პია ვოლკერი
შემიძლია უბრალოდ გამოვრიცხო ჩემი გამონაბოლქვი, თუ არ მსურს არჩევანის გაკეთება საჰაერო მიმოსვლისგან და კლიმატის დაცვა? არა, ამბობს თომას ფატჰუერი, ჰენრიხ ბიოლის ფონდის ყოფილი ხელმძღვანელი ბრაზილიაში და ჩილე-ლათინური ამერიკის კვლევისა და დოკუმენტაციის ცენტრის თანამშრომელი (FDCL) პია ვოლკერთან ინტერვიუში ის განმარტავს რატომ.
წვლილი პია ვოლკერი "Gen-ethische Netzwerk eV- ის რედაქტორი და სპეციალისტი და ონლაინ ჟურნალის ad hoc international რედაქტორი"
პია ვოლკერი: ბატონო ფატჰუერ, კომპენსაციის გადახდები ახლა ფართოდ გავრცელებულია და ასევე გამოიყენება საჰაერო მიმოსვლაში. როგორ აფასებთ ამ კონცეფციას?
თომას ფეტჰუერი: კომპენსაციის იდეა ემყარება დაშვებას, რომ CO2 უდრის CO2. ამ ლოგიკის თანახმად, წიაღისეული ენერგიის წვის შედეგად CO2– ის ემისიები შეიძლება შეიცვალოს მცენარეებში CO2– ის შენახვაზე. მაგალითად, კომპენსაციის ანაზღაურების პროექტით ტყის აღება ხდება. დაზოგილი CO2 ანაზღაურდება საჰაერო მიმოსვლის გამონაბოლქვისგან. ამასთან, ეს აკავშირებს ორ ციკლს, რომლებიც სინამდვილეში ცალკეა.
განსაკუთრებული პრობლემა ის არის, რომ ჩვენ მსოფლიოში ძირითადად განადგურებული გვაქვს ტყეები და ბუნებრივი ეკოსისტემები, მათთან ერთად კი ბიომრავალფეროვნება. ამიტომაც უნდა შეწყვიტოს ტყეების გაჩეხვა და ტყეების და ეკოსისტემების აღდგენა. გლობალური თვალსაზრისით, ეს არ არის დამატებითი ძალა, რომლის კომპენსაციისთვისაც შეიძლება.
ვოლკერი: არსებობს კომპენსაციის პროექტები, რომლებიც უფრო ეფექტურია, ვიდრე სხვები?
Fatheuer: ინდივიდუალური პროექტები შეიძლება საკმაოდ ეფექტური იყოს. ემსახურება თუ არა ისინი სასარგებლო მიზანს, სხვა საკითხია. მაგალითად, Atmosfair- ის რეპუტაცია და რეპუტაცია აქვს იმ პროექტების მხარდაჭერაში, რომლებიც მცირე მეწარმეებს სარგებელს მოუტანს აგრო-სატყეო სისტემებისა და აგროეკოლოგიის ხელშეწყობით.
ვოლკერი: ამ პროექტებიდან ბევრი ხორციელდება გლობალური სამხრეთის ქვეყნებში. ამასთან, მსოფლიოში ნაჩვენებია CO2– ის ემისიების უმეტესობა ინდუსტრიულ ქვეყნებში. რატომ არ ხდება კომპენსაცია იქ, სადაც გამოწვეულია გამონაბოლქვი?
ფეტჰუერი: ეს პრობლემის ზუსტად ნაწილია. მაგრამ მიზეზი მარტივია: გლობალურ სამხრეთში ნორმალური მიმართვა უფრო იაფია. ლათინური ამერიკის ქვეყნებში REDD პროექტების სერთიფიკატები (ტყის დეგრადაციებისა და ტყის დეგრადაციის შედეგად გამონაბოლქვის შემცირება), რომლებიც ორიენტირებულია ტყეების გაჩეხვაზე შემცირებაზე, მნიშვნელოვნად იაფია, ვიდრე სერთიფიკატები, რომლებიც ხელს უწყობენ მავანთა განაახლებს გერმანიაში.
ვოლკერი: კომპენსაციის ლოგიკის მომხრეები ამტკიცებენ, რომ პროექტების ინიციატივები არა მხოლოდ სათბური გაზების დაზოგვას ისახავს მიზნად, არამედ ადგილობრივი მოსახლეობის საცხოვრებელი პირობების გაუმჯობესებასაც ცდილობს. რას ფიქრობთ ამაზე?
ფათჰეიერი: ეს შეიძლება სიმართლე იყოს დეტალებში, მაგრამ განა არაა გარყვნილი ადამიანების ცხოვრების პირობების გაუმჯობესებას, როგორც ერთგვარ გვერდით ეფექტს? ტექნიკურ ჟარგონში მას უწოდებენ "არა ნახშირბადის მომგებიანს" (NCB). ყველაფერი დამოკიდებულია CO2- ზე!
ვოლკერი: რისი გაკეთება შეუძლია CO2– ს კომპენსაციას კლიმატის ცვლილების წინააღმდეგ ბრძოლაში?
Fatheuer: კომპენსაციის საშუალებით, არც გრამი CO2 გამოიყოფა ნაკლები, ეს არის ნულოვანი თანხის თამაში. ანაზღაურება არ ემსახურება შემცირებას, არამედ დროის დაზოგვას.
კონცეფცია ქმნის საშიშ ილუზიას, რომ ჩვენ სიამოვნებით შეგვიძლია გავაგრძელოთ და კომპენსაციების საშუალებით მოვაგვაროთ ყველაფერი.
ვოლკერი: როგორ ფიქრობ, რა უნდა გაკეთდეს?
Fatheuer: საჰაერო მიმოსვლა არ უნდა გაგრძელდეს. საჰაერო მოგზაურობის გამოწვევა და ალტერნატივების პოპულარიზაცია პრიორიტეტი უნდა იყოს.
მაგალითად, შემდეგი მოთხოვნები წარმოსადგენია მოკლევადიანი დღის წესრიგისთვის ევროკავშირში.
- ყველა ფრენა 1000 კმ – ზე უნდა შეწყდეს, ან თუნდაც მკვეთრად გაიზარდოს ფასი.
- ევროპული სარკინიგზო ქსელის პოპულარიზაცია უნდა მოხდეს ისეთი ფასებით, რომლითაც სარკინიგზო მოძრაობა 2000 კმ-მდე იაფია, ვიდრე ფრენები.
საშუალოვადიან პერსპექტივაში მიზანი უნდა იყოს საჰაერო მიმოსვლის ეტაპობრივი შემცირება. ჩვენ ასევე უნდა გავამხნევოთ ალტერნატიული საწვავის გამოყენება. ამასთან, ეს არ უნდა შეიცავდეს "ბიოსაწვავს", არამედ სინთეზურ ნავთს, მაგალითად, რომელიც წარმოიქმნება ელექტროენერგიის გამოყენებით ქარის ენერგიიდან.
იმის გათვალისწინებით, რომ ამჟამად ნავთის გადასახადიც კი არ არის პოლიტიკურად აღსასრულებელი, ასეთი პერსპექტივა საკმაოდ უტოპიური ჩანს.
”სანამ საჰაერო მიმოსვლა იზრდება, კომპენსაცია არასწორი პასუხია.”
მხოლოდ გარკვეულწილად შემიძლია კომპენსაცია წარმოვიდგინო, როგორც მნიშვნელოვანი წვლილი, თუ იგი ჩართული იქნება ზრდის ზრდის მკაფიო სტრატეგიაში. დღევანდელ პირობებში, ის საკმაოდ კონტრპროდუქტიულია, რადგან ზრდის ზრდის მოდელს. სანამ საჰაერო მიმოსვლა იზრდება, კომპენსაცია არასწორი პასუხია.
თომას ფატეუერი ხელმძღვანელობდა ჰაინრიხ ბიოლის ფონდის ბრაზილიის ოფისს რიო დე ჟანეიროში. 2010 წლიდან ცხოვრობს ბერლინში, როგორც ავტორი და კონსულტანტი და მუშაობს ჩილე-ლათინური ამერიკის კვლევისა და დოკუმენტაციის ცენტრში.
ინტერვიუ პირველად გამოჩნდა ონლაინ ჟურნალ "ad hoc international" - ში: https://nefia.org/ad-hoc-international/co2-kompensation-gefaehrliche-illusionen-fuer-den-flugverkehr/
ეს პოსტი შეიქმნა ოფისის თემის მიერ. შემოგვიერთდით და განათავსეთ თქვენი მესიჯი!