nhọrọ
New York - Mkparịta ụka UN Oceans Treaty na-aga ịda n'ihu n'ihi anyaukwu nke mba ndị na-emekọ ihe ọnụ na ndị ọzọ dị ka Canada na United States. Ha ewepụtala uru echere n'ọdịnihu site na akụrụngwa mkpụrụ ndụ ihe nketa mmiri karịa nchekwa oke osimiri[1]. Nke a na-emebi ọganihu a na-enwe na ederede nkwekọrịta banyere mpaghara ndị mmiri na-echebe ma okwu ahụ ga-ada ugbu a.
Njikọ Ọchịchọ Elu na-etinye ihe egwu dị egwu na nkwa ya ichebe oke osimiri yana mechie nkwekọrịta na 2022[2]. Ọbụghị naanị na ha na-emezughị nkwekọrịta n'ime mkparịta ụka a, mana ederede na-aghọwanye nnukwu ọchịchọ site na nkeji. Anyị na-eche nkwekọrịta ihu nke ga-agbasi mbọ ike iji nweta 30x30 wee were usoro na-ezighị ezi na nke neo-colonial site n'ịjụ inye ego maka abamuru nke mba niile.
Laura Meller sitere na mgbasa ozi Greenpeace "Chebe Osimiri" site na New York[3]:
"Oké osimiri na-akwado ihe niile dị ndụ n'ụwa, ma anyaukwu nke mba ole na ole pụtara okwu mkparịta ụka a maka nkwekọrịta oké osimiri nke UN ugbu a na-emebi emebi. Ndị otu High Ambition Coalition adaala kpamkpam. Ha kwesịrị ịbụ ndị na-enweghị ọchịchọ imekọ ihe ọnụ. Ha na-eche banyere uru ha ga-enweta n'ọdịnihu ma mebie ọganihu ọ bụla ọzọ a na-enwe na okwu ndị a. Ọ bụrụ na ndị ozi akpọghị ndị otu ha ngwa ngwa taa wee nweta nkwekọrịta, usoro nkwekọrịta a ga-ada.'
N'ihe na-erughị ọnwa abụọ gara aga, anọ m na Lisbon na UN Oceans Conference ma gee ndị isi a na-ekwe nkwa na ha ga-ewepụta nkwekọrịta oké osimiri zuru ụwa ọnụ n'afọ a. Ugbu a, anyị nọ na New York na ndị nduzi enweghị ebe a chọtara. Ha mebiri nkwa ha.”
“Anyị na-enwe mwute na iwe. Ọtụtụ ijeri mmadụ na-adabere n'oké osimiri dị mma, ndị ndú ụwa emewokwa ka ha daa mbà. Ọ dị ugbu a na ọ gaghị ekwe omume ichebe 30% nke oke osimiri ụwa. Ndị ọkà mmụta sayensị na-ekwu na nke a bụ opekempe dị mkpa iji chebe oke osimiri, na ọdịda nke okwu ndị a ga-emebi ihe ndụ na nchekwa nri nke ọtụtụ ijeri. Anyị nwere nkụda mmụọ karịa.”
Enweghị nkwenye ndọrọ ndọrọ ọchịchị dị elu na mkparịta ụka ndị a emewo ka ha kpọnwụọ site na mmalite, ma n'ime ụbọchị ndị na-adịbeghị anya, ọ bịara doo anya na Òtù Na-ahụ Maka Ọchịchị Ukwu na mba ndị ọzọ jụrụ ịkwado nkwa ego, n'agbanyeghị obere ntakịrị, ga-akwụsị na ọ dịghị. ekwenyela nkwekọrịta ebe a. Obodo ndị a gụnyere Canada na United States.
Onye odeakwụkwọ ukwu UN Antonio Gutierrez dọrọ aka ná ntị azụ na June na UN Oceans Conference na Lisbon na "ịchọ ọdịmma onwe onye nanị" nke mba ụfọdụ na-egbochi ọganihu nke mkparịta ụka ndị a. N'otu ọgbakọ ahụ, mba kwadoro na ọkwa ndọrọ ndọrọ ọchịchị kachasị elu iji binye aka n'akwụkwọ nkwekọrịta siri ike. Ha arụzubeghị ọrụ ha.
Ọ gwụla ma ekwenyere nkwekọrịta na 2022, nnyefe nke 30 × 30, nke na-echebe 30% nke oke osimiri ụwa site na 2030, ga-abụ ihe na-agaghị ekwe omume.
A ka nwere ụbọchị abụọ zuru oke nke mkparịta ụka fọdụrụ. Site na mkparịta ụka agaghị ada, mba ga-emerịrị ngwa ngwa ugbu a, gosipụta mgbanwe ma chọta nkwekọrịta iji wepụta ederede nkwekọrịta siri ike echi. Ndị ozi ga-akpọrịrị ndị otu ha ka ha kparịta ụka ma ọ bụ na mkparịta ụka ahụ agaghị ada.
[1] https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fmars.2021.667274/full
[2] https://oceans-and-fisheries.ec.europa.eu/ocean/international-ocean-governance/protecting-ocean-time-action_en
[3] Laura Meller bụ onye na-akwado oke osimiri na onye ndụmọdụ amụma na Greenpeace Nordic.
isi iyi
Foto: Greenpeace
