Tikanga Ora Vienna)
• Gwen Goeltl, MA (Te Whare Wananga o Vienna - Te Whare Wananga mo te Sociology)
• Mag. Pita Gringinger (CEnvP, RPGeo)
• DI Martin Hasenhundl, B.Sc. (Te Whare Wananga Hangarau, Institute of Hydraulic Engineering and Engineering Hydrology)
• TUE Bernhard Heilmann (AIT)
• Jennifer Hennenfeind, M.Sc.
• TUE Ines Hinterleitner
• Mag. Hans Holzinger
• Julian Horndl, MSc (Te Whare Wananga o Salzburg - Te Tari Matū me te Hangarau o nga Rawa)
• TUE Christina Hummel (Te Whare Wananga o nga Rauemi Taiao me nga Tikanga Ora Vienna)
• Lisa Kaufman, Mag.a (Te Whare Wananga o nga Rauemi Taiao me nga Whakaakoranga Ora, Vienna - Institute for Social Ecology)
• Ko Geoökol. Steffen Kittlaus (Te Whare Wananga Hangarau - Te Whare mo te Kounga Wai me te Whakahaere Rauemi)
• Julia Knogler, MA (University of Natural Resources and Applied Life Sciences, Vienna – Pokapū mo te Huringa Ao me te Toimautanga)
• Dipl.Ing. Bernhard Koch(Te Whare Wananga o nga Rauemi Taiao me nga Tikanga Ora Vienna)
• Jana Catherine Koehler, M.Sc B.Sc, (Te Whare Wananga o Vienna)Mag.a (FH) 
• Andrea Kropik, MSc (University of Applied Sciences Campus Vienna)
• TUE Barbara Laa (Te Whare Wananga Hangarau o Vienna)
• Hans Peter Manser MA, (MDW, Te Whare Wananga o te Waiata me nga Toi Whakaari Vienna)
• TUE Alfred Mar (Te Whare Wananga o nga Rauemi Taiao me nga Tikanga Ora Vienna)
• Mag. Mirijam Mock Maximilian Muhr, MSc (Te Whare Wananga o nga Rauemi Taiao me nga Tikanga Ora Vienna)
• Mag. Elizabeth Muehlbacher
• Rawa Rawa M.Sc.
• Markus Palzer-Khomenko, M.Sc.
• Catherine Perny, MSc (Te Whare Wananga o nga Rauemi Taiao me nga Tikanga Ora Vienna - Te Whare Wananga mo te Meteorology and Climatology) 
• Martin Pühringer, MSc (NLW, Whare Wananga o Salzburg)
• Mag. Ines Clarissa Schuster
• DI Arthur Schwesig
• Mag. Bernard Spuller
• Eva Strauss, M.Sc.
• Ivo Sabor, MSc (JOANNEUM University of Applied Sciences – Institute for Energy, Traffic and Environmental Management)
• Florian Weidinger, MSc (Te Whare Wananga o nga Rauemi Taiao me nga Tikanga Ora Vienna)
• Roman Bisko, B.Sc.
• Maria Mayrhans, B.Sc.
• Jana Plochl, B.Sc.
• Tamati Wurz, B.A
• Anika Bausch, B.Sc. MA

Uhi whakaahua: Gerd Altmann i runga i pixabay