Ta gelegenheid fan de EU-enerzjytop fan moarn, ropt it globalisearring-kritysk netwurk de EU-regearingen op om it hjoeddeiske enerzjykasino te sluten en de mislearre liberalisaasje fan de enerzjymerken op middellange termyn te einigjen.
"De liberalisearring fan 'e EU hat enerzjy levere oan' e heul spekulative en krisis-gevoelige finansjele merken. Enerzjyfoarsjenning is ûnderdiel fan ús tsjinsten fan algemien belang. Wy moatte se net langer ûnderwurpen wurde oan de winst-sykjende korporaasjes en finansjele spekulanten,” leit Iris Frey fan Attac Eastenryk út.
As direkte maatregel ropt Attac op dat de priis fan fossile enerzjy loskeppele wurdt fan duorsume enerzjy en dat de prizen regele wurde. Exchange hannel foar merk spilers dy't hawwe neat te krijen mei de fysike ûnderlizzende transaksje moat ek wurde ferbean. Yntroduksje fan a Financial Transaction Tax of in ferbod op hannel yn enerzjy derivaten soe curb spekulaasje.
Ein hannelje op elektrisiteitsbeurzen - enerzjydemokrasy ynstee fan liberalisearre elektrisiteitsmerken
Foar Attac lit de hjoeddeistige krisis lykwols sjen dat in ein oan liberalisearring en sterke publike en demokratyske kontrôle oer enerzjyproduksje en distribúsje nedich is. Op middellange termyn moat in koöperatyf Europeesk enerzjygebiet de winstrjochte merk ferfange. Elektrisiteit en gas meie net mear op beurzen ferhannele wurde. De nedige ôfwaging en hannel fan enerzjy moat fia iepenbier kontrolearre ynstânsjes plakfine en sa de nedige feiligens garandearje.Foar in sosjaal-ekologyske transformaasje fan ús enerzjysysteem hat Attac it konsept fan enerzjy demokrasy ûntwikkele. Partikuliere en publike enerzjyleveransiers moatte wurde omfoarme ta non-profit korporaasjes waans haaddoel is om de befolking te leverjen. It befoarderjen fan desintralisearre, duorsume enerzjyprodusinten lykas boargersintrales, gemeentlike enerzjykoöperaasjes en gemeentlike nutsbedriuwen is ek wichtich. Fergelykber mei de non-profit wenningwet moatte har winsten en bedoeld gebrûk troch de wet beheind wurde.
Eftergrûn: De negative gefolgen fan liberalisearring
De hjoeddeistige krisis lit sjen dat liberalisearre enerzjymerken noch in betelbere noch in feilige levering leverje. Oan 'e oare kant is de merkmacht fan 'e fiif grutte Jeropeeske enerzjybedriuwen (RWE, Engie, EDF, Uniper, Enel) tanommen.
It meast oanhelle argumint foar liberalisearring is legere prizen. Lykwols, neffens stúdzjes, fergelikingen mei in fiktyf senario fan net-liberalisaasje binne metodologysk lestich en kontroversjeel. D'r binne ferskate ûntjouwings dy't de enerzjyprizen yn 'e ôfrûne twa desennia nei ûnderen drukt hawwe, lykas de resesje dy't folge op' e finansjele krisis fan 2008 of it oeroanbod fan gas feroarsake troch de fracking-boom yn 'e FS. Hieltyd mear waard de enerzjy-ynfrastruktuer dy't tsientallen jierren earder boud wie foar in grut part betelle. It is yn alle gefallen wis dat de enerzjy-earmoede yn Europa bot tanommen is, om't de grutte partikuliere enerzjybedriuwen gjin goede doelen neistribbe en dat betsjut dat der besunige wurdt yn it oanbod fan sosjaal efterstânsgroepen.
De merkmeganismen kinne de ekologyske konverzje fan it enerzjysysteem net garandearje. De grutte enerzjybedriuwen binne folslein mislearre yn de útwreiding fan duorsume enerzjy en kinne sels de enerzjytransysje djoerder meitsje troch ynternasjonale arbitraazjerjochten. De útwreiding fan duorsume enerzjy waard primêr dreaun troch inisjativen fan 'e boargerlike maatskippij. Dat wie lykwols allinnich mooglik om't se troch publike subsydzjes beskerme waarden tsjin merkliberalisaasje en de ynterne merk. Dochs is d'r noch altyd in enoarm tekoart yn desintralisearre, duorsume enerzjyproduksje en ynvestearrings op it mêd fan middel- en leechspanning yn 'e EU, wylst trans-Jeropeeske hege prestaasjes netwurken foar hannel tusken grutte fossile produsinten massaal útwreide binne.