in , ,

Ka wāwae kalapona o ka pūʻali koa: 2% o nā hoʻokuʻu honua


na Martin Auer

Inā he ʻāina nā pūʻali koa o ka honua, e loaʻa iā lākou ka ʻehā o ka nui o nā kapuaʻi kalapona, ʻoi aku ka nui ma mua o Russia. Ua ʻike ʻia kahi noiʻi hou e Stuart Parkinson (Scientists for Global Responsibility, SGR) a me Linsey Cottrell (Conflict and Environment Observatory, CEOBS) he 2% paha o ka hoʻokuʻu ʻana o ka honua CO5,5 e pili ana i nā pūʻali koa o ka honua.1.

ʻAʻole i hoʻopiha pinepine ʻia nā ʻikepili hoʻokuʻu ʻana i ke kinoea hoʻomehana honua, huna ʻia i nā ʻano maʻamau, a ʻaʻole i ʻohi ʻia. Ua pau nā ʻepekema no ka wā e hiki mai ana keia pilikia ua hoike mua ia. Nui nā hakahaka i nā hōʻike o nā ʻāina e like me ka UNFCCC Framework Convention on Climate Change. ʻO kēia, ke manaʻoʻiʻo nei nā mea kākau o ke aʻo ʻana, ʻo ia ke kumu e nānā nui ai ka ʻepekema ʻepekema i kēia mea. Ma ka hōʻike loiloi ʻeono o ka IPCC i kēia manawa, ʻaʻole i mālama ʻia ka hāʻawi ʻana o ka pūʻali koa i ka hoʻololi ʻana i ke aniau.

No ka hōʻike ʻana i ke koʻikoʻi o ka pilikia, hoʻohana ke aʻo ʻana i ka ʻikepili i loaʻa mai kahi helu liʻiliʻi o nā ʻāina e hoʻohālikelike i nā kinoea ʻōmaʻomaʻo koa. Hoʻopili ʻia me kēia ka manaʻolana o ka hoʻomaka ʻana i nā noiʻi kikoʻī hou aʻe a puni ka honua, a me nā hoʻoikaika ʻana e hōʻemi i ka hoʻokuʻu ʻia ʻana o ke kinoea hoʻomehana honua.

No ka hāʻawi ʻana iā ʻoe i kahi manaʻo pehea i hiki mai ai nā mea noiʻi mai SGR a me CEOBS i kā lākou hopena, eia kahi kikoʻī o ke ʻano. Hiki ke loaʻa ka wehewehe kikoʻī maanei maanei.

Loaʻa ka ʻikepili liʻiliʻi ma ka hoʻokuʻu ʻia ʻana o ke kinoea greenhouse no ka US, UK a me kekahi mau ʻāina EU. Ua hoʻolaha pololei ʻia kekahi o lākou e nā mana koa, ʻo kekahi ma o noiʻi kūʻokoʻa hoʻoholo.

Ua lawe nā mea noiʻi i ka helu o nā pūʻali koa ikaika i kēlā me kēia ʻāina a i kēlā me kēia wahi honua i wahi hoʻomaka. ʻOhi ʻia kēia i kēlā me kēia makahiki e ka International Institute for Strategic Studies (IISS).

Loaʻa nā kiʻi i hilinaʻi ʻia ma nā hoʻokuʻu ʻana (ʻo ia hoʻi. No Beritania Nui he 5 t CO2e no ka makahiki, no Kelemania 5,1 t CO2e a no ka USA 12,9 t CO2e. No ka mea ʻo kēia mau ʻāina ʻekolu ke kuleana no ka 45% o ka hoʻolilo kaua honua, ʻike nā mea noiʻi i kēia ʻikepili he kumu kūpono e extrapolate mai. Aia i loko o ia mau mana'o ka pae o ka 'oihana, ka mahele fossil i ka ikehu ikehu, a me ka heluna o na kahua kaua ma na wahi oi loa aku e pono ai ka ikehu hou aku no ka wela a me ka hooluolu. Ua manaʻo ʻia nā hopena no ka USA ma Kanada, Russia a me Ukraine. 9 t CO2e no kēlā me kēia poʻe i manaʻo ʻia no Asia a me Oceania, a me ka Middle East a me North Africa. Manaʻo ʻia ʻo 5 t CO2e no ʻEulopa a me Latin America a me 2,5 t CO2e no kēlā me kēia kanaka a me ka makahiki no ʻApelika ma lalo o Sahara. Hoʻonui ʻia kēia mau helu i ka helu o nā pūʻali koa ikaika ma kēlā me kēia wahi.

No kekahi mau ʻāina koʻikoʻi hiki ke loaʻa i ka ratio o ka hoʻokuʻu ʻia ʻana i nā hoʻokuʻu kelepona, ʻo ia hoʻi nā hoʻokuʻu ʻana mai nā mokulele, nā moku, nā submarines, nā kaʻa ʻāina a me nā mokulele. No ka laʻana, ma Germany, ʻo 70% wale nō ka hoʻokuʻu ʻana i nā kelepona paʻa, ʻoiai ma UK ka 260% o nā mea paʻa. Hiki ke hoʻonui ʻia ka hoʻokuʻu ʻia ʻana e kēia kumu.

ʻO ka hāʻawi hope loa nā mea hoʻokuʻu mai nā kaulahao hoʻolako, ʻo ia hoʻi mai ka hana ʻana i nā mea kaua, mai nā mea kaua i nā kaʻa i nā hale a me nā lole. Maʻaneʻi, ua hiki i nā mea noiʻi ke hilinaʻi i ka ʻike mai nā ʻoihana kaua honua ʻo Thales a me Fincantieri, no ka laʻana. Eia kekahi, aia nā helu helu hoʻokele waiwai e hōʻike ana i ka ratio o ka hoʻokuʻu ʻana i ka hana i nā hoʻokuʻu mai nā kaulahao lako no nā wahi like ʻole. Manaʻo ka poʻe noiʻi ʻo ka hoʻokuʻu ʻana mai ka hana ʻana o nā mea kaua like ʻole he 5,8 mau manawa i ʻoi aku ka kiʻekiʻe o ka hoʻokuʻu ʻana o ka pūʻali koa.

Wahi a ke aʻo ʻana, loaʻa kēia i kahi kapuaʻi kalapona no ka pūʻali koa ma waena o 2 a me 1.644 miliona tons o CO3.484e, a i ʻole ma waena o 2% a me 3,3% o nā hoʻokuʻu honua.

ʻO ka hoʻokuʻu ʻana o ka pūʻali koa a me nā kapuaʻi kalapona āpau no nā ʻāina like ʻole o ka honua i loko o miliona tons CO2e

ʻAʻole i hoʻokomo ʻia kēia mau helu i ka hoʻokuʻu ʻia ʻana o ke kinoea ʻōmaʻomaʻo mai nā hana kaua e like me ke ahi, ka pōʻino i nā ʻōnaehana a me nā kaiaola, ke kūkulu hou ʻana a me ka mālama olakino no nā mea ola.

Hoʻomaopopo ka poʻe noiʻi ʻo ka hoʻokuʻu ʻana o ka pūʻali koa i waena o nā mea i hiki i ke aupuni ke hoʻololi pololei ma o kāna hoʻolimalima pūʻali koa, akā ma o nā hoʻoponopono hoʻi. No ka hana ʻana i kēia, pono e ana mua ʻia nā hoʻokuʻu kaua. Loaʻa i ka CEOBS kahi Hoʻolālā no ka hoʻopaʻa ʻana i nā hoʻokuʻu kaua ma lalo o ka UNFCCC hana ʻia .

Poʻo inoa montage: Martin Auer

1 ʻO Parkinson, Stuart; Cottrell; Linsey (2022): Ke koho ʻana i ka hoʻokuʻu ʻia ʻana o ke kinoea hale ʻōmaʻomaʻo o ka pūʻali koa. Lancaster, Mytholmroyd. https://ceobs.org/wp-content/uploads/2022/11/SGRCEOBS-Estimating_Global_MIlitary_GHG_Emissions_Nov22_rev.pdf

Ua haku ʻia kēia kiʻi e ka Option Community. E komo ma loko o kāu leka uila!

I KA HOOHOLAHA E HOOPONOPONO I KA AUSTRIA


Haʻalele i ka manaʻo