Ndabere maka nlanarị

nke Robert B. Fishman

Ụlọ akụ mkpụrụ na-echekwa ụdị mkpụrụ ndụ ihe nketa dị iche iche maka nri mmadụ

Ihe dị ka mkpụrụ ndụ ihe nketa 1.700 na ụlọ akụ mkpụrụ dị gburugburu ụwa na-echekwa osisi na mkpụrụ maka nri mmadụ na-eri. "Mkpụrụ nchekwa" na-eje ozi dị ka ndabere Svalbard Mkpụrụ Vault na Svalbard. A na-echekwa mkpụrụ sitere na ụdị osisi dị iche iche 18 n'ebe ahụ ma ọ dịkarịa ala ogo 5.000, gụnyere ihe karịrị ụdị osikapa 170.000. 

N'afọ 2008, gọọmenti Norway nwere igbe osikapa sitere na Philippines nke e debere n'ọwara nke ebe a na-egwupụta ihe n'oge gara aga na Svalbard. Otú a ka e si malite iwu ebe nchekwa maka nri ụmụ mmadụ. Ebe ọ bụ na nsogbu ihu igwe agbanweela ọnọdụ ọrụ ugbo ngwa ngwa na ihe dị iche iche dị ndụ na-ebelata ngwa ngwa, akụ dị iche iche nke mkpụrụ ndụ ihe nketa dị na Svalbard Seed Vault aghọwo ihe dị mkpa karịa ihe a kpọrọ mmadụ. 

Ndabere ọrụ ugbo

"Anyị na-eji obere akụkụ nke ụdị osisi a na-eri eri nri anyị," Luis Salazar, ọnụ na-ekwuchitere Crop Trust na Bonn kwuru. Dịka ọmụmaatụ, afọ 120 gara aga, ndị ọrụ ugbo nọ na USA ka na-akụ ụdị agwa 578 dị iche iche. Taa enwere naanị mmadụ iri atọ na abụọ. 

Ihe dị iche iche dị ndụ na-ebelata

Site na mmepụta nke ọrụ ugbo, ọtụtụ ụdị dị iche iche na-apụ n'anya n'ubi na n'ahịa n'ụwa nile. Ihe si na ya pụta: nri anyị na-adabere n'ụdị osisi dị ole na ole ma bụrụ nke a na-enwe ike ịdaba: monocultures na-agbapụta ala nke ígwè ọrụ dị arọ na pests na-eri nri na onye ọ bụla n'ubi na-agbasa ngwa ngwa. Ndị ọrụ ugbo na-agbasakwu nsị na fatịlaịza. Ihe ndị nnọchi anya na-emetọ ala na mmiri. Ihe dị iche iche dị ndụ na-aga n'ihu na-ada ada. Ọnwụ ụmụ ahụhụ bụ naanị otu ihe kpatara ọtụtụ mmadụ. Ajọ okirikiri.

Ụdị anụ ọhịa na-eme ka ọ dịrị ndụ nke osisi ndị bara uru

Iji chekwaa ụdị dị iche iche na ụdị ihe ọkụkụ na ịchọta ndị ọhụrụ, Crop Trust na-ahazi "Ihe ubi Anụ ọhịa Project"- usoro ọmụmụ na nyocha maka nchekwa nri. Ndị na-azụ anụ na ndị ọkà mmụta sayensị na-agafe ụdị ọhịa dị iche iche nwere ihe ọkụkụ a na-ahụkarị iji zụlite ụdị ọhụrụ na-agbanwe agbanwe nke nwere ike idi nsonazụ nke nsogbu ihu igwe: okpomọkụ, oyi, ụkọ mmiri ozuzo na ihu igwe ndị ọzọ. 

Atụmatụ ahụ dị ogologo oge. Ịzụlite ụdị osisi ọhụrụ naanị na-ewe ihe dị ka afọ iri. Na mgbakwunye, enwere ọnwa ma ọ bụ afọ maka usoro nnabata, ahịa na mgbasa.

 "Anyị na-agbasawanye ihe dị iche iche dị ndụ ma na-enyere aka mee ka ndị ọrụ ugbo nwee ike ịnweta ya," Luis Salazar sitere na Crop Trust na-ekwe nkwa.

Ntụnye aka na nlanarị nke obere ndị ọrụ ugbo

Ndị nwe obere na ndịda zuru ụwa ọnụ, karịsịa, na-enwekarị ike ị nweta naanị ala dara ogbenye na nke dị ala ma na-enwekarị ego iji zụta mkpụrụ osisi ndị nwere ikike nke ụlọ ọrụ ugbo. Ụdị ọhụrụ na ụdị ochie na-enweghị ikike nwere ike ịzọpụta ihe eji ebi ndụ. N'ụzọ dị otu a, mkpụrụ ndụ ihe nketa na akụ mkpụrụ na Crop Trust na-enye aka n'ụdị ọrụ ugbo, ihe dị iche iche dị ndụ na inye ọnụ ọgụgụ ụwa na-eto eto. 

Na Agenda 2030, United Nations Ihe mgbaru ọsọ 17 maka mmepe na-adigide atọrọ n'ụwa. "Kwụsị agụụ, nweta nchekwa nri na nri ka mma, ma kwalite ọrụ ugbo na-adigide," bụ ebumnuche nke abụọ.

E hiwere Crop Trust dị ka "International Treaty on Plant Genetic Resources for Food and Agriculture" (Plant Treaty) siri dị. Afọ iri abụọ gara aga, mba 20 na European Union kwekọrịtara na usoro dị iche iche iji chekwaa na ichekwa ụdị osisi dị iche iche na ọrụ ugbo.

Ihe dị ka mkpụrụ ndụ ihe nketa 1700 na akụ mkpụrụ n'ụwa niile

Mkpụrụ ndụ ihe nketa nke steeti 1700 na ụlọ akụ mkpụrụ dị n'akụkụ ụwa niile na-echekwa ihe dị ihe dị ka nde asaa dị iche iche mkpụrụ ndụ ihe nketa iji chekwaa ha maka ọmụmụ wee mee ka ndị na-azụ anụ, ndị ọrụ ugbo na ndị sayensị nweta ha. Nke kachasị mkpa n'ime ndị a bụ ọka, poteto na osikapa: ihe dị ka ụdị osikapa 200.000 dị iche iche ka a na-echekwa na mkpụrụ ndụ ihe nketa nke Eshia na ụlọ akụ mkpụrụ.  

N'ebe enweghị ike ịchekwa mkpụrụ osisi ahụ, ha na-eto osisi ma na-elekọta ha ka mkpụrụ osisi dị iche iche dị iche iche na-adị mgbe niile.

Ndị Crop Trust na-ejikọ ụlọ ọrụ ndị a. Onye na-ekwuchitere ntụkwasị obi Luis Salazar kpọrọ ụdị dị iche iche na ụdị dị iche iche "ntọala nke nri anyị".

Otu n'ime nnukwu na nke dị iche iche nke genebanks ndị a na-arụ ọrụ a Ụlọ ọrụ Leibniz maka mkpụrụ ndụ ihe nketa ihe ọkụkụ na nchọpụta ihe ubi IPK na Saxony-Anhalt. Nnyocha ya na-eje ozi, n'etiti ihe ndị ọzọ, "mmeghari mgbanwe nke ihe ọkụkụ dị mkpa a na-akọ maka mgbanwe ihu igwe na ọnọdụ gburugburu ebe obibi."

Nsogbu ihu igwe na-agbanwe gburugburu ebe obibi ngwa ngwa karịa anụmanụ na osisi nwere ike imeghari. Ya mere mkpụrụ osisi na mkpụrụ ndụ ihe nketa na-aghọwanye ihe dị mkpa maka inye ụwa nri.

Ihu igwe na-agbanwe ngwa ngwa karịa ihe ọkụkụ nwere ike ime mgbanwe

Ọbụna akụ mkpụrụ akụ́kụ́ apụghị ichebe anyị pụọ n'ihe ga-esi ná mgbanwe ndị anyị bụ́ mmadụ na-akpata n'ụwa pụta. Ọ dịghị onye maara ma osisi ka ga-eme nke ọma mgbe afọ ma ọ bụ ọtụtụ iri afọ nke nchekwa n'okpuru dị iche iche ihu igwe ọnọdụ nke ga-eme n'ọdịnihu.

Ọtụtụ ụlọ ọrụ na-abụghị nke gọọmentị na-akatọ maka nsonye nke otu ndị ọrụ ugbo dịka Syngenta na Pioneer in Ntụkwasị Obi n'Ubi. Ha na-enweta ego ha site na mkpụrụ ndị gbanwere mkpụrụ ndụ ihe nketa yana ikikere na mkpụrụ, nke ndị ọrụ ugbo nwere ike iji naanị maka ụgwọ ikike dị elu. 

Onye na-ekwuchitere Misereor Markus Wolter ka na-eto atụmatụ gọọmentị Norway. Nke a na-egosi na Svalbard Seed Vault bara uru ihe a kpọrọ mmadụ nwere na mkpụrụ sitere n'akụkụ ụwa niile. 

Igbe akụ maka onye ọ bụla 

N'ime oghere mkpụrụ, ọ bụghị naanị ụlọ ọrụ, mana enwere ike ịchekwa mkpụrụ ọ bụla na n'efu. Dịka ọmụmaatụ, ọ kpọtụrụ ndị Cherokee, ndị mba mbụ na USA. Ma ọ dị mkpa ọbụna karị na a na-echekwa mkpụrụ nke ụmụ mmadụ na sito, ya bụ n'ọhịa. N'ihi na ọ dịghị onye maara ma mkpụrụ ndị echekwara ka ga-eme nke ọma ka ọtụtụ iri afọ gasịrị n'okpuru ọnọdụ ihu igwe dị iche iche. Ndị ọrụ ugbo chọrọ mkpụrụ osisi a na-enweta n'efu nke dabara n'ọnọdụ mpaghara ha yana nke nwere ike ịmalite n'ubi ha n'èzí. Agbanyeghị, nke a na-esiwanye ike n'ihi iwu nnabata siri ike maka mkpụrụ, ka Stig Tanzmann, onye ọkachamara mkpụrụ maka nzukọ “Bread for the World” dọrọ aka ná ntị. Na mgbakwunye, enwere nkwekọrịta mba ụwa dị ka UPOV, nke na-egbochi mgbanwe na ahia nke mkpụrụ osisi na-enweghị ikike ikike.

Agbụ ụgwọ n'ihi na patented osisi

Na mgbakwunye, dị ka akụkọ Misereor si kwuo, ọtụtụ ndị ọrụ ugbo ga-abanye n'ụgwọ iji zụta mkpụrụ osisi nwere ikike - na-abụkarị na ngwugwu nwere fatịlaịza kwesịrị ekwesị na pesticide. Ọ bụrụ na owuwe ihe ubi aghọzie ihe na-erughị ka e mere atụmatụ ya, ndị ọrụ ugbo agaghịzi enwe ike ịkwụghachi ego mgbazinye. Ụdị ịgba ohu nke oge a. 

Stig Tanzmann na-ahụkwa na nnukwu ụlọ ọrụ mkpụrụ na-ejikọta usoro mkpụrụ ndụ ihe nketa sitere na osisi ndị ọzọ ma ọ bụ site na mmepe nke ha na mkpụrụ dị adị. Nke a na-enyere ha aka ịnweta patent a na ịnakọta ụgwọ ikike maka ojiji ọ bụla.

Maka Judith Düesberg sitere na nzukọ na-abụghị nke gọọmentị Gen-Ethischen Netzwerk, ọ dabere na onye nwere ohere ịnweta akụ mkpụrụ ma ọ bụrụ na ọ dị mkpa. Taa, ndị a bụ ụlọ ngosi ihe mgbe ochie nke “na-eme ntakịrị ihe maka nchekwa nri.” O hotara ihe atụ ndị si India. N'ebe ahụ, ndị na-azụ anụ nwara ịzụlite ụdị owu ọdịnala na-abụghị mkpụrụ ndụ ihe nketa, ma ha enweghị ike ịhụ mkpụrụ dị mkpa n'ebe ọ bụla. Ọ dị ka ndị na-akụ osikapa bụ́ ndị na-arụ ọrụ n’ụdị idei mmiri na-eguzogide. Nke a gosikwara na a ga-echekwa mkpụrụ osisi, ọkachasị n'ubi na ndụ ndị ọrụ ugbo kwa ụbọchị. Naanị mgbe ejiri ya n'ubi ka enwere ike ịmegharị mkpụrụ ahụ ka ọ bụrụ ihu igwe na-agbanwe ngwa ngwa na ọnọdụ ala. Ndị ọrụ ugbo nọ n’ógbè ahụ maara nke ọma ihe na-eme nke ọma n’ubi ha.

Info:

Gene ụkpụrụ omume netwọk: Dị oke egwu maka injinia mkpụrụ ndụ ihe nketa na ụlọ ọrụ mkpụrụ nke mba ụwa

MASIPAG: Netwọk nke ihe karịrị ndị ọrụ ugbo 50.000 na Philippines bụ́ ndị na-akụ osikapa n'onwe ha ma na-ekerịta mkpụrụ n'etiti ibe ha. N'ụzọ dị otú a, ha na-eme onwe ha onwe ha pụọ ​​na nnukwu ụlọ ọrụ mkpụrụ