los ntawm Robert B. Fishman

Cov txhab nyiaj noob khaws cov noob caj noob ces rau tib neeg noj zaub mov

Nyob ib ncig ntawm 1.700 gene thiab noob txhab nyiaj thoob ntiaj teb ruaj ntseg cov nroj tsuag thiab cov noob rau tib neeg kev noj haus. Lub "noob nyab xeeb" ua haujlwm li thaub qab Svalbard Seed Vault ntawm Svalbard. Cov noob los ntawm 18 hom nroj tsuag sib txawv tau muab khaws cia rau hauv qhov kub ntawm 5.000 degrees, suav nrog ntau dua 170.000 qauv ntawm cov nplej ntau yam. 

Hauv xyoo 2008 tsoomfwv Norwegian tau muaj ib lub thawv nplej los ntawm Philippines khaws cia rau hauv qhov av ntawm ib lub mine qub ntawm Svalbard. Yog li pib lub tsev ntawm ib tug cia rau cov zaub mov ntawm noob neej. Txij li thaum muaj kev kub ntxhov ntawm huab cua tau hloov pauv cov xwm txheej rau kev ua liaj ua teb tau nrawm dua thiab biodiversity tau poob sai sai, cov khoom muaj nqis ntawm cov noob caj noob ces hauv Svalbard Seed Vault tau dhau los ua qhov tseem ceeb rau noob neej. 

Kev ua liaj ua teb thaub qab

"Peb tsuas yog siv ib feem me me ntawm cov nroj tsuag uas tuaj yeem noj tau rau peb cov zaub mov," hais tias Luis Salazar, tus kws tshaj lij ntawm Cov Qoob Loo Trust hauv Bonn. Piv txwv li, 120 xyoo dhau los, cov neeg ua liaj ua teb hauv Tebchaws Meskas tseem tab tom loj hlob 578 ntau hom taum. Hnub no tsuas muaj 32 leeg xwb. 

Biodiversity poob qis

Nrog rau industrialization ntawm kev ua liaj ua teb, ntau thiab ntau ntau yam tau ploj mus los ntawm cov teb thiab los ntawm kev ua lag luam thoob ntiaj teb. Qhov tshwm sim: Peb cov khoom noj yog nyob ntawm tsawg thiab tsawg hom nroj tsuag, ua rau nws yooj yim dua rau kev ua tsis tiav: monocultures leach tawm cov av compacted los ntawm hnyav machinery thiab kab tsuag uas pub rau ib tug neeg cov qoob loo kis sai. Cov neeg ua liaj ua teb siv tshuaj lom thiab chiv ntau dua. Cov tshuaj residues pollute cov av thiab dej. Lub biodiversity tseem poob qis. Kev tuag ntawm kab tsuas yog ib qho tshwm sim ntawm ntau tus. Lub voj voog vicious.

Cov tsiaj qus ua kom muaj sia nyob ntawm cov nroj tsuag muaj txiaj ntsig

Txhawm rau khaws ntau yam thiab hom qoob loo thiab nrhiav cov tshiab, Crop Trust tswj xyuas "Crop Wild Relative Project“- ib qho kev qhia yug me nyuam thiab tshawb fawb txog kev ruaj ntseg zaub mov. Cov neeg yug tsiaj thiab cov kws tshawb fawb hla ntau hom tsiaj qus nrog cov qoob loo zoo sib xws txhawm rau txhim kho cov kab mob tshiab uas tuaj yeem tiv taus qhov tshwm sim ntawm kev nyab xeeb: kub, txias, drought thiab lwm yam huab cua huab cua. 

Txoj kev npaj yog mus sij hawm ntev. Txoj kev loj hlob ntawm cov nroj tsuag tshiab ib leeg yuav siv li kaum xyoo. Tsis tas li ntawd, muaj ntau lub hlis lossis xyoo rau cov txheej txheem kev pom zoo, kev lag luam thiab kev tshaj tawm.

 "Peb tab tom nthuav dav biodiversity thiab pab ua kom nws nkag mus tau rau cov neeg ua liaj ua teb," cog lus Luis Salazar los ntawm Crop Trust.

Kev koom tes rau kev ciaj sia ntawm cov neeg ua liaj ua teb me

Cov neeg ua liaj ua teb me tshwj xeeb hauv ntiaj teb sab qab teb feem ntau tsuas yog them taus cov av tsis zoo thiab tsis muaj txiaj ntsig thiab feem ntau tsis muaj nyiaj los yuav cov noob qoob loo ntawm cov tuam txhab ua liaj ua teb. Cov yug me nyuam tshiab thiab qub ntau yam uas tsis tau tso cai tuaj yeem txuag kev ua neej nyob. Nyob rau hauv txoj kev no, cov noob qoob loo thiab cov noob qoob loo thiab cov qoob loo cog qoob loo ua ib qho kev pab cuam rau kev ua liaj ua teb, biodiversity thiab pub rau cov neeg coob coob hauv ntiaj teb. 

Hauv nws Cov Txheej Txheem 2030, United Nations 17 lub hom phiaj rau kev txhim kho kom ruaj khov teem nyob rau hauv lub ntiaj teb no. "Xaiv kev tshaib kev nqhis, ua tiav kev ruaj ntseg zaub mov thiab khoom noj khoom haus zoo dua, thiab txhawb kev ua liaj ua teb kom ruaj khov," yog lub hom phiaj thib ob.

Cov qoob loo ntseeg tau tsim los ntawm "International Treaty on Plant Genetic Resources for Food and Agriculture" (Plant Treaty). Nees nkaum xyoo dhau los, 20 lub teb chaws thiab European Union tau pom zoo rau ntau yam kev ntsuas los tiv thaiv thiab khaws cia ntau hom nroj tsuag hauv kev ua liaj ua teb.

Nyob ib ncig ntawm 1700 gene thiab noob txhab nyiaj thoob ntiaj teb

Lub 1700 lub xeev thiab ntiag tug cov noob caj noob ces thiab cov noob qoob loo thoob ntiaj teb khaws cov qauv ntawm ib ncig ntawm xya lab cov noob qoob loo sib txawv txhawm rau khaws cia rau cov xeeb ntxwv thiab ua rau lawv nkag mus rau cov neeg yug tsiaj, cov neeg ua liaj ua teb thiab kev tshawb fawb. Qhov tseem ceeb tshaj plaws ntawm cov no yog cov nplej, qos yaj ywm thiab mov: nyob ib ncig ntawm 200.000 ntau hom nplej yog khaws cia hauv Asia cov noob qoob loo thiab cov noob qoob loo.  

Qhov twg cov noob tsis tuaj yeem khaws cia, lawv loj hlob cov nroj tsuag thiab saib xyuas lawv kom cov noob tshiab ntawm txhua yam muaj nyob ib txwm muaj.

Crop Trust koom tes nrog cov koom haum no. Kev ntseeg tus kws tshaj lij Luis Salazar hu rau ntau hom thiab ntau hom "lub hauv paus ntawm peb cov khoom noj".

Ib qho ntawm cov loj tshaj plaws thiab ntau haiv neeg ntawm cov genebanks ua haujlwm no Leibniz lub koom haum rau Kev cog noob caj noob ces thiab qoob loo cog qoob loo IPK hauv Saxony-Anhalt. Nws txoj kev tshawb fawb ua hauj lwm pab, ntawm lwm yam, "txhim kho adaptability ntawm cov nroj tsuag tseem ceeb cultivated rau qhov hloov pauv huab cua thiab ib puag ncig tej yam kev mob."

Kev nyab xeeb kev nyab xeeb yog hloov ib puag ncig sai dua li tsiaj thiab nroj tsuag tuaj yeem hloov tau. Cov noob thiab noob txhab nyiaj yog li ntawd tau dhau los ua qhov tseem ceeb rau kev pub mis rau lub ntiaj teb.

Kev nyab xeeb hloov sai dua li cov qoob loo hloov tau

Txawm tias cov noob txhab nyiaj tsis tuaj yeem tiv thaiv peb los ntawm qhov tshwm sim ntawm kev hloov pauv uas peb tib neeg tau ua hauv ntiaj teb. Tsis muaj leej twg paub seb cov noob yuav tseem vam meej tom qab xyoo lossis ntau xyoo ntawm kev khaws cia nyob rau hauv cov huab cua sib txawv ntawm yav tom ntej.

Ntau lub koom haum tsis yog tsoomfwv tseem ceeb rau kev koom tes ntawm pawg ua liaj ua teb xws li Syngenta thiab Pioneer hauv Qoob loo ntseeg. Lawv khwv tau lawv cov nyiaj nrog cov noob hloov pauv thiab nrog patents ntawm cov noob, uas cov neeg ua liaj ua teb tsuas tuaj yeem siv rau cov nqi ntawv tso cai siab. 

Misereor tus kws tshaj lij Markus Wolter tseem qhuas txog qhov pib ntawm tsoomfwv Norwegian. Qhov no qhia nrog Svalbard Seed Vault yam khoom muaj nqis uas noob neej muaj nrog cov noob los ntawm thoob plaws lub ntiaj teb. 

Cov khoom muaj nqis hauv siab rau txhua tus 

Hauv Seed Vault, tsis yog cov tuam txhab nkaus xwb, tab sis ib qho thiab tag nrho cov noob tuaj yeem khaws cia dawb xwb. Raws li piv txwv, nws hais txog Cherokee, thawj haiv neeg hauv Tebchaws Meskas. Tab sis nws tseem ceeb tshaj uas noob neej noob neej tau khaws cia hauv sito, piv txwv li hauv teb. Vim tsis muaj leej twg paub seb cov noob khaws cia tseem yuav vam meej tom qab xyoo caum raws li kev nyab xeeb sib txawv kiag li. Cov neeg ua liaj ua teb xav tau cov noob nkag tau yooj yim uas yoog raws li lawv cov kev mob hauv zos thiab lawv tuaj yeem txhim kho ntxiv ntawm lawv cov teb sab nraud. Txawm li cas los xij, nyob rau hauv kev pom ntawm cov kev cai nruj dua kev pom zoo rau cov noob, qhov no tau dhau los ua nyuaj, ceeb toom Stig Tanzmann, cov kws paub txog noob ntawm lub koom haum "Coj rau lub Ntiaj Teb". Tseem muaj cov kev cog lus thoob ntiaj teb xws li UPOV, uas txwv tsis pub sib pauv thiab kev lag luam ntawm cov noob uas tsis muaj patented.

Cov nuj nqis ua qhev rau patented noob

Tsis tas li ntawd, raws li daim ntawv qhia Misereor, ntau thiab ntau tus neeg ua liaj ua teb yuav tsum tau mus rau hauv cov nuj nqis txhawm rau yuav cov noob patented - feem ntau yog nyob rau hauv ib pob nrog cov chiv thiab tshuaj tua kab. Yog tias kev sau qoob loo qis dua li qhov tau npaj tseg, cov neeg ua liaj ua teb yuav tsis tuaj yeem them rov qab cov nyiaj qiv. Ib daim ntawv niaj hnub ntawm kev ua cev qhev. 

Stig Tanzmann kuj pom tias cov tuam txhab noob loj tau nce ntxiv cov noob caj noob ces los ntawm lwm cov nroj tsuag lossis los ntawm lawv tus kheej txoj kev loj hlob rau hauv cov noob uas twb muaj lawm. Qhov no ua rau lawv muaj qhov no patented thiab sau cov nqi ntawv tso cai rau txhua qhov kev siv.

Rau Judith Düesberg los ntawm lub koom haum tsis yog-tsoom fwv Gen-Ethischen Netzwerk, nws kuj nyob ntawm seb leej twg tau nkag mus rau cov noob qoob loo yog tias tsim nyog. Niaj hnub no cov no yog cov tsev cia puav pheej uas "ua me me rau kev ruaj ntseg zaub mov" Nws muab piv txwv los ntawm Is Nrias teb. Nyob ntawd, cov neeg yug tsiaj tau sim yug cov kab lis kev cai, tsis yog noob caj noob ces hloov cov paj rwb, tab sis nrhiav tsis tau cov noob tsim nyog nyob qhov twg. Nws zoo ib yam li cov neeg cog qoob loo uas ua haujlwm rau ntau hom dej nyab. Qhov no kuj ua pov thawj tias cov noob yuav tsum tau khaws cia, tshwj xeeb tshaj yog nyob rau hauv teb thiab nyob rau hauv lub neej txhua hnub ntawm cov neeg ua liaj ua teb. Tsuas yog thaum siv hauv teb tuaj yeem ua rau cov noob tau yoog raws li kev hloov pauv sai sai thiab cov av. Thiab cov neeg ua liaj ua teb hauv zos paub zoo tshaj plaws yog dab tsi vam meej hauv lawv cov teb.

Info:

Gene ethical network: Tseem ceeb rau genetic engineering thiab thoob ntiaj teb cov tuam txhab noob

MASIPAG: Network ntawm ntau tshaj 50.000 tus neeg ua liaj ua teb hauv Philippines uas cog nplej lawv tus kheej thiab sib pauv cov noob nrog ib leeg. Nyob rau hauv txoj kev no lawv ua lawv tus kheej ywj pheej ntawm cov noob lag luam loj

 

Cov ncej no tau tsim los ntawm Xaiv Neeg Zej Zog. Koom nrog hauv thiab tshaj tawm koj cov lus!

TSHUAJ UA RAU YEEM Xaiv GERMANY


Sau los ntawm Robert B Fishman

Tus kws sau ntawv ywj pheej, cov neeg sau xov xwm, reporter (xov tooj cua thiab luam tawm xov xwm), kws yees duab, tus kws qhia ua haujlwm, tus tswj hom thiab ncig xyuas phau ntawv qhia

Cia ib saib