Lauslegt lýðræði: Lausafjárstefnan

Hver veit ekki, vantraustið sem myndast þegar stjórnmálamenn sýna þá list að segja ekkert? Eða ef pólitískar ákvarðanir eru enn og aftur greinilega í þjónustu við sérstaka hagsmuni? Þrátt fyrir að lýðræðisleg sjálfsmynd okkar kalli á aðgerðir, þá erum við loksins ánægð vegna takmarkaðs tímafjár og skorts á beinum lýðræðislegum tækifærum til að draga stjórnmálamannastéttina í gegnum kakóið. En þarf það að vera svona? Er það síðasta orð lýðræðisins? Samkvæmt hugmyndinni um fljótandi lýðræði er svarið skýrt: nei.

Árið 2011 og 2012 var Pírataflokkur Þýskaland með hugtakinu furore og gerði það á þeim tíma einnig að fjórum þjóðþingum. Þrátt fyrir að pólitískur velgengni í kosningunum hafi ekki tekist síðan þá sýndu þeir heiminum hvernig fljótandi lýðræði getur virkað sem innri flokksregla stofnunarinnar.
Til að gera þetta notuðu þeir Opinn hugbúnaður fljótandi endurgjöf. Það er þátttökuvettvangur sem flestir geta tekið þátt í flokksstarfinu og myndað sér skoðanir. 3.650 efni og 6.650 frumkvæði eru nú til umræðu og samræmd af alls 10.000 meðlimum á þessum vettvang. Allar uppbyggilegar ábendingar, hugmyndir eða áhyggjur eru settar fram á gagnsæjan hátt og þróaðar frekar með miðlægum hætti. Með þessu móti tókst Pírataflokknum Austurríki, með 337 félaga í dag, að búa til viðamikla flokksáætlun sem fór langt út fyrir þátttöku borgaranna og netpólitík.

En fljótandi lýðræði er ekki bara hugbúnaður eða flokks tilraun. Á bak við fljótandi lýðræði stendur lýðræðis-pólitískt fyrirmynd beinnar þingræðis. Það leitast við að sameina kosti þingkerfisins og möguleikana á beinu lýðræði og þar með vinna bug á göllum þessara tveggja kerfa. Nánar tiltekið snýst það um veikleika hinna staðfestu beinu lýðræðislegu kerfa að hin pólitíska orðræða um lagatexta sem einungis verður samið milli frumkvöðla og ábyrgra fulltrúa fer fram. Í fulltrúakerfinu er aftur áskilið að stjórnmálaflokkar, nefndir og þingmenn taki þátt í pólitískri umræðu. Í beinni þingmennsku ákveða borgarar hins vegar sjálfir um hvaða efni og hvenær þeir vildu taka virkan þátt í umræðu. Litið er á hina pólitísku umræðu sem megin forsendu lögmætra ákvarðana.

Svona virkar fljótandi lýðræði

Lauslegt lýðræði er blendingur milli fulltrúa og beins lýðræðis þar sem borgarar geta lagt sitt af mörkum í pólitískri umræðu á netinu hvenær sem er og tekið þátt í þróun lagatexta - ef hann eða hún kýs það. Borgarinn gefur ekki aðeins atkvæði sitt á fjögurra til fimm ára fresti, heldur heldur það „í flæði“, ef svo má segja, með því að ákveða í hverju tilviki fyrir sig hvaða spurningar hann vill kjósa sjálfan sig og með hverjum hann myndi senda þau til manns (eða stjórnmálamanns) framseld traust sitt. Í reynd getur þetta verið tilfellið, til dæmis í málefnum skattalaga af aðilanum sem X vill fá fulltrúa, í umhverfismálum af samtökunum Y og í fjölskyldustefnumálum viðkomandi Z. Um skólaumbætur, en þú vilt taka ákvörðun. Auðvitað er hægt að snúa sendinefndinni við atkvæðagreiðsluna hvenær sem er og tryggja skilvirkt eftirlit með stjórnmálakerfinu.
Fyrir fulltrúana er þetta hugtak leið til að fá innsýn í álit og stemningu grunnsins og efla eigin verkefni þeirra til stuðnings og atkvæða. Fyrir borgarann ​​er það möguleiki að leggja sitt af mörkum pólitískt og hjálpa til við að móta stjórnmálaskoðanir og ákvarðanatöku eða einfaldlega að skilja það.

Lauslegt lýðræði létt

Þýsku samtökin Public Software Group e. V., verktaki Liquid Feedback og Interactive Demokratie eV, sem eru talsmenn notkunar rafrænna fjölmiðla til lýðræðislegra ferla, sjá raunhæfa leið til aukinnar þátttöku í grundvallar endurnýjun ákvörðunarferla innan aðila. Axel Kistner, stjórnarmaður samtakanna Gagnvirkt lýðræði eV leggur áherslu á: "Upprunalega hugmyndin var að nota fljótandi endurgjöf innan flokka, þar sem innbyggð flokksuppbygging býður félagsmönnum sínum lítið sem ekkert tækifæri til að taka þátt." Því var aldrei ætlað að nota sem bein lýðræðisleg tæki.

Áberandi og mikið fjallað dæmi um fljótandi lýðræði er í boði í þýska héraðinu í Fríslandi. Hann byrjaði á Liquid Friesland verkefninu fyrir tveimur árum og kynnti Liquid Feedback. Hingað til hafa íbúar 76 og héraðsstjórn 14 birt frumkvæði á vettvang. Frumkvæði borgaranna sem vinna atkvæði sitt í Liquid Friesland, þjóna hins vegar héraðsstjórninni aðeins sem tillögur og eru ekki bindandi fyrir þau. Engu að síður er núverandi efnahagsreikningur nokkuð áhrifamikill: af frumkvæðum 44 borgaranna, sem þegar voru meðhöndlaðir í héraðsráði, voru 23 prósent samþykkt, samþykkt 20 prósent í breyttu formi og 23 prósent hafnað. Meira af 20 prósentum var þegar komið til framkvæmda, með 14 prósent var héraðsstjórnin ekki ábyrg.

Hins vegar verður Frísland ekki eina þýska héraðsstjórnvaldið sem þorir að stíga skrefið í átt að þátttöku stafrænna borgara: „Brátt munu tvær borgir í viðbót - Wunstorf og Seelze - og annað hverfi - Rotenburg / Wümme - byrja með þátttöku borgara og nota LiquidFeedback“, svo Kistner.

Munum við greiða atkvæði með fljótandi lýðræði í framtíðinni?

Burtséð frá þeim hvetjandi krafti sem fljótandi lýðræðishugtakið kann að dreifa, mun hagnýt notkun þess líklega áfram að mestu leyti takmarkast við þátttöku borgaranna, svo og ákvarðanatöku innan aðila og ákvarðanatöku. Annars vegar eru enn margar óleystar spurningar varðandi framkvæmd lýðræðisstefnunnar. Hins vegar virðist meirihluti íbúanna vera algerlega ódrepandi um þá hugmynd að taka þátt pólitískt eða jafnvel greiða atkvæði á internetinu.

Óleystu mál eru ma leynilegar kosningar og tilheyrandi öryggis- og meðferðaráhætta. Annars vegar þyrfti að þróa öruggan, leyndan en samt skiljanlegan „stafrænan kjörseðil“ sem tryggir deili á kjósendum og sannreynir hæfi þeirra, en um leið að taka ákvörðun sína nafnlausa og gera þessa málsmeðferð í framhaldi af henni. Þrátt fyrir að stundum væri hægt að gera þetta tæknilega með framvísun borgarkorts og forritun með opnum kóða, er óneitanlega hætta á átt við og rekjanleiki er líklega eingöngu áskilinn fyrir lítinn hóp af IT notendum. Að auki er leynilegt atkvæði einnig í andstæðum mótsögn við gagnsæi staðsetningar á fljótandi lýðræði sjálfu. Verktaki Liquid Feedback af þessum sökum fjarlægði 2012 sig einnig opinberlega frá notkun hugbúnaðar síns í Pírata flokknum.

Rafrænt yfirburði

Önnur vandamál eru spurningin um hvort niðurstöður kosninga um atkvæðagreiðslu ættu að vera bindandi eða aðeins tillögur. Í fyrra tilvikinu hljóta þeir að vera réttlætanlegir við að gagnrýna að þeir myndu greiða fólki með meiri hæfni og skyldleika á internetinu í pólitísku ákvarðanatökuferlinu og gera rangar niðurstöður netumræðna sem meðaltal álitsgerðar. Í síðara tilvikinu, ef niðurstöður atkvæðagreiðslunnar eru ekki bindandi, tapast beinn lýðræðislegur möguleiki þessa hugmyndar einfaldlega.

Önnur algeng gagnrýni er lágt þátttaka sem stafræn bein lýðræðisleg tæki ná yfirleitt. Ef um er að ræða árangursríkt Liquid Friesland verkefni er þátttakan um 0,4 prósent íbúanna. Til samanburðar var þátttaka í beiðninni til að skýra Hypo-Alpe Adria hneykslið í fyrra 1,7 prósent og að í þjóðaratkvæðagreiðslunni „Menntunarátakið“ árið 2011 var 4,5 prósent. Þetta kemur þó ekki á óvart þar sem pólitísk þátttaka á netinu er einnig nýtt landsvæði fyrir lýðræðisríki vestra. Engu að síður er e-lýðræði einfaldlega hafnað af meirihluta íbúanna.

„Útvíkkun á sambandi borgararíkis við stafræna rýmið er ekki ástæðan fyrir pólitískri óánægju.“
Daniel Roleff, stjórnmálafræðingur

Samkvæmt rannsókn stofnunarinnar SORA stofnunin fyrir félagslegar rannsóknir og ráðgjöf rafræn lýðræði og rafræn þátttaka eru enn á barnsaldri í Austurríki. „Stafrænar kosningar eru yfirleitt skoðaðar gagnrýnislaust: Bæði sérfræðingar og meirihluti íbúanna vitna í skort á gegnsæi og öryggisstjórnun sem mikilvægustu gagnrýni,“ samkvæmt rannsókn Paul Ringler. Í Þýskalandi er mat borgaranna ekki annað. Árið 2013 spurði Bertelsmann stofnunin 2.700 borgara og 680 ákvarðanatöku frá viðkomandi sveitarfélögum símleiðis um ákjósanleg þátttökuform þeirra. Afleiðingin var sú að 43 prósent landsmanna, sem spurt var, hafnaði þátttöku á netinu og aðeins 33 prósent gátu fengið eitthvað af því. Til samanburðar: 82 prósent héldu kosningar í sveitarstjórnarkosningum og aðeins 5 prósent höfnuðu þeim. Niðurstaða Bertelsmann-sjóðsins: „Jafnvel þó yngri kynslóðin gefi verulega betri árangur hér, hafa nýju tegundir þátttöku byggðar á neti enn tiltölulega slæmt orðspor og hafa hingað til ekki getað komið sér upp sem viðurkennt tæki til lýðræðislegrar þátttöku.“
Niðurstaða SORA-rannsóknarinnar er aftur: Netbyltingin stuðlar ekki að pólitískum hagsmunum að eigin sögn heldur auðveldar það pólitískt áhugavert að fá upplýsingar og taka þátt. “Þetta mat er einnig deilt af þýska stjórnmálafræðingnum Daniel Roleff, til dæmis: „Útvíkkun tengsla borgararíkisins við stafræna rýmið er ekki ástæðan fyrir pólitískri óánægju.“

Lauslegt lýðræði - hvert er ferðin að fara?

Með hliðsjón af þessu sér Peter Parycek, yfirmaður verkefnahóps um lýðræðisríki við Dóná-háskólann í Krems, stærsta möguleika fljótandi lýðræðis í nýju formi samstarfs borgaranna og hins opinbera. Hann vísar til núverandi þátttökuverkefnis Digital Agenda sambands höfuðborgarinnar Vín. Ríkisborgurum er boðið að hjálpa til við að þróa stafræna stefnu fyrir Vín. „Það sem er mikilvægt er að það eru bæði raunveruleg og raunveruleg skoðanaskipti milli stjórnsýslunnar og borgaranna,“ segir Parycek. „Liquid Democracy hugbúnaðurinn gefur efnileg tækifæri til að safna hugmyndum og skipuleggja opið nýsköpunarferli,“ segir Parycek.

Til að endurreisa traust borgaranna á stjórnmálum telur hann að eitt og annað sé þörf: meira gegnsæi í opinberri stjórnsýslu og stjórnmálum. „Þrýstingur á stjórnmálaflokka að verða gegnsærri eykst. Fyrr eða síðar munu þau opna, “segir Parycek. Reyndar munu stjórnmálaflokkar ekki lengur geta neitað meira gegnsæi og innri lýðræðisþróun lengi, vegna þess að stöð stofnandi flokka er þegar seytandi og ákallið um meiri samráð er að verða háværari. Lauslegt lýðræði kann ekki að gjörbylta fyrirmynd okkar um lýðræði, en það sýnir þó hvernig þátttaka og gegnsæi getur virkað.

Photo / Video: valkostur.