in

Txhua yam qia?

Txawm hais tias hauv kev sib tham ntawm Heuriger, hauv kev tshaj xov xwm lossis hauv kev tshaj xov xwm tawm suab, ib tus tsis tuaj yeem nchav tawm qhov kev xav tias peb lub neej yog kev tsub zuj zuj ntawm egoists nrog lub cim tsis ua siab ntev.

egoism

Tib neeg ua raws lawv tus kheej lub hom phiaj yam tsis xav txog qhov no cuam tshuam rau lwm tus. Qhov no inevitably ua rau cov lus nug ntawm seb tib neeg qhov xwm txheej yog inlerently intolerant. Saib mus rau hauv keeb kwm kev hloov pauv ntawm lub teeb meem. Rau txhua tus tsiaj nyob hauv pawg, qhov khoom plig ntawm kev zam yog qhov yuav tsum tau ua ua ntej rau kev nyob ua ke nrog ua txoj haujlwm txhua. Cov coexistence inevitably nqa nrog nws cov xwm txheej uas cov hom phiaj ntawm tus tswvcuab tsis sib xws. Cov no tuav cov teeb meem muaj peev xwm, thiab yog tias lub peev xwm ntawm kev thev taus tsis muaj, ib qho ntawm cov xwm txheej yuav nce siab ntxiv. Txij li tus nqi ntawm kev tsis sib haum xeeb tau ntau dua li cov txiaj ntsig zoo, qhov kev txiav txim siab ib txwm muaj nyob rau hauv kev kam rau ua siab ntev.

Raws li peb cov poj koob yawm txwv tau raug yuam los ntawm kev hloov kev nyab xeeb los mus txawv teb chaws los ntawm hav zoov mus rau savanna, lawv tau ntsib nrog txoj kev sib tw tshiab. Cov twv ua ntej uas tau ua si menyuam yaus tam sim no tau ntsib teebmeem. Yuav kom tuaj yeem tiv thaiv kev noj mov, peb cov poj koob yawm txwv tau sib koom ua ke hauv ntau pab pawg. Hauv cov pab pawg, qhov ntxim nyiam ntawm ib tus neeg poob prey rau tus tsiaj ua ntej txo vim muaj kev cuam tshuam ntawm ntau cov txheej txheem. Ntawm qhov tod tes, cov pab pawg lub neej nws tus kheej tsis yog ua kom sib haum. Txawm hais tias nws yog khoom noj lossis lwm yam khoom siv, cov kev nyiam ntawm cov neeg feem ntau sib tw nrog txhua lwm yam. Tsuas yog los ntawm kev siv txoj cai yuav ua rau pab pawg lub neej yog xws li tias cov xwm txheej tsis nce.

Cov ntaub ntawv: Ib pab tsiaj tus kheej ntawm altruists
Bill Hamilton tau coined lub sij hawm "qia dub hearth". Qhov no yog qhov tsis raug rau ob qho laj thawj: Thaum xub thawj siab ib muag, nws qhia qhov kev nco qab ntawm ib pab pawg uas muaj kev nyiam ua qia dub. Tsis tas li ntawd, qhov kev txaus siab rau tus kheej yog qhov tseem ceeb hauv lub sij hawm, uas lub suab zoo li lub luj tshib thiab ua tsis haum. Ego egoism. Txawm li cas los xij, yog tias peb ua tibzoo saib los ntawm Hamilton piav qhia los ntawm cov lus no, cov duab nuanced ntau dua qhia nws tus kheej: cov tib neeg koom ua ke nrog pab pawg, vim tias nws pabcuam rau lawv tus kheej kev nce qib - kom deb li deb mus rau egoism. Txawm li cas los xij, pab pawg lub neej ua ntej tias cov tswvcuab ib leeg ua siab ntev rau ib leeg. Cov pab pawg kev sib raug zoo tsis yog qhov tsis tsim nyog ntxiv, tab sis yog cov chaw nyuaj uas tau teeb tsa los ntawm cov cai hauv zej tsoom. Piv txwv li, muaj cov txheej txheem uas tswj xyuas seb ib tug tswvcuab cov neeg ua si lossis ua txhaum cov cai licas. Cov neeg tsis muaj kev ntseeg uas tsis tsim nyog nyob hauv pab pawg, thiab cov kev coj zoo li no tau ua txhaum cai, rau txim, lossis tsim txom nrog kev cais tawm ntawm cov pab pawg. Cov qauv kev ua si qhia tau tias hauv cov pab pawg, cov tswv cuab muaj txiaj ntsig los ntawm ua siab ntev rau lwm tus thiab ua tsis tau raws li lawv lub hom phiaj. Qhov kev nkag mus no qhib txoj hauv kev mus kom ncav cov hom phiaj loj uas yuav tsum muaj kev sib koom tes. Thaum kawg, cov neeg uas muaj peev xwm nrhiav kom tau qhov sib npaug uas sib xyaw ua ke nrog kev tswj hwm yuav tau txais txiaj ntsig, yog li ntawd kev thev taus ua qhov ua ntej rau kev nyob ua ke.

Kev qia dub & Kev tswj cov tshuab

Rau cov tswvcuab hauv pab pawg, tau nyob hauv pab pawg tau txais txiaj ntsig zoo heev (vim tias ib qho tsis tau noj los ntawm tsov tomer sab tom qab uas los ntawm), nws tsim nyog tawm ntawm cov txiv hmab txiv ntoo tshwj xeeb rau lwm tus, lossis tsis yog kom tau txais qhov chaw pw zoo tshaj. Txawm hais tias qhov no yooj yim tus nqi-nyiaj xam, nws tsis yog ib qho tsis siv neeg rau txhua tus tswv cuab hauv pawg los ua "nyob thiab nyob" lawv cov lus qhia. Yog li no, cov kev tswjfwm tau hloov zuj zus uas ua kom pom tseeb tias qhov tsis muaj txiaj ntsig tsis muaj siv. Qhov tseem ceeb, lawv tau ua kom paub tseeb tias cov chaw nyob tsis yog ib leeg xwb, thiab cov neeg uas, raws li egoists, tsuas yog xav xaiv cov raisins tawm ntawm lub ncuav mog qab zib, tsis nyiam pom hauv cov pab pawg. Cov txheej txheem no tau ua haujlwm tau zoo nyob rau hauv cov pab pawg uas peb cov poj koob yawm txwv tau siv ntau lub keeb kwm. Tau ntev, cov naj npawb ntawm cov tswv cuab hauv pawg tsis tshua tau tshaj 200 txwv. Qhov no yog pab pawg loj uas tso cai rau txhua tus paub ib tus kheej, yog li tsis muaj leej twg ploj hauv kev tsis qhia npe. Tsuas yog nrog kev sib hais haum thiab tshwm sim ntawm thawj lub nroog, cov kev tuaj yeem loj dua.

Leej niam ntawm egoism

Tsis yog tsuas yog cov pab pawg loj no ntawm tib neeg kev sib raug zoo thiab tso cai rau qhov tshwm sim tsis qhia npe, lawv kuj txhais tau hais tias kev hloov pauv kev txhim kho cov txheej txheem uas tiv thaiv kev quab yuam tsis ua haujlwm zoo li ntawd.
Kev qia dub thiab qhov uas tsis muaj lub siab ntev uas peb saib niaj hnub no yog li ntawd tsis yog qhov ntawm tib neeg lub siab. Hloov chaw, nws yog vim qhov tseeb hais tias tus cwj pwm kev coj tus cwj pwm zoo li qub tsis tau muaj txiaj ntsig vim hloov pauv kev ua neej nyob. Qhov uas nyob rau hauv chav kawm ntawm peb cov keeb kwm kev hloov pauv tau ua kom paub tseeb tias peb cov poj koob yawm txwv tau sib ntsib nrog kev ua siab ntev thiab kev hwm, poob rau hauv cov koom haum tsis qhia npe.

Puas yog peb yuav tsum tag kev cia siab thiab swb rau txoj hmoo uas cov neeg nyob hauv lub nroog loj tsuas yog pab tsis tau tab sis tsav tsheb tawm ntawm lawv lub luj tshib, mus kev npau taws rau lawv cov phooj ywg thiab mus dhau kev tu siab yam tsis zoo? Hmoov zoo, raws li nws lub npe pom zoo, Homo sapiens tau txais txiaj ntsig nrog lub siab muaj zog. Qhov no qhov kev sib piv ntawm lub hlwb loj ua rau peb muaj peev xwm daws cov teeb meem tshiab thiab cov kev cov nyom rau ib qho uas dhau ntawm cov kev daws teeb meem yooj yim.

Cov kev vam meej ntawm Homo sapiens raws li kev lom zem ntau rau kev muaj peev xwm kom sai rau kev hloov pauv kev ua neej nyob. Yog li, thaum biology tuaj yeem tsis muaj lus teb rau lo lus nug ntawm yuav ua li cas peb tso siab rau hauv cov koom haum tsis qhia npe hauv qhov chaw egoism, kev sib raug zoo thiab kev coj noj coj ua ntawm tib neeg yog qhov zoo heev tuaj yeem ua li ntawd. Los ntawm cov kev cai thiab cov kev cai lij choj, peb paub tseeb tias peb qhov kev sib koom ua ke ua yam ntxwv los ntawm kev sib hwm thiab ua siab ntev rau ib lub hom phiaj yog tsis saib xyuas lossis raug rau txim.

Hauv qhov dav dav, qhov no ua haujlwm zoo heev. Yog tias cov neeg tsim kev kub ntxhov tau ua tiav nrog lawv cov xim tha xim dub, kev sib haum xeeb hauv lub nroog loj yuav tsis yooj yim sua. Tab sis qhov ntawd yog qhov qhia meej meej li cas rau peb lub neej txhua hnub. Peb qhib lub qhov rooj rau lwm tus, tau txais hauv lub tsheb ciav hlau thaum peb xav tias lwm tus neeg xav tau lub rooj zaum ntau dua li peb ua, pov cov thoob khib nyiab pov tseg thiab tsis yog ntawm txoj kev. Cov npe ntawm cov tes ua me me ntawm kev sib yeem yuav ua txuas ntxiv mus ntev. Lawv yog li yog peb rau qhov uas peb tsis paub lawv txhua. Lawv yog ntau ntawm ib feem ntawm peb lub neej niaj hnub uas peb tsuas yog paub thaum twg kev coj xeeb ceem ntawm kev pab tsis ua tiav.

Zoo vs. tsis zoo

peb xaav yog dab tsi tab sis muaj tseeb nyob rau hauv daim ntawv qhia txog qhov tshwm sim. Ntawm qhov tsis sib thooj, tshwj xeeb yog cov khoom uas tshwm sim tsis tshua muaj neeg pom, peb pom. Qhov no yuav tsum nyob hauv peb tus kheej evolutionary keeb kwm vim tias peb tab tom tsom ntsoov rau peb cov khoom uas tsis yog txoj kev zoo. Tab sis qhov no dhau los ua teeb meem yog tias peb xav tias peb tuaj yeem txheeb xyuas qhov muaj tseeb tiag.
Ib tsab ntawv xov xwm uas piav qhia txog lub hnub tus xwm txheej hauv lub neej tiag tiag yuav luag nyeem. Rau feem ntau seem, nws yuav muaj cov lus piav qhia txog kev khiav zoo ntawm cov txheej txheem thiab kev sib koom tes sib raug zoo. Txawm li cas los xij, thaum koj qhib ntawv xov xwm, nws muaj txhij ntawm cov ntsiab lus exclamation. Cov dog dig ploj, qhov txawv tshaj plaw pom saib xyuas. Classic, thiab tshwj xeeb tshaj yog kev sib raug zoo, xov xwm yuav tsum tau ua zoo nrog kev ceev faj vim tias lawv tsis muaj kev tiv thaiv tsis zoo. Dab tsi yog qhov yuav ua rau nyiam mloog yog tshaj qhov sawv cev.
Peb lub hlwb muaj peev xwm tso cai rau peb xav txog thiab rov ua qhov no los ntawm kev ceev peb tus kheej rau txoj hlua xaim thiab, thaum twg nws ntseeg qee yam, nug raws nraim qhov nws paub.

INFO: Lub naturalistic fallacy
Biology feem ntau siv los piav txog egoistic tus cwj pwm lossis txawm hais tias nws yog qhov tseeb. Tus tsiaj nyob hauv peb yog lub luag haujlwm los teeb tsa tus kheej cov hom phiaj rau qhov zoo ntawm lub zej zog thiab yog li (thiab yuav tsum tsis txhob) hloov dab tsi. Qhov kev sib cav no tsis yog thiab tsis tsim nyog. Hauv txhua hom, uas tsis nyob ib leeg, tab sis nyob rau hauv tej pawg, ua siab ntev rau lwm pab pawg yog qhov ua ntej rau kev ua haujlwm ntawm cov coexistence. Yog li, kev kam rau ua yog qhov kev nrhav tshiab uas tau ua ntev ua ntej thawj zaug tib neeg tshwm sim. Siv biology raws li kev pom zoo yog qhov tsis tsim nyog vim tias nws yog raws li kev coj ua ntawm kev paub tseeb tias dab tsi tuaj yeem piav qhia txog roj ntsha kuj yog qhov zoo thiab tsim nyog siv zog. Txoj hau kev no ua rau peb txo qis peb txoj sia raws li cov tsiaj txhu roj ntsha thiab tsis lees tias peb tseem muaj kev sib raug zoo thiab kev coj noj coj ua uas tsis muaj qhov cuam tshuam nrog kev lom neeg. Peb qhov kev hloov pauv ntawm tus cwj pwm niaj hnub no txiav txim siab peb cov yeeb yam rau ntau yam tsawg - nws yooj yim rau peb ua qee yam thaum lwm tus nqi dhau qhov kev kov yeej. Kev coj cwj pwm uas sib haum rau peb txoj kev loj hlob ntawm lub caj dab xav tias me ntsis zoo li txoj kev nqes hav, thaum ua yeeb yam uas tsis yog roj ntsha yuav piv rau nce toj nqes hav. Lub tom kawg yog sab kawg, tab sis dab tsi tab sis tsis yooj yim sua. Tus neeg twg uas mus los ntawm lub neej raws li egoist yuav tsum yog li ntawd sawv ntawm qhov tseeb tias nws tsis yog tus neeg tshwj xeeb zoo. Kev teev keeb kwm tsis lees paub nws.

Photo / Video: Shutterstock.

Sau los ntawm Elisabeth Oberzaucher

Cia ib saib