Sonja Bettel
Ikike anụmanụ nwere? Mgbe ntuli aka ntuli aka na Lower Austria, FPÖ Lower Austria akọwaala ihe ndị dị mkpa na nzukọ ọgbakọ ya: nchekwa, ahụike, anụmanụ ọdịmma, Otu n'ime atụmatụ nke FPÖ Landrat Gottfried Waldhäusl ọhụrụ bụ ọdịmma ụmụ anụmanụ. Daysbọchị abụọ mgbe agbazigharị ahụ, kansụl steeti ahụ gbara ajụjụ ọnụ na mgbasa ozi: "A ga-enwerịrị ọrịa otter". Ememe ahụ bụ ọkwa nke councilVP kansụl obodo Stephan Pernkopf, site na mkpebi ikwe ka “mwepụ” (ya bụ igbu mmadụ) nke 40 chebere Fischottern nwa oge, nke n'echiche nke ndị ọrụ ibe ya FPÖ erughị eru. Iji kpuchido otter bụ "ghọtahie ụmụ anụmanụ."
N'etiti Eprel 2018 pụtara n'ihu Gottfried Waldhäusl na ụbọchị ịchụ nta district na Zwettl. Onye dinta steeti bụ Josef Pröll (onye mbụ ministerVP minista) kwuru na ebe ahụ, "Wolf ahụfughị ihe ọ bụla na mpaghara ọdịnala dịka Central Europe", Waldhäusl kwesiri ịgbakwunye: "Gịnị kpatara ọdịmma anụmanụ naanị maka anụ ọhịa wolf?".
Ihe atụ abụọ nke ambivalence nke ihe akpọrọ ọdịmma ụmụ anụmanụ na ndọrọ ndọrọ ọchịchị na ọha mmadụ.
Ikpe na-ezighị ezi akụkọ ihe mere eme
Ọbụghị otu ugboro, nke a na-ezo aka na nkịta na nkịta. Ọ na-akwụsị mgbe ọ bụ maka ọdịmma akụ na ụba, (nke e chere ma ọ bụ nke ọma) asọmpi sitere na anụ ọhịa ma ọ bụ ọ enjoymentụ nke ndị dinta na ndị ọkụ azụ. Site na Pythagoras rue Galileo Galilei, René Descartes, Jean Jacques Rousseau, Immanuel Kant na Arthur Schopenhauer, enwere ntụgharị oge niile na akụkọ ihe mere eme mmadụ na-ekwesịghị iji obi ọjọọ mesoo anụmanụ, na ụmụ mmadụ bụ akụkụ nke okike ma naanị site na asụsụ na ebumnuche pụrụ iche n'etiti ụmụ anụmanụ.
Ahụike anụmanụ pụtara na enyere ụmụ anụmanụ aka ibi ndụ kwekọrọ na ụdị ha, nke ahụ anaghịkwa ewetara ha nhụjuanya, ụjọ na-enweghị isi ma ọ bụ mbibi na-adịgide adịgide. Site na oru oru ugbo na usoro oru ugbo na anumanu nke ndi mmadu, nrigbu nke umu anumanu abawanyela nke ukwuu. Ugbua na 19. Ya mere, Tierschutzbewegungen pụtara na narị afọ nke 19. 1822 bu iwu izizi anumanu na England.
Ka o sina dị, site na etiti 20. Na narị afọ nke iri abụọ, etolitere anụ ụlọ dị elu nke anụ ezi, mmiri ara ehi na akwa, tinye n'ime oghere dị mkpagide, gbagburu ya na ebe a na-egbu anụ, gbaba n'ime oghere ma na-emekpa ahụ maka ịnwale ịchọ mma na kemịkal, yana mgbe ụfọdụ nyocha na-abaghị uru ọ bụla.
Ọganiihu site na ndị na-akwado ikike ụmụ anụmanụ
Agbanyeghị, n'ime iri afọ ole na ole gara aga, enweela ọganihu na ọdịmma ụmụ anụmanụ: ndị ọkà mmụta sayensị akparamagwa dịka Konrad Lorenz ya na ụcha ya, Jane Goodall Na chimpanzees ha, onye nyocha ọkụkọ Britain Christine Nicol na ọtụtụ ndị ọzọ juru anyị anya site na ọgụgụ isi na akparamagwa nke ụmụ anụmanụ ma gbanwee omume anyị. Nchọpụta Nicol banyere mkpa ọkụkọ dị na 1980 afọ, dịka ọmụmaatụ, emeela ka ọ bụrụ iwu na amachibidoro batrị euthanasia na EU kemgbe 2012, na-enwe "ohere mkpuchi" ndị ọzọ emebere ohere na ohere ndị ọzọ. Nke ahụ abụghị eziokwu nye ụdị.
Maka anụ ụlọ ndị ọzọ, enwekwara mmezi na idobe iwu ma ọ bụ iji zere ihe mgbu na EU na Austria. Dịka ọmụmaatụ, ebe 2012, anaghị anabata ehi ka ọ bụrụ nke na-adịgide adịgide, ma ọ bụ na enwere ike ịkpụkọta ọdụdụ na ọdụ 2017 dị ka achọrọ yana n'okpuru nlekọta mgbu kemgbe Ọktoba.
Site n'ọrụ nke ọrụ ọdịmma ụmụ anụmanụ na ndị na-eme ihe ike, a meela ka ọha na eze mara banyere ọnọdụ ọrụ ugbo, ọnọdụ nke ụlọ ebe a na-egbu anụ, igbu ụmụ oke maka ịchụ ugbo, ma ọ bụ obi ọjọọ nke ọnyà anụ ọhịa. Na akụkụ, enwere mmezi nke iwu, mgbanwe afọ ofufo (dịka njikọta ọkụkọ na ọkụ na nkwonkwo na akwa nsị nke Toni) ma ọ bụ nkwanyeghị mmekọrịta ọha na eze dịka ọ dị na nhọrọ. Agbanyeghị, a ka na-ebugharị anụ ụlọ gafee Europe, katọọ njikọ megide ụlọ ọrụ anụmanụ, nke na-esote ihe atụ ụmụ ehi abụọ si Vorarlberg.
Onye na - akwalite ikike ụmụ anụmanụ na Belji-American Henry Spira nwere ihe ịga nke ọma na afọ 1970, jiri nnukwu ike mee ihe iji dọta uche gaa na oke nhụjuanya nke oke bekee, nke "Draize ule"Ihe ndị mejupụtara ihe ịchọ mma a tụbara n'anya. 1980 ya mere ngagharị iwe zuru oke megide ụlọ ọrụ ịchọ mma Revlon. N'okpuru nrụgide a, emesiri mepụta usoro nyocha maka mmepe nke ụzọ nnwale ịchọ mma n’enweghị nyocha anụmanụ.
Henry Spira enwetawo okwu banyere ikike ụmụ anụmanụ site na mbipụta nke ndị nkuzi Mahadum Oxford na onye ọkà ihe ọmụma Australia Peter Singer ("Nnwere Onwe Anụ Ahụ" 1975). " Ndị na-akwado ikike ụmụ anụmanụ anaghị aga oke. Ọ bụghị naanị na anyị ga-egbochi ụmụ anụmanụ ịta ahụhụ na-enweghị isi ma debe ha dịka nke mmadụ, kama inye ha ikike mmadụ bụ isi, dịka ụmụ mmadụ nwere ha.
Site na ihe rue anụmanụ ahụ aka nri
N'ime iwu ndị Rome, a na-ele ụmụ anụmanụ anya dị ka ihe - dị iche na nke onye bụ mmadụ. Switzerland bụ naanị mba ụwa gosipụtara ugwu dị n'iwu ya. Kemgbe mmeghari na Usoro Civil nke October 2002, anumanu abughi ihe. Site na 2007 ruo 2010, canton of Zurich nwere ọbụna ụlọ ọrụ pụrụ iche n'ụwa niile nke onye ọka iwu Antoine Goetschel na-eme. N'ihi ịtụ vootu Switzerland a kwụsịrị ụlọ ọrụ a ọzọ.
Na Netherlands, 2006 wetara '' Party for the Animals '' (Partij voor de Dieren) na nzuko omeiwu na nke mbụ, ugbu a kwa enwere otu ndị ọzọ na mba ndị ọzọ. Na US, onye ọka iwu Steven Wisdom nke Non-Human Rights Project na-arụ ọrụ iji hụ na a ga-amata chimpanzees dị ka ndị mmadụ n'otu n'otu ma nweta ikike "habeas corpus". Na Buenos Aires, 2014 enweela ihe ịga nke ọma maka nwanyị orangutan.
Ma olee ebe anyị ga-agbagha? Oke chimpanzee nwere ikike karịa ọkụkọ na nke a nwere ikike karịa ụwa na-efe efe? Ma kedu ihe anyị mere n’onye ezi omume? Ọtụtụ ndị ọkà ihe ọmụma na-echegbu onwe ha banyere ajụjụ ndị a. "Ndị na-ebuso agha agha" dịka prọfesọ iwu US na onye edemede Gary Francione jụrụ "ọdịmma ụmụ anụmanụ". O weere ojiji anụmanụ ndị na-abụghị mmadụ dị ka nsogbu. Maka ikike ụmụ anụmanụ, ọ bụ naanị ihe akọwapụtara maka inwe ezi uche dị na ya, nke mmadụ ịtụkwasị onwe ya na mmasị na ndụ onwe ya anya na-aga.
Ihe ọkụkụ nwekwara ike ịnwe mmasị na ndụ nke onwe ya. Yabụ na ọ bụ ihe ijuanya na enwere mkparịta ụka dịpụrụ adịpụ gbasara ikike osisi.
Photo / Video: Shutterstock.
