Elisabeth Oberzaucher
"Ọ bụrụ na ọdịnala na - eweghara ma hapụghị ụzọ ọhụụ, ọha mmadụ na - aghọ ihe arụ."
Ọ bụrụ na ndị mmadụ na-egwu mmiri megide oge a, nke ahụ pụtara na ọtụtụ ndị ọzọ na-agagharị n'otu ụzọ ahụ. Ọ bụrụ na ọtụtụ na-akpa otu ụzọ, ọ nwere ike ịbụ n'ihi ọtụtụ ebumnuche. Site na echiche mgbanwe, igwu mmiri ugbu a bụ atụmatụ bara uru site na echiche onye ọ bụla, n'ihi na ọ dabere n'echiche ahụ na ọ bụrụ na ọ gosipụtara na ọ ga-eme nke ọma maka ndị ọzọ, ọ ga-aga n'ihu na-arụpụta ezigbo ihe. Ya mere, ndi n’eme omume dika otutu ndi ozo tupu oge na ndi ozo anaghi ahuta ha karia ndi n’acho uzo nke aka ha. Maka otu onye, yabụ ọkacha mma ka ya na mmiri buru ibu, n'ihi na ndị obodo, onye na-arọ nrọ, onye na-agbanweghi agbanwe, ihe dị mkpa adịghị mkpa.
Maka onu ogugu, nguzo di iche na ihe ndi ozo kwesiri igha n’ihu. Ọ bụrụ na ọdịnala tozuru oke ma hapụghị ụzọ ọhụụ, ọha mmadụ na-aghọ ndị na-enweghị ike na enweghị ike imeghachi omume maka mgbanwe. Agbanyeghị na achọpụtara ezigbo usoro maka ọnọdụ dị ugbu a, ọ baghị mma ime ka ndị a bụrụ naanị ọkọlọtọ. Iswa abụghị ala, kama ọ bụ ihe e ji mara mgbe niile na ọnọdụ gbanwere. Naanị mgbanwe dị n'etiti otu ọ bụla na-eme ka o kwe omume na-emeghachi omume na mgbanwe ndị a. Ọ na-ahụ na enwere ike ịkwagide agagharị, nke dị mkpa iji lebara ọnọdụ ọhụụ anya.
Ihe ojoo ma obu okwu banyere omume
Ndị ji iyi ahụ na-egwu mmiri, na-aga n'ụzọ dị mfe, anaghị etinye ihe ọ bụla, ma chekwaa ike ha. Ha bụ ndị edozigharị, ndị ọdịnala, ndị nchekwa. Ha bụ ndị kwadoro ihe ndị dị adị. Ha bụkwa ndị ebe ndị ọzọ na-erughị obere imejọ. Ndị na-egwu mmiri megide ebili mmiri ahụ na-enwekarị ahụ erughị ala: ha na-ebute ọgba aghara, na-abanye n'ụzọ, na-akpaghasị usoro ndị ejikọtara na usoro ha.
Onye iche iche na akparamagwa ya bụ n'ihi otu ihe dị iche iche na-eme. Personalitykpụrụ omume mmadụ niile a na-ejikarị na-adabere n'ụdị àgwà ise dị iche iche: nkwụsi ike mmetụta uche, akọ na uche, mpụga, mmekọrịta mmadụ na ibe ya na imeghe ọhụụ. Nke ikpeazu bu onye n’etu oke n’otu mmadu siri kwado n’agha ahu agha. Nnyocha e mere egosiwo na ndị mmadụ na-ekwenyekarị na ihe ọhụrụ ọhụụ na-edozikwa omume ha.
Mgbanwe chọrọ mgbanwe
evolushọn History Ọ bụghị ihe ndabata na ọ bụghị mmadụ niile nwere otu mmụọ. Kama, ụcha, agwakọta, iche iche na-eme ka ọnụọgụgụ mmadụ guzozie. Ọnọdụ obibi ya na nsogbu ndị metụtara ya na-agbanwe agbanwe mgbe niile. Ya mere, odi nkpa ka echiche, uzo na uzo nile si aburu ndi ozo n’iile. Otutu mgbe enwere otutu azịza karia otu ajuju, otutu oge azịza nke diri kemgbe oge adighi anya adighi nma. Ọsọ ike nke teknụzụ na-enwe n’ịgbanwe ọnọdụ obibi ndụ anyị na-eme ka ọ dị mkpa karịa ka anyị kwesịrị ịdị na-agbanwe. Anyị na-eme mgbanwe a dịka ọha mmadụ na ebe enwere mgbanwe dị iche iche n'otu n'otu.
Ọ na-eme na otherness Misfits na-ata ụta. Ọ naghị eme ọdịiche ma ọdịiche ahụ bụ n'ihi nkwenkwe na omume, ma ọ bụ n'ọdịdị, ntụgharị uche nke mmekọahụ, ma ọ bụ okike. Nwepu ihe di nkpa putara na ndi na adota ulo ha na ndi mmadu ezighi ezi. Ihe ojoo adighi ike ighota, ichoputa ndebiri ezughi ezu. Ha choro ka anyi mee ha ihe nihi na anyi enweghi echiche di na ha.
Anyị na-ata ha ụta maka mbọ a metụtara n'ihi na ha na-agọnahụ anyị n'ụzọ dị mfe. Ọ baghị uru na nke mbụ, ma ihe dị iche nwere ike ibute mmetụta dị mma n'etiti ọha mmadụ. Yabụ, ma ha bụ ndị mmadụ, ndị megidere omume nke ọha mmadụ, na-agbasa ụkpụrụ dịka onyinye afọ ofufo, ma ọ bụ ndị na-eleghara ebumnuche nke onwe ha anya, na-abụ ndị nsogbu nye ndị ọzọ niile - ụdị omume a anaghị adaba na nkezi.
Ihe ojoo na ime ulo maka mmepe
N'ime ọha mmadụ, ahaghị nhata ndị a bụ ihe bara uru. Ọ bụ ya mere anyị kwesịrị iji mee ka ọ bụrụ ọdịbendị anyị ịnabata mgbanwe, inye ekele maka ya, na - ikekwe kachasị mkpa - inye ya ohere ịmeghe.
N’ụwa taa nke na-agbanwe agbanwe, ụnyaahụ taa nwere ike ịbụ ndị isi echi. Ebe ọ bụ na ọdịnala na ịchụso ụzọ azụ azụ na-ebutekarị ihe ọghọm karịa ịnwa ihe ọhụụ, ihe mmepụtakarị adịkarị ọtụtụ. Ọ bụ ya mere ihe kachasị mkpa ka ọha na eze mepụta ihu igwe nke na-akwalite ọpụpụ n'ọnọdụ ọnọdụ, iji bulie atụmanya maka ịga n'ihu ọha site n'ọtụtụ wee si otú a kwalite.
Na nke a pụtara nye ndị mmadụ n'otu n'otu na a na-amanye ha mgbe ụfọdụ site na mpaghara nkasi obi ha iji zere ọgba aghara, bụ obere ọnụahịa maka ọha mepere emepe, mmeghari ohuru, iguzogide. Na European Forum Alpbach nke afọ a, otu nnabata a bụ isiokwu nke mkparịta ụka ahụ. Agbanyeghị na azịza ya nwere ike iyi enweghị isi, mmalite dị kemgbe ahụla ya: plural bụ nkwa kacha mma maka obodo na-aga n’ihu. Ndo, nwude!
INFO: Ihe ojoo dika mkpuchi ndu
N’oge na-adịbeghị anya ka ndị na-eme nchọpụta Ọstrelia hiwere akụkọ ọhụrụ banyere mkpochapụ nke ndị nna nna ụmụ mmadụ nke oge a. Homo erectus bụ ụdị mmadụ dịla ogologo oge n'ụwa ma nwee ihe ịga nke ọma jupụta ụwa niile. A makwaara ya maka otutu ngwaọrụ okwute nke e ji mara Paleolithic. Ọdịdị nke ngwa ọrụ ndị a na-eme ka a mata otú Homo erectus si bie, ụdị nri a na -eme, na ebe ndị nnọchi anya ebe niile bi. Mana ọ bụghị naanị nke ahụ: Site na nhazi usoro nke ngwaọrụ nwere ike ị nweta atụmatụ nghọta nke atụmatụ ụmụ mmadụ mbụ a. Ndị ọkà mmụta sayensị si Mahadum nke Mba Australia kwubiri na Homo erectus dị umengwụ ma na-ejigide ụzọ nke nguzogide dịkarịa ala. Nke ahụ bụ, ha na-arụpụta ngwaọrụ mgbe niile n'otu ụkpụrụ, na-eji naanị okwute dị nso, ma nwee afọ ojuju na ọkwa ahụ. Na nkenke, ha achọtala ụzọ ọ ga-aga nke ọma na onye ọ bụla na-eso, ndị na-ese n'elu mmiri na-efu efu. Enweghị nchepụta mechara jụọ Homo erectus ka ọnọdụ ibi ndụ gbanwere. Speciesmụ mmadụ ndị ọzọ nwere atụmatụ ọgụgụ isi nke aghịga na ọtụtụ ụzọ dị iche iche si wee nwee ohere, na-adị ndụ na nchekwa Homo erectus.
INFO: Ọ bụrụ na ofe anaghị atọ ụtọ nke ọma
Nkwupụta etiti nke Charles Darwin si Ozizi evolushọn na-akọwa ime ka ihe ndị dị ndụ dị na gburugburu ha dị ka usoro mgbanwe evolushọn. N’emepụta echiche a, akụkụ ahụ na - emegharị emezi bụ nsonaazụ nke usoro mmepe ogologo oge. Agbanyeghị, echiche a na-eleghara ihe na-enweghị isi anya: Ọnọdụ gburugburu ebe obibi nwere ike gbanwee. Ebe ọ bụ na ọnọdụ ibi ndụ anaghị agbanwe agbanwe kama ọ na-agbanwe agbanwe mgbe niile, ihe ndị dị ndụ ga-agbanwe mgbe niile iji nwee ike ịnagide ha.
Agbanyeghị, ọ bụghị na mgbanwe ndị a na-agbaso otu usoro, yabụ na-ebu amụma maka ya, kama ha abụghị nke enweghị ike ịme amụma. Ya mere mkpụrụ ndụ na - agbanwe agbanwe oge ọ bụla na mgbanwe okike ha, ọ bụghị n'ọnọdụ ndị dị ugbu a. Ka gburugburu ebe obibi na-anaghị akwụ ụgwọ, ka amụma ndị a na-atụkwasịghị obi. Yabụ, usoro nkwalite mmụta oge a na-abawanye ụba site na mkpa ọ dị idozi ụfọdụ ngbanwe na mgbanwe na mgbakwunye na ịnabata ọnọdụ obibi ndụ ugbu a. Ngbanwe abughi ihe di nkpa iji di nma na onodu ohuru; karia ka odi nzota ebe igbanyebeghi ihe na kaadi.
Maka usoro evolushọn, nke a pụtara na ọ ga - eme ka ọpụpụ nke mkpụmkpụ kachasị nke akụkụ kachasị, gbalite ọdịnala na ọdịiche. Dabere na mgbanwe ọnọdụ obibi ndụ, nha nke ihe abụọ a dịgasị iche: ihe dị ndụ dị ndụ nke kwụsiri ike, dịka nje bacteria na-agbakarị ugwu. A na-emegharị ha anya n'ọnọdụ obibi ha, mana naanị enwere ike ibi n'okpuru ọnọdụ ndị akọwapụtara. Ihe ndị ọzọ dị ndụ na-agbanwe agbanwe na-agbanwe karịa ihe ọhụrụ.
Photo / Video: Gernot Singer.
