Thiès, Senegal - Ko te kaupapa o te whenua ki te kai ika ahumahi me te hinu ika i Awherika ki te Hauauru i tae ki te papa pakanga hou i tenei ra i te wa i tukuna e te roopu o nga wahine kaipatu ika, nga kaihao ika toi me etahi atu o nga kainoho o te taone nui o Cayar te kooti mo te wheketere kai ika e kii ana ratou to ratou tika ki te hauora I whara te taiao i te whakakino i te hau o te taone me te puna wai inu.
Ko te Taxawu Cayar Collective, kei te arahi i te whakawakanga, i panuitia ano kua hokona e te kamupene Paniora a Barna te mana o te wheketere Cayar ki te roopu whakahaere o te rohe i muri i te tohenga o te whenua.[1]
Ka tae mai nga korero i te wa i huraina ai e Greenpeace Africa tetahi purongo kaore ano kia korerotia i mua mai i te roopu mahi FAO o te Kotahitanga o nga Whenua o te Ao, e whakatupato ana ko nga momo ika matua e arohia ana e te ahumahi kai ika kei te "whakamahia nui" me te "te whakahekenga o nga rakau ika pelagic iti o te takutai moana he tino riri. ki te haumaru kai” i Awherika ki te hauauru.[2] Nga mangai hapori takutai me Greenpeace Africa kua whakatupato i mua te kino o te paheketanga o nga taonga ika ki runga i te oranga o nga tangata 825.000 i Senegal e whai oranga ana i te hao ika.[2]
He maha nga taangata o Cayar i hui i te ata o te Rapare i waho o te Kooti Teitei o Thiès ki te whakaatu i to raatau tautoko mo nga kai-pitihana i a ratou e aro ana ki to ratou rangatira hou, a Touba Protéine Marine, Barna Senegal i mua. Engari i roto, ka tono te kaiwawao ki te kaiwhakawa kia hiki te whakawakanga ki te 6 o Oketopa, a ka whakaaetia tonu te tono.
Ko Maty Ndao, he kaiwhakatika ika Cayar me te mema o te Taxawu Cayar Collective, i kii:
"Te ahua nei kei te hiahia nga rangatira o nga wheketere ki te rapu i o raatau take. Engari kua reri matou, a ko nga whakaahua me nga taunakitanga putaiao kei a matou ka hurahia to ratou takahi ture. Na te omatanga o nga rangatira tawhito i muri i a matou whakahē i kaha ake ai te maia ki a matou whawhai. E whakapokea ana e ratou te whenua, e inu wai ana, e whakangaro ana i te moana. Ki tonu to tatou taone i te kino, te piro o te ika pirau. Ko te hauora o a tatou tamariki me o tatou kaha ki te whai oranga kei te raru. No reira e kore rawa matou e tuku.
I kii a Maitre Bathily, te roia o te roopu:
"He onge nga whakawa mo te taiao penei i Senegal, i te nuinga o Awherika ranei. No reira ka waiho tenei hei whakamatautau tawhito mo o tatou whakahaere me te herekore o o tatou tangata whenua ki te whakamahi i o raatau mana. Engari e whakapono ana matou ka kaha ratou. He maha nga wa i takahia e te wheketere nga ture taiao, a, ko te aromatawai i te paanga o te taiao i mahia i mua i te whakatuwheratanga i tino kitea nga hapa nui. Me waiho he keehi tuwhera me te kati."
a dr I kii a Aliou Ba, Greenpeace Africa Senior Oceans Campaigner:
“Ka taea e nga wheketere penei i a Cayar's te tango i a tatou ika me te hoko hei kai kararehe ki etahi atu whenua. Na ka piki ake nga utu, ka peia nga kaimahi ki te mahi pakihi i Senegal, me te whakakore i nga whanau o konei i nga kai hauora, utu, me nga kai tuku iho. He punaha e anga atu ana ki nga tangata noa i Awherika, mo nga pakihi nui - kei te mahi tahi te wheketere kai ika. Engari ka tutakina ratou e te hahi o konei."
Ka tono a Greenpeace Africa:
- Ko nga kawanatanga o Awherika ki te Hauauru kei te whakakore i te mahi kai ika me te hinu ika me nga ika e pai ana mo te kai tangata na te kino o te taiao, hapori me nga paanga ohaoha.
- Ka whakawhiwhia e nga kawanatanga o Awherika ki te Hauauru he mana ture me te mana okawa ki nga wahine tukatuka me nga kaihao ika toi, me te whakatuwhera i te uru ki nga mana mahi me nga painga penei i te B. te haumaru hapori me nga tika korero mo te whakahaerenga ika a rohe.
- Ko nga kamupene me nga maakete mutunga ka mutu te hokohoko kai ika me te hinu ika i mahia mai i nga ika kai mai i te rohe o Awherika ki te Hauauru,
- Ko nga Kawanatanga katoa e uru ana ki nga mahi ika i roto i te rohe me whakatu he punaha whakahaere a-rohe e whai hua ana - ina koa mo te whakangao i nga rakau noa penei i nga ika pelagic iti - e hiahiatia ana e te ture o te ao, nga ture a-motu e tika ana, nga kaupapa here ika me etahi atu taputapu.
Tuhipoka
[1] https://www.fao.org/3/cb9193en/cb9193en.pdf
[2] https://pubs.iied.org/16655iied
pūtake
Whakaahua: Greenpeace